Wikibooks:ចូលរួមចំណែក FAQ
== សេចក្តីផ្តើមទេសចរណ៍ ==
=== ១.ប្រវតិ្តទេសចរណ៍ ===
តើទេសចរណ៍បានកើតឡើងតាំងពីពេលណា?
បញ្ហានេះត្រូវបានអ្នកចិត្តសាស្ត្រពន្យល់ថា ទេសចរណ៍ កើតមានឡើងជាមួយនិងកំណើតនៃមនុស្សជាតិ ប្រមាណពី ៣-៤ពាន់លានឆ្នាំមុន។ ដោយឡែក តាមអ្វីដែលគេហៅថាជាវិទ្យាសាស្ត្រ បានចាត់ទុកវិស័យទេសចរណ៍ ទើបតែកើតឡើងប្រមាណជា១០០ឆ្នាំមុននេះតែប៉ុណ្ណោះ ។ ដោយសារមនុស្ស មានភាពវ័យឆ្លាត និងការប្រើប្រាស់បទពិសោធន៍ នៃការរស់នៅ ចំនូនដ៏ច្រើននៃមនុស្សបានចាប់ ផ្តើមឡើង (ភាពវ័យឆ្លាតដែលប្រឆាំងនិងគ្រោះមហន្តរាយផ្សេងៗ ភាពវ័យឆ្លាតក្នុងវិស័យកសិកម្ម វិស័យឧស្សហកម្ម ល។) ចរន្តបដិវត្តន៍ឧស្សហកម្មបានកែប្រែទាំងស្រុងនូវសង្គមបុរាណកាល ហើយចាប់បង្កើត រលកចរន្តមួយថ្មីឡើង ជាមួយគ្នានេះដែរ កំរិតជីវភាពចាប់ផ្តើមមានគម្លាត ផ្នត់ចរិតមនុស្សក៏ចាប់ផ្តើមមានការខុសប្លែកពីគ្នា អ្នកដែលមានជីវភាពធូធារ ឫមានទ្រព្យធនច្រើន មានតម្រូវកាច្រើនក្នុងទំនាក់ទំនងសង្គម ហើយជាញឹកញយការណ៍នេះតែងបណ្តាលឲ្យ អ្នកមានទ្រព្យមានវិបត្តផ្លូវចិត្ត អ្នកគ្មានទ្រព្យមានវិបត្តរឿងក្រពះ។
នៅក្នុងឆ្នាំ១៨៤០ លោក Thomas cook(22 November 1808 – 18 July 1892) អាជីវករនៅប្រទេសអង់គ្លេស បានរៀបចំដំណើរកំសាន្តមួយជាលើកដំបូង សំរាប់ពួកអភិជនជាតិអង់គ្លេស ក្នុងទិសដៅដើម្បីបង្កើតសុភមង្គល សំរាប់ពួកអ្នកមានប្រាក់ ច្រើនតែមិនដឹងចាយបែបណាទើបមានសុភមង្គល ។ ក្រោយទទួលបានភាពជោគជ័យ លោកតូម៉ាសឃុក បានរកឃើញនូវ រូបមន្ត អាជីវកម្មដែលផ្តល់នូវការសម្រាកលម្ហែរ ដល់អតិថិជន (ការរៀបចំដំណើរកំសាន្ត ដែលអ្នកចូលរួមទាំងអស់ត្រូវចាត់ទុកជាស្តេច ទីកន្លែងទេសចរណ៍ប្រណឹតៗ កន្លែងស្នាកនៅមានផាសុក និងការផ្សព្វផ្សាយពីទីកន្លែងអាថកំបាំង ធម្មជាតិ ប្រវត្តសាស្ត្រ ក្នុងប្រទេសអង្គគ្លេស តមក ទេសចរណ៍ទៅបារាំង ទៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងចុងក្រោយគឺទេសចរណ៍ជុំវិញពិភពលោកដែលត្រូវចំណាយពេលរហូតដល់២២២ថ្ងៃ។ លោកតូម៉ាសឃុកប្រហែលជា មិនបានរំពឹងទេថា ការបង្កើតក្រុមទេសចរណ៍របស់លោក បានប្រែក្លាយជា វិស័យទេសចរណ៍ជាខាងក្រោយ រួចក៏បានប្រែក្លាយជាឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍តែម្តងនាពេលបច្ចុប្បន្ន ។ ឧស្សាហកម្មនេះ ជាប៉ូលសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតទី៣ នៅលើពិភពលោក បន្ទាប់ពី ឧស្សាហកម្មប្រេងឥទ្ធនៈ និង ឧស្សាហកម្មផលិតរថយន្ត។
បច្ចុប្បន្នប្រទេសមួយចំនួនលើពិភពលោកបានចាប់យកវិស័យទេសចរណ៍ជាមូលដ្ឋានគ្រិះនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិតែម្តង ។
=== ២.និយមន័យ ===
ទេសចរ មានន័យថា ជនអ្នកធ្វើដំណើរលំហែកំសាន្ត។
ទេសចរណ៍ មានន័យថា ការធ្វើដំណើរលំហែកំសាន្ត។
ដោយឡែកតាមន័យ វិទ្យាសាស្ត្រ
ទេសចរណ៍ ត្រូវបានពន្យល់ថា ជាការចាកចេញពីលំនៅឋានជាប្រចាំរបស់ខ្លួន ទៅកន្លែងផ្សេងលើសពី២៤ ម៉ោង តិចជាងមួយឆ្នាំ ក្នុងគោលបំណងទេសចរណ៍(កំសាន្ត សួរសុខទុក្ខ ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម ព្យាបាល សិក្សា ល។ (និយមន័យឆ្នាំ១៩៦៣)
ទេសចរណ៍មិនអាចមានកម្មវត្ថុស្វែងរកកំរៃនោះទេ
=== ៣.លក្ខណៈវិនិច្ឆៃ ===
ទេសចរ (ស្របតាមនិយមន័យខាងលើគឺទេសចរ)
មិនមែនទេសចរ (ជនអន្តោប្រវេស្សន៍ ពលករ ស្ថានទូត ឫកុងស៊ុល កងកំលាំងរក្សាសន្តិសុខបរទេស អ្នករស់នៅជាប់ព្រំដែន អ្នកបើកបរអន្តរជាតិ ជនភៀសសឹក ឫជនភៀសសេដ្ឋកិច្ច។)
=== ៤.ប្រភេទលក្ខណៈ ===
១ទេសចរណ៍ជាតិ ២ទេសចរណ៍អន្តរជាតិ ៣ទេសចរណ៍បរទេស ៤ទេសចរណ៍សង្គម
=== ៥.ប្រភេទទេសចរណ៍ ===
ទេសចរណ៍មានច្រើនប្រភេទ អាចជា ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ វប្បធម៌ ផ្លូវភេទ សុខភាព ផ្សងព្រេង សាសនា ស្មគ្រចិត្ត ទីក្រុង សហគមន៍ កសិទេសចរណ៍ ល។
=== ៦.កត្តាអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ ===
នេះជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ដែលនាំឲ្យខ្ញុំសរសេអត្ថបទនេះឡើង ។ មានកត្តាច្រើនយ៉ាងណាស់ដែលចាំបាច់រួចចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ វិស័យនេះ យើងលើកយកចំណុចគោលមួយមកសិក្សាសិន ៖ ១កត្តាធនធាន ធនធានមានច្រើនប្រភេទ អាចជារូបិយ៍មាន ធម្មជាតិ កែច្នៃ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលច្បាស់ជាបំរើឲ្យវិស័យទេសចរណ៍ ។ ធនធានដែលផ្សាភ្ជាប់និងរូប គឺធនធានអរូបិយ៍ របាំ ក្បួនខ្នាត រង្វស់រង្វាល់ រឿងព្រេង សាសនា ជំនឿ ល។ ២កត្តាប្រជាសាស្ត្រ ចំនួនមនុស្ស កំលាំងពលកម្ម កំរិតវប្បធម៍ ស្ថានភាពសុខភាព ល។ ៣សេដ្ឋកិច្ច ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចដែលអំណោយផលជាកត្តាទាក់ទាញមួយ ហើយក៏ជា សក្កដានុពលមួយផងដែរចំពោះការផ្គត់ផ្គង់ អ្នកទេសចរ ឫវិនិយោគិនផ្សេងៗ ផងដែរ។ ៤កត្តានយោបាយ មានដូចជាការរក្សាសន្តិសុខ សន្តិភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តការផ្សេងៗ ៥កត្តាបច្ចេកវិទ្យា ការទំនាក់ទំនងសង្គម មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនទំនើប សេវាកម្មទំនើបៗ ៦ការអភិវឌ្ឍវិស័យសំណង់ និងទីក្រុងដែលបម្រើឲ្យចំទិសទេសចរណ៍ សំណង់ទេសចរណ៍អាចជា ផ្ទះសំណាក់ សណ្ឋាគារ កាស៊ីណូ ទីលានវាយកូនហ្គោល ល។ ៧កត្តាកេត្តិ៍ឈ្មោះប្រទេស ឫតំបន់ ៨គោលនយោបាយឫផែនការយុត្តសាស្ត្ររបស់ក្រសួងជំនាញ និងរដ្ឋាភិបាលតែម្តង ។