ឯកសារមហាបុរសខ្មែរ/ផែនដីព្រះបាទជ័យជេដ្ឋា

ផែនដីព្រះបាទជ័យជេដ្ឋា

ព្រះបាទសម្ដេចព្រះរាជឱង្ការ ព្រះជ័យជេដ្ឋារាមាធិបតី ព្រះអង្គឡើងសោយរាជ្យក្នុងឆ្នាំរកា សប្តស័ក ពស.២១២៩ គស.១៥៨៥, មស.១៥០៧, ចស.៩៤៧ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ១១ ឆ្នាំ។ ក្នុងរាជ្យនោះព្រះបរមរាជវង្សានុវង្សនិងនាម៉ឺនសព្វ មុខមន្ត្រីអន់ព្រះទ័យ អន់ចិត្តគ្រប់គ្នីគ្នាក្នុងព្រះនគរ។ ដូច្នេះក្នុងព្រះនគរក៏កើតមានចលាចលមានចោរលួចចោរប្លន់ជាច្រើន គ្មាននរណាធ្វើការប្រាបប្រាម ឱ្យសោះសូន្យបានឡើយ។ បណ្ដារាស្ត្ររេហ៍ពលក្រោយដែលព្រះចៅនរេឝ្វរលើកទ័ព ចូលទៅព្រះនគរវិញមានចិត្តលោភ ប្រមាថថា : សៀមរាងចាលលែងលើកទ័ពមកទៀតហើយ។ កាលបើមានចិត្តប្រមាថ ដូច្នេះហើយពួករាស្ត្រ និងរេហ៍ពលទាំងនោះក៏តាំងយកកាំបិតខ្វែវ ផ្គាក់កាប់ឆ្ការឫស្សីដែលជាបន្ទាយនោះដើម្បីរើសយក ប្រាក់ដួងដែលសៀមយកធ្វើជាគ្រាប់កាំភ្លើងសៀមបាញ់មកនោះ។ ដោយសារការបំផ្លាញរបស់រាស្ត្រ និងរេហ៍ពលដោយ មកពីយប់មិនបានឆ្ងាយ ដូច្នេះហើយបានជាឫស្សីនោះស្លាប់ពាយអស់ទៅ។ លុះមកដល់ឆ្នាំខាល ទោស័ក ពស.២១៣៤, គស.១៥៩០, មស.១៥១២, ចស.៩៥២ សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជាស្ដេច សោយរាជ្យបាន១៤ឆ្នាំ។ ខណៈនោះ សម្ដេចព្រះមហេសី ស្ដេចត្រូវអំពើអសិរពិសបណ្ដាលឱ្យទ្រង់ព្រះឈួនជាទំងន់។ ក្នុងពេលជាមួយនោះមានរន្ទឺឮស្បីថា : ភិក្ខុតិប្បញ្ញោមួយ និងសុប្បញ្ញោមួយពូកែខាងមើលជំងឺណាស់។ ដូច្នេះទ្រង់ឱ្យនិមន្ត ភិក្ខុក្លែងក្លាយទាំងពីររូបនោះមកគង់នៅវត្តព្រះឥន្ទទេព ក្នុងកំពែងព្រះនគរដើម្បីឱ្យមើលព្រះរោគព្រះអគ្គមហេសី។ ភិក្ខុទាំងពីររូបនោះកាលបើបាន ព្រះមហាក្សត្រពឹងពាក់ដូច្នេះហើយ យល់ថាខ្លួនបានចំណាប់ហើយក៏ថ្វាយព្រះពរថា : ព្រះរោគរបស់សម្ដេចព្រះអគ្គមហេសីនោះ ត្រូវលើព្រះទសបារមី ព្រះពុទ្ធរូបអដ្ឋរស្សឱ្យទោស។ ថាបើយកព្រះអង្គចេញ ទើបអាត្មាភាពហ៊ានទទួលមើល។ ថាបើអត្មាភាពមើលមិនជាទេអាត្មាភាពសូមថ្វាយជីវិតទាំងពីររូប។ សម្ដេចព្រះមហាមហិន្ទរាជា ដោយព្រះអង្គទន់ខ្សោយព្រះសតិបញ្ញាពុំបានពិចារណាឱ្យវែងឆ្ងាយទ្រង់យល់ថា : ដីការរបស់ភិក្ខុ ក្លែងក្លាយនោះប្រាកដជាការពិត ការមែនហើយ។ ត្បិតថាកាលព្រះអង្គព្រះបរមខត្តិយាមហាចន្ទរាជា ទៅយកដើមគគីរ មកកសាងព្រះអដ្ឋរស្សនោះ ដើមគគីរនោះតែដល់វេលាយប់ហើយមានភ្លើងព្រាយទាំង ៤ ទិស និងសូរភ្លេងចំរៀងនៅលើដើមគគីរនោះជាអចិន្ត្រៃយ៍។ មួយរំពេចនោះ ទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យសែងព្រះអដ្ឋរស្សដែលនៅវត្តត្រឡែកកែងទៅចង សណ្ដូនថ្មទំលាក់ទឹកទៅមុខព្រះនគរនោះទៅ​ហេតុនេះហើយបានជាមកដល់ឥឡូវនេះ គង់នៅតែថ្មអដ្ឋរស្សនោះរហូតមកដល់ សព្វថ្ងៃនេះ។ លុះការរំលាយព្រះអដ្ឋរស្ស នោះបរិបូរណ៍ហើយភិក្ខុតិប្បញ្ញោដោះអំពើអសិរពិស អំពីសម្ដេចព្រះមហេសីភ្លាម ព្រះអគ្គមហេសីក៏បាត់ឈឺ បានសះជាមួយរំពេច។ សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ជាព្រះស្វាមី និងសម្ដេចព្រះរាជបុត្រាទាំងពីរ ព្រះអង្គឃើញ ព្រះអគ្គមហេសី ព្រះមាតា បានសះស្បើយចាកព្រះរោគហើយ ក៏ត្រេកអរព្រះមនោសោមនស្សណាស់។ តាំងពីថ្ងៃនោះមក ព្រះអង្គទុកព្រះរាជហឫទ័យលើភិក្ខុក្លែងក្លាយទាំងពីរនាក់នោះ ឱ្យជួយមើលការផែនដីផង និង ជួយជាពេទ្យសំរាប់មើលស្រីស្នំក្រមការ ក្នុងព្រះបរមរាជវាំងផង។ ឯអស់អាមាត្យ ប្រជានុរាស្ត្រ រេហ៍ពលដែលរក្សាព្រះនគរ តាំងពីក្រោយព្រះចៅនរេឝ្វរ លើកទ័ពទៅព្រះនគរវិញ ហើយព្រះបរមបពិត្រ ស្ដេចតាំងព្រះរាជបុត្រឱ្យសោយរាជ្យទាំងពីរព្រះអង្គ ត្រូវជា ៣ ព្រះអង្គ និងព្រអង្គផង និងតាំងតែពីស្ដេចយក តិប្បញ្ញោនិងសុបញ្ញោទៅនៅក្នុងវត្តព្រះឥន្ទទេពកាលណាមកក៏មានកើតជាព្រះកាលក្ដៅចិត្តកើតទុក្ខវេទនាច្រើនប្រការណាស់។ ទាំងរោគាទាំងចោរប្លន់ក៏កំរើកខ្លាំងណាស់ដែរ។ ព្រះរាជវង្សាសេនាបតីក៏អន់ព្រះទ័យ អន់ចិត្តកើតទុក្ខច្រើនប្រការលែងជួយខ្វល់ និងកិច្ចការប្រាបប្រាមព្រះនគរទៀតសោះ។ អស់រេហ៍ពលដែលប្រមាថថា: សៀមរាងចាលលែងលើកទ័ពមកចោមទៀតហើយនោះ ក៏នាំគ្នាចូលកាប់ឫស្សី ដែលដាំជាបន្ទាយខាងក្រៅបន្ទាយធំនោះអស់បបួលគ្នា ជីកគាស់រំលើងរកប្រាក់ដួងដែលសៀមច្រកជាគ្រាប់កាំភ្លើងបាញ់មកនោះកាន់តែរលំរលាយឫស្សីនោះអស់ទៅ។ ឯសម្ដេចព្រះឧភយោរាជ ទ្រង់ត្រាស់ឱ្យមន្ត្រីចេញហាមប្រាម ក៏ហាមមិនឈ្នះរាស្ត្រមិនព្រមស្លាប់ បើព្រះអង្គនិងយកទោសកាប់សំលាប់ក៏មិនបាន ព្រោះរាស្ត្រដែលកាប់គាស់រំលើង នេះមានគ្នាច្រើននាក់ណាស់។ ដូច្នេះហើយទើបទ្រង់ត្រាស់បណ្ដោយថា : ជនណាដែលបានកាប់ឫស្សីនេះហើយ ឱ្យដាំដូចដើមឡើងវិញផង។ ពេលនោះរាស្ត្រដែលកាប់ហើយ ក៏បានដាំឡើងវិញដែរ តែឫស្សីដុះមិនទាន់លូតលាស់បរិបូរណ៍ នៅមានងាប់អស់ជាច្រើន។ ដល់មកឆ្នាំថោះ ត្រីស័ក ពស.២១៣៥, គស.១៥៩១, មស.១៥១៣, ចស.៩៥៣ មានសំបុត្រចៅហ្វាយស្រុកពីគ្រប់ខេត្តបកប្ដឹងមកយ៉ាងនេះ : ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាត់ដំបង បកសំបុត្រចូលមកថា : អាងទឹកសំរាប់ព្រះមហាក្សត្រ នៅភូមិបាណន់នោះរីងហួត អស់ទឹករលីងហើយ ទឹកសំរាប់មន្ត្រីល្អក់ខាប់ខួរពន់ប្រមាណថា ទឹកអាសំរាប់រាស្ត្រមុជលេង ឡើងក្រហមច្រាលដូចឈាម។ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តពោធិ៍សាត់បកសំបុត្រមកថា : ព្រះកាំបិតស្ដាំ រង្គោះចេញពីដងថា : ស្នឹមឡើងដល់គល់អន្សាថាដំបូកឃ្លាំងមឿង ទិសខាងជើងសំរាប់ព្រះមហាក្សត្រនោះប្រេះរិចរិលអស់ហើយ។ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបរិបូរណ៍បកសំបុត្រប្ដឹងមកថា : ព្រះអដ្ឋរស្សក្នុងវត្តព្រះពុទ្ធលាយលក្ខណ៍មានឈាមហូរចេញមកពីព្រះឱរា។ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តអាសន្ទុកបកសំបុត្រប្ដឹងមកថា : ព្រះពុទ្ធសេយ្យាសន៍មានឈាមចេញមកពីត្រង់ព្រះបាទហើយស្រមោចឡើងដេញមិនឈ្នះសោះ។ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាសាន "ស្រុកស្រីសន្ធរ" ទាំងស្ដាំ ទាំងឆ្វេង ព្រមទាំងកណ្ដាលបកសំបុត្រមកប្ដឹងថា : ព្រះពុទ្ធសេយ្យសន៍ នៅវត្តម៉ែបាន ត្រង់ព្រះឱរា និងព្រះបាទមានទឹកហូរចេញមកជាឈាមថា ព្រះឥសូរ ព្រះនារាយណ៍នៅវត្តវិហារសួគ៌ មានឈាមហូរចេញមកតាមព្រះនេត្រថា ព្រះជ្រៃបាក់មែកខាងកើត ហើយមានស្វាមួយហ្វូងរើសផ្លែជ្រៃយក ទៅស៊ីខាងក្នុងព្រះវិហារនេះ។ សេនាបតីយកសេចក្ដីទាំងអស់នេះ ក្រាបបង្គំទូលព្រះបរមបពិត្រទាំង ៣ ព្រះអង្គនោះ។ សម្ដេចព្រះមហាមហិន្ទរាជា ពេលនោះ ស្ដេចមានព្រះសតិពុំប្រាកដ ដូចប្រក្រតីទ្រង់ត្រាស់ថា ស្វាវាតែងតែស៊ីផ្លែឈើទាំងឡាយមានផ្លែជ្រៃជាដើមដូច្នេះហើយ។ ទ្រង់មានព្រះបន្ទូលទៀតថា : ដើមជ្រៃនោះដុះយូរទៅវាចាស់ដើម តែងតែបាក់មែកដូច្នេះឯង ឯទឹកអាងនៅភូមិបាណន់នោះ ដែលមានមកយូរហើយ កាលណាដល់ត្រូវខ្យល់មកតែងតែរីងស្ងួតដូច្នេះថា ព្រះពុទ្ធដែលមានឈាមក្រហម ហូរចេញពីព្រះបាទ ព្រះឱរានោះប្រហែលជារបកមាស ដែលទឹបនោះទេហើយនៅតែជាតិហិង្គុល ដូច្នេះហើយបានជាមើលទៅឃើញក្រហមដូច្នេះថា ព្រះកាំបិតស្ដាំ ដែលរង្គោះចេញពីដងហើយមានស្នឹមផងនោះ កាំបិតនេះច្រែះចាប់តាំងពីផែនដីព្រះបាទសម្ដេចអរិដ្ឋពលពាហនោ យូរណាស់មកហើយ ក៏ល្មមនិងរង្គោះខ្លះដែលថា ឡើងស្នឹមនោះព្រោះហ្មថៅខ្ជិលដុះលាង ឯដំបូកឃ្លាំងមឿង ដែលរេចរិលនោះ ព្រោះចៅហ្វាយស្រុកធ្វេសប្រហែសពុំបានធ្វើរបងរាំងខ្នងឱ្យបានមុតមាំហើយបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យគោ ក្របី ដើរទៅជាន់បានជារិចរិលដូច្នេះ និងយកជាការណ៍ថា ជាអ្វីនោះពុំបានទេ មានតែយកចៅហ្វាយស្រុកទាំងនោះ ទៅប្រហារជីវិតទើបត្រូវជាង។ សម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋា និង សម្ដេចព្រះបរមរាជា រាមាធិបតី ឮ សម្ដេចព្រះវររាជបិតា ទ្រង់ត្រាស់បរិហារដូច្នោះហើយក៏ពុំអាចនិងស្រាយដូចម្ដេចបានទើបទ្រង់គង់នៅស្ងៀមទៅ។ កិត្តិស័ព្ទដែលថា ចៅហ្វាយស្រុកខេត្ត បាត់ដំបង ពោធិ៍សាត់ បរិបូរណ៍ អាសន្ទុក បាសាន បកសំបុត្រចូលមកនោះជ្រាបដល់ទៅព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ មហាឧភយោរាជ ដែលគង់នៅឧត្តុង្គមានជ័យ។ ព្រះអង្គទ្រង់ជ្រាបហើយ ទ្រង់ព្រួយព្រះហឫទ័យណាស់ ទើបទ្រង់ត្រាស់ឱ្យអញ្ជើញសម្ដេចព្រះឥសីភទ្ទសោម ហើយត្រាស់ សួរពីនិម្មិតនេះគ្រប់ប្រការ។ ទ្រង់ត្រាស់ សួរអំពីព្រះខឌ្ដសំរាប់រាជ្យមង្គលនោះឯង។ សម្ដេចឥសីភទ្ទសោមក្រាបទូលថា: ព្រះខាន់ឡើងស្នឹម តាំងពីត្រឹមត្រីសូល៍ រហូតចុះមកដល់គល់ទាំងសងខាង ហើយមានស្នាមដូចជាប្រេះឆាទោះបីលាងជូតរាល់តែថ្ងៃ សៅរ៍ អង្គារ ព្រហស្បតិ៍ ហើយក៏នៅតែមិនបាត់ រឹតតែមានស្នាមដាលឡើង។ តាមទំនាយថាស្រុកខ្មែរ ម្ដងនេះនឹងត្រូវមានអន្តរាយធំណាស់។ នេះនឹងនិយាយអំពីក្រុងស្រីអយុធ្យាវិញ ក្នុងឆ្នាំរោង ចត្វាស័ក ពស.២១៣៦, គស.១៥៩២, មស.១៥១៤, ចស.៩៥៤ នៅថ្ងៃ ១៥ កើត ខែមិគសិរ មានរន្ទះបាញ់ ដង់ទង់ព្រះនគរដាច់ទាំងស្រស់។ រូបដំរីសធ្លាក់ទៅលើមហាប្រាសាទ ឯងដងទង់ដែលបាននោះខ្យល់ផាត់ខ្ចាត់ទៅខាងកើតព្រះបរមរាជាវាំង។ ខណៈនោះព្រះនរេឝ្វរត្រាស់ឱ្យហោរាទំនាយថ្វាយ។ ហោរាថ្វាយព្យាករណ៍ថា : ដងទង់ដែលរន្ទះបាញ់បាក់ ធ្លាក់ទៅខាងកើតព្រះបរមរាជវាំងនោះ ទំនាយថានគរកម្ពុជា នឹងបែកព្រះនគរជាពុំខាន។ ឯទង់រូបដំរីស ដែលធ្លាក់មកលើ មហាប្រាសាទនេះ ទំនាយថាព្រះអង្គនឹងមានជ័យជំនះ។ លុះដល់មកឆ្នាំម្សាញ់ បញ្ចស័ក ពស.២១៣៧, គស.១៥៩៣, មស.១៥១៥, ចស.៩៥៥ ព្រះចៅនរេឝ្វរឱ្យកេណ្ឌទ័ពនាំទាហានរេហ៍ពល ១៥០០០០ ដំរី ១០០០ សេះ ១៤០០។ លុះបានជួបជុំហើយទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យពញាកោសាធិរាជឃុំពលទាហាន ៥០០០ នាក់ឱ្យចំណាយពាក្យថាពល ៥០០០០ នាក់លើកទៅបោះនៅស្រុកចន្ទបុរី ឱ្យព្យូហសំដីថា នឹងលើកទ័ពទៅវាយស្រុកខ្មែរតាមផ្លូវកំពត កំពង់សោម។ ស្ដេចឱ្យពញាធិរាជសង្គ្រាម ឃុំពល ៥០០០ នាក់ទៅនៅទល់ដែនស្រុកលាវ ហើយឱ្យចំណាយពាក្យថាពល ៥០០០០ នាក់ដែរ ហើយថាទ័ពនេះនឹងត្រូវលើទៅវាយស្រុកខ្មែរនគរវត្ត ហើយទ្រង់ផ្ដាំបន្ថែមថា បើមេទ័ពទាំងនោះដឹងថាទ័ពខ្មែរទៅបោះខាងកំពត កំពង់សោម និងស្រុកមហានគរហើយ ឱ្យលើកទ័ពទាំងពីរផ្លូវទៅសន្ធប់និងទ័ពហ្លួងនៅស្រុកបស្ចឹមបុរី រួចរុករុលចូលវាយយកស្រុកខ្មែរដើម្បីកុំឱ្យខ្មែររួបរួមប្រមូលកងទ័ពទាន់ឱ្យសោះ។ នាយកងទ័ពទាំងពីរ ទទួលព្រះរាជបញ្ជាហើយ ក៏ថ្វាយបង្គំលានាំកងទ័ពទាំងពីរផ្លូវ ទៅធ្វើតាមព្រះរាជបញ្ជាការ។ ក្រោយពីនោះមកសម្ដេចព្រះចៅនរេឝ្វរទ្រង់ចាត់ពញាចក្រីឱ្យឃុំពល ៣០០០០ នាក់ហើយឱ្យលើកចេញទៅមុន។ ចៅពញាចក្រីក៏ថ្វាយបង្គំលាចេញមក ចាត់នាយកង​ នាយទ័ពជាប៉ែកមុខ ក្រោយ ឆ្វេង ស្ដាំ ហើយលើកតំរង់ត្រង់មកខេត្តបាត់ដំបង។ លំដាប់តមកទៀត ព្រះចៅនរេឝ្វរចាត់ចៅពញាក្រឡាហោមឱ្យឃុំពល ៣០០០០ នាក់ជាទ័ពមុខឱ្យពញារាជធានី ឃុំពល ២០០០០ នាក់ជាទ័ពស្ដាំឱ្យពញានរិន្ទគជសារឃុំពល ២០០០០ នាក់ជាទ័ពឆ្វេងឱ្យពញាវិជ័យសង្គ្រាមឃុំពល ២០០០០ នាក់ជាទ័ពក្រោយ។ ឯព្រះចៅនរេឝ្វរ ព្រះអង្គឯងឃុំពល ៥០០០០ នាក់ជាទ័ពហ្លួង។ លុះបានឫកពារវេលាល្អហើយស្ដេចសៀមក៏ស្រង់ ទ្រង់គ្រឿងឡើងគង់លើព្រះទីនាំងកញ្ចោងគជេន្ទ្រា ព្រមដោយគ្រឿងសំរាប់ព្រះមហាក្សត្រ លើកតំរង់មករអាងសិលា យាត្រាទ័ពមកដល់បស្ចឹមបុរី ហើយបញ្ឈប់កងទ័ពនៅទីនោះចាំជួបជុំគ្នា និងចាំឱ្យឮកិត្តិសព្ទ មកស្រុកខ្មែរថាសៀមនិងលើកទ័ពមកជា ៣ ផ្លូវ។ នេះនឹងស្រដីពីប្រទេសកម្ពុជាវិញ។ ពេលនោះចៅហ្វាយស្រុកបាត់ដំបង មហានគរវត្ត កំពតបកសំបុត្រប្ដឹងចូលមកសេនាបតី សេនាបតីនាំសេចក្ដីមកក្រាបបង្គំទូលព្រះបរមបពិត្រ។ ព្រះបរមបពិត្រទ្រង់ជ្រាបហើយ ទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យសេនាបតី ជាកំណាន់ខេត្តឱ្យមានសំបុត្រប្រាប់ទៅចៅហ្វាយស្រុកខេត្តកំពង់សៀមមួយ ស្ទឹងត្រែងមួយ បារាយណ៍មួយ ជើងព្រៃមួយ អាសន្ទុកមួយ ទាំង ៥ ខេត្តនេះឱ្យលើកទាហានរេហ៍ពលទៅសន្ធប់និងទាហានខេត្តនគរវត្ត។ ស្ដេចឱ្យចៅហ្វាយស្រុកខេត្ត ត្បូងឃ្មុំមួយ ក្រចេះមួយ កុញ្ជរមួយ ព្រៃវែងមួយ ទទឹងថ្ងៃមួយ ទាំង ៥ នេះឱ្យលើកទៅសន្ធប់និងទាហាន ខេត្តសៀមបូក ចាំស្ទាក់ទ័ពសៀមក្រែងវាលើកទ័ពមកតាមជើងទឹក។ ស្ដេចឱ្យចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាភ្នំមួយ ស្រីសន្ធរមួយ រោងដំរីមួយ ជើងបាដែងមួយ ព្រៃនគរមួយ សំរោងទងមួយ រលាប្អៀរមួយ ទាំង ៧ នេះឱ្យសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជលើកទៅសន្ធប់ និងទាហានខេត្តបរិបូរណ៍។ ស្ដេចឱ្យទាហានចៅហ្វាយស្រុកខេត្ត បាត់ដំបងមួយ ទាហានខេត្តពាមសីមាលើមួយ ទឹកជោរមួយ មង្គលបុរីមួយ ក្រឡាញ់មួយ ស៊ីសុផុនមួយ រយ៉ងមួយ និង ខេត្តដែលឡើងទាំងប៉ុន្មានឱ្យសន្ធប់ និងទាហានខេត្តបាត់ដំបង។ ស្ដេចឱ្យចៅហ្វាយស្រុកខេត្តទ្រាំងមួយ បាទីមួយ លើកដែកមួយ បន្ទាយមាសមួយ លើកទៅសន្ធប់នឹងទាហានខេត្តពោធិ៍សាត់។ ស្ដេចឱ្យចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាសក្ដិមួយ ក្រមួនសមួយ លង់ហោរមួយ លង់ឈៀងមួយ ផ្សារដែកមួយ មាត់ជ្រូកមួយ កំពង់សោមមួយ លើកទៅសន្ធប់នឹងទាហានខេត្តកំពត។ ស្ដេចឱ្យចៅហ្វាយស្រុក ភ្នំពេញមួយ ព្រះត្រពាំងមួយ ឪម៉ោរមួយ មកសន្ធប់នឹងទាហានខេត្តលង្វែកចាំរក្សាបន្ទាយលង្វែក។ នេះនឹងនិយាយអំពីទ័ពសៀមវិញ។ ក្នុងខណៈនោះ ពញាកោសាធិរាជ កេណ្ឌពលស្រុកចន្ទបុរីមួយ ស្រុកនគរនាយកមួយបានចំនួន ៥០០០០ នាក់រួមគ្នាបាន ៥៥០០០ នាក់។ ពញាធិរាជសង្គ្រាមកេណ្ឌពលស្រុកនគររាជសីមាបានពល ៥០០០ នាក់រួមជាមួយពលបាន ៥៥០០០ នាក់។ មេទ័ពទាំងពីរនេះរួមពលបាន ១១០០០០ នាក់ហើយទើបដឹងថា ខ្មែរដាក់ពលទាហានគ្រប់ផ្លូវ និងពលទាហានដែលមានចំនួនច្រើននោះឱ្យនៅចាំរក្សាព្រះនគរលង្វែក និងនៅរក្សាផ្លូវក្រុងបាត់ដំបង។ លុះយល់ថាខ្មែរចាញ់ កលខ្លួនហើយ មេទ័ពសៀមទាំងពីរ ក៏លើកទ័ពខ្លួនទៅរួមនិងទ័ពហ្លួង។ ទាហានសៀមក្នុងពេលនោះមានចំនួន ២៤០០០០ នាក់។ ស្ដេចនរេឝ្វរឱ្យកេណ្ឌពលស្រុកបស្ចឹមបុរីបាន ៥០០០០ នាក់រួមត្រូវជា ២៩០០០០ នាក់។ ស្ដេចសៀមលើកទ័ពទាំង ២៩០០០០ នាក់មកវាយស្រុកបាត់ដំបង។ ពញាមនោមេត្រី និងអស់ចៅហ្វាយស្រុកទទួលច្បាំងមិនឈ្នះ ដោយទាហានសៀមមានចំនួនច្រើនលើសកំលាំងពេក ហើយសេនាទាហានខ្មែរជាន់នោះអន់ចិត្ត និង ព្រះបរមបពិត្រ ព្រោះព្រះអង្គទ្រង់អភិសេកព្រះមហាក្សត្រក្នុងនគរដល់ទៅ ៣ ព្រះអង្គមិនតែប៉ុណ្ណោះសោតព្រះអង្គឱ្យរំលាយព្រះពុទ្ធរូបវត្ត ត្រឡែងកែងទៀត។ ចំណែកពួកសេនាទាហានក្នុងបន្ទាយខេត្តពោធិ៍សាត់ ក៏អន់ចិត្ត តូចចិត្ត និង ព្រះបរមបពិត្រដូចជាទាហានខេត្តបាត់ដំបងដែរ។ លុះសៀមលើកទ័ពចូលចោមបន្ទាយ ខេត្តពោធិ៍សាត់ហើយទាហានក្នុងបន្ទាយពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់ ក្នុងការសង្គ្រាមឡើយ។ ឯអស់ទេពារ័ក្សព្រះនគរគឺឃ្លាំងមឿងនៅខេត្តពោធិ៍សាត់មួយ ភ្នំជីពិតមួយ ភ្នំក្រងមួយ ភ្នំក្ងោកមាសមួយ វត្តកៀនស្វាយក្នុងមួយ វត្តកៀនស្វាយក្រៅមួយ វត្តជ្រោយអំពិលមួយ វត្តព្រះវិហារសួគ៌មួយ ក្នុងបន្ទាយលង្វែកមួយ ភ្នំពេញមួយ ភ្នំជីសូរមួយ ទូកមាសមួយ ទាំង ១២ អន្លើនេះក៏ព្រងើយកន្តើយ មិនជួយយកអាសារធ្វើការសង្គ្រាមសោះ មានតែផ្ដន្ទានាំបណ្ដាលចិត្តសេនាទាហានឱ្យរវើរវាយ ឱ្យរត់ចោលបន្ទាយខេត្តពោធិ៍សាត់។ កាលបើសេនា ទាហានខ្មែររត់ចោលបន្ទាយខេត្តពោធិ៍សាត់ហើយសៀមក៏លើកទ័ពតាមបាញ់រួចមកចោមបន្ទាយខេត្ត បរិបូរណ៍ដែល សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ និង អស់ចៅហ្វាយស្រុករក្សានោះទៀត។ ខណៈនោះសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់យល់ថាទាហានសៀមមានចំនួនច្រើនណាស់ ទាហានខ្មែរយើងពុំអាចនឹងចេញច្បាំងបានទេ ទើបទ្រង់បញ្ជាឱ្យបិទទ្វារបន្ទាយហើយចាត់ឱ្យសេនាទាហានឡើងរក្សានាទីបន្ទាយហើយបកសំបុត្រចូលមកក្រាបបង្គំ ទូលព្រះបរមបពិត្រ ជាសម្ដេចព្រះបរមជេដ្ឋា ឱ្យចាត់មន្ត្រីចេញទៅកេណ្ឌអស់ប្រជានុរាស្ត្រ ឱ្យចូលទៅក្នុងបន្ទាយលង្វែក ឱ្យប្រមូលស្បៀងអាហារពីគ្រប់ស្រុក គ្រប់ភូមិបញ្ចូលក្នុងព្រះឃ្លាំងឱ្យអស់។ សល់ប៉ុន្មានដែលជញ្ជូនយកមិនទាន់ឱ្យបំផ្លាញចោល កុំឱ្យទ័ពសៀមវាបរិភោគប្រើប្រាស់ឡើយ។ ព្រះបរមបពិត្រចាត់មន្ត្រីឱ្យចេញទៅធ្វើតាក្នុងគ្រាដែលសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ថ្វាយសំបុត្រមកនោះ។ ក្រោយដែលមន្ត្រីចេញទៅកៀរគ្រួប្រមូលស្បៀងនោះទ្រង់ ឱ្យជួបជំនុំអំពីការសង្គ្រាម។ នៅពេលប្រជុំនោះ មានព្រះអង្គវង្សធំមួយ ទ្រង់ព្រះនាមសម្ដេចព្រះរាមាធិបតី "អុង" អ្នកខេត្តជើងព្រៃ ជាព្រះវង្សដែលមានរាស្ត្រចំណុះចុះចូលស្ដាប់បង្គាប់ជាច្រើន។ អ្នកទាំងពួងហៅថាសម្ដេចព្រះរាមាជើងព្រៃ។ សម្ដេចព្រះរាមាជើងព្រៃនេះ បានចូលមកជំនុំក្នុងការសង្គ្រាមក្នុងពេលដែលព្រះបរមបពិត្រ និងនាម៉ឺនមុខមន្ត្រីជំនុះរៀបចំការសង្គ្រាមនោះដែរ។ ក្នុងពេលនោះសម្ដេចព្រះអគ្គមហេសី និង ព្រះស្នំក្រមការឮថា ទ័ពសៀមលើកមកចោម បន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍ជិតមកដល់ព្រះនគរណាស់ ហើយក៏ភិតភ័យពន់ប្រមាណ។ លុះឮថាព្រះបរមបពិត្រ ចេញជំនុំការ សង្គ្រាមក៏ចេញមកស្ដាប់សេចក្ដីជំនុំនោះដែរ។ តែជាគ្រោះកាចរបស់ព្រះនគឬ ក៏បណ្ដាលក្នុងចិត្តព្រះរាមជើងព្រៃ ឱ្យក្រឡេកទៅឃើញសម្ដេចព្រះភគវតី ព្រះស្រីចក្រពត្តិអគ្គមហេសី និង សម្ដេចព្រះស្រីវលក្ខណ៍ ឯកអគ្គជាយាទាំងពីរព្រះអង្គក៏មានសេចក្ដីស្នេហាទប់ពុំបាន ភ្លាត់មាត់ចេញជាទំនុកច្រៀងថា : "ថប់អីផ្គរលាន់ ថប់តែស្រីតន់ នាងមិនទាន់បានបង។ ប្រសិនបានស្រី ពរបីត្រកង ចេញប្រាប់សឹកផង មិនឱ្យកែវល្អងព្រួយឡើយ"។ ក្នុងពេលដែលព្រះរាមាជើងព្រៃ និយាយពាក្យមិនសមរម្យនោះ សម្ដេចចៅហ្វាទឡ្ហៈ សមុហនាយកឮហើយខឹងណាស់ស្ដីឱ្យព្រះរាមាជើងព្រៃថា : "គេកំពុង តែជំនុំគ្នាពិភាក្សាពីការសង្គ្រាម អ្នកឯងយកឯកំណាព្យកាព្យឃ្លោងមកថ្លែងលេងដូច្នេះ អ្នកឯងមិនស្ដាប់ច្បាប់អាជ្ញាសឹកទែឬ "។ ព្រះរាមាជើងព្រៃឆ្លើយតបថា ខ្ញុំស្គាល់ហើយច្បាប់អាជ្ញាសឹកថា : ការស្ដីបន្ទាយផ្ដេសផ្ដាសក្នុងសង្គ្រាមត្រូវមានទោសដល់ជីវិត ប៉ុន្តែដែលខ្ញុំនិយាយពាក្យឃ្លោង អម្បាញ់ម៉ិញនេះមិនមែនជាភ្លីភ្លើផ្ដេសផ្ដាស។ ព្រះរាមាជើងព្រៃក៏លើកជាឃ្លោងពាក្យថែមទៀតថា : "មិនដឹងទេឬ មិនឮទេវ៉ី ព្រះរាមជើងព្រៃ ល្បីអស់ទាំងស្រុក"។ ព្រះបរមបពិត្រជាព្រះរាជបុត្រច្បង គឺសម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋា កាលឮថាព្រះរាមាជើងព្រៃ នឹងទទួលយកអាសារការសង្គ្រាមនេះបានព្រះអង្គក៏ទ្រង់មានព្រះរាជឱង្ការថា: "បើអ្នកទទួលយកអាសារទៅធ្វើសង្គ្រាម មានជ័យជំនះលើសៀមនេះមែនយើង រង្វាន់ដល់អ្នក ឱ្យអ្នកឱ្យពេញចិត្ត"។ ព្រះរាមាជើងព្រៃឮហើយទូលថា : បើពិតជាបានរង្វាន់ពេញចិត្តមែន ទ័ពសៀមប៉ុណ្ណោះសូមកុំឱ្យព្រួយព្រះរាជហឫទ័យឡើយ ដ្បិតសិល្ប៍វិជ្ជាការ គង់គុនរបស់ទូលព្រះបង្គំក៏លើសជនទាំងពួង។ ព្រះវង្សនិងចំណុះស្រុកក្នុងខេត្តបារាយណ៍ ជើងព្រៃ កំពង់សៀម ស្ទឹងត្រែង ស្រីសន្ធរ ព្រៃវែង បាភ្នំ ទាំងលាវ ទាំងខ្មែរ ទាំងចិន ទាំងយួន ទាំងចាម ទាំងជ្វា សឹងជាចំណុះចុះចូលនឹងទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំទាំងអស់។ ទូលព្រះបង្គំសន្មតថា : នឹងកេណ្ឌតែ ៧ ថ្ងៃឱ្យបានពល ២០០០០០ នាក់។ លុះបាន ២០០០០០ នាក់ហើយទូលព្រះបង្គំនិងឱ្យទៅសង្កត់រាស្ត្រពីខេត្តរោងដំរី ព្រៃនគរ ជើងបាដែង ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង សៀមបូក ឆ្លងរហូតដល់បារៀ ដូនណៃ ឱ្យបានពល ៣០០០០០ នាក់ទៀតរួមជា ៥០០០០០ នាក់ហើយទៅចាប់អាសៀម ៣៤០០០០ នាក់នោះឱ្យបានដោយងាយយកមក ក្រាបបង្គំទូលថ្វាយព្រះបរមបពិត្រ។ សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ព្រះអង្គកំពុងតែខ្វល់ខ្វាយក្នុងការសង្គ្រាម លុះឮសំដីព្រះរាមាជើងព្រៃ ក៏ងឿងសេចក្ដីណាស់ទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ពុំបានច្បាស់ថា ព្រះរាមាជើងព្រៃធ្វើឧបាយដូចម្ដេចឡើយ។ គឺឮតែថាបានទ័ពច្រើនហើយ ក៏ទុកព្រះទ័យស្មានថាពាក្យនេះជាពាក្យពិតមែនទើបមានព្រះរាជឱង្ការថា: បើអ្នកធ្វើការរាជការបានសំរេចដូចសេចក្ដីប្រាថ្នា ហើយព្រះរាមជើងព្រៃ នឹងចង់ប្រាថ្នាអ្វីៗ យើងនឹងព្រះរាជទានទាំងអស់។ ទ្រង់មានព្រះរាជឱង្ការហើយ ទ្រង់ប្រទានដាវស្រោមមាសមួយ ដល់ព្រះរាមជើងព្រៃទុកជាអាជ្ញាសឹក។ ព្រះរាមជើងព្រៃ ទទួលយកដាវអាជ្ញាសឹកហើយ ក៏ថ្វាយបង្គំលាចេញមក នាំស្ម័គ្របក្សពួក ចេញទៅដល់ភូមិមាន ១០ ខេត្តស្រីសន្ធរ ក៏ឱ្យតាំងព្រះពន្លា ហើយឱ្យកេណ្ឌរេហ៍ពលបាន ៥០០ ប្លាយនាក់សំរាប់ឃុំរក្សាខ្លួន។ នៅពេលនោះព្រះរាមាជើងព្រៃអាឡោះអាឡ័យព្រះអគ្គមហេសី និងព្រះរាជទេពីរបស់​ព្រះមហិន្ទរាជាណាស់ ក៏ចេះតែដេកកើតទុក្ខព្រួយពន់ប្រមាណ មិនបានចេញទៅកេណ្ឌរាស្ត្រតាមខសន្យានោះឡើយ។ ព្រះបរមបពិត្រ និងសេនាបតីក្នុងព្រះនគរលុះដល់កំណត់ ៧ ថ្ងៃហើយ ពុំឃើញព្រះរាមជើងព្រៃនាំពលទៅថ្វាយតាមកំណត់លក្ខណសញ្ញាសោះ ទើបព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ប្រើសម្ដេចព្រះស្រីជ័យជេដ្ឋា ជាព្រះរាជបុត្រច្បងឱ្យទៅតាមអ្នកព្រះរាមាជើងព្រៃ ហើយឱ្យជួយកេណ្ឌទ័ពមកផង។ សម្ដេចព្រះរាជឱង្ការ ព្រះស្រីជ័យជេដ្ឋា នាំមហាតលិក និងទាហានជើងទឹក ៥០ នាក់ទៅ ៦០ នាក់ចុះព្រះទីនាំងនាវាឱ្យដល់ភូមិតារីមាន់ ១០ ហើយក៏បានជួបនឹងព្រះរាមាជើងព្រៃ កំពុងតែសន្ធឹកសន្ធៃក្នុងទីនោះ។ ទ្រង់សាកសួរទៅអ្នកព្រះរាមាជើងព្រៃតាមសេចក្ដីដែលបានធ្វើសន្ទសញ្ញានោះ។ ព្រះរាមាជើងព្រៃក៏ទូលថា: "ទូលព្រះបង្គំ កំពុងកើតទុក្ខនឹករលឹកដល់សង្សារណាស់ ត្បិតស្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ជាបរមបពិត្រស្ដេចបានត្រាស់ថាបើទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំចង់បានអ្វី ទ្រង់នឹងព្រះរាជទាន តាមចំណង់របស់ទូលព្រះបង្គំទាំងអស់។ ឥឡូវនេះទូលព្រះបង្គំចង់បានមហេសីនិងព្រះរាជទេពី។ ប៉ុន្តែព្រះអង្គ នៅពុំទាន់ឃើញព្រះរាជទានមកសោះ។ ការណ៍ដែលទ្រង់ពុំទាន់ព្រះរាជទានមកនោះ តើឱ្យទូលព្រះបង្គំលើកទ័ពទៅ ច្បាំងដូចម្ដេច។ សម្ដេចព្រះស្រីជ័យជេដ្ឋាទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់សំដីរបស់ ព្រះរាមាជើងព្រៃប្រមាថចង់បាននូវសម្ដេចព្រះមាតា និង មាតារង ដូច្នេះក៏ទ្រង់ព្រះពិរោធណាស់។ ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ចំពោះមុខមន្ត្រីទាំងនោះថា: អ្នកទាំងឡាយដែលដឹងដែរឫទេ ថាតើមានទំនៀមស្រុកណា ដែលគេហ៊ានប្រមាថចង់បានព្រះអគ្គមហេសីនិងព្រះរាជទេពីម្ចាស់ផែនដីនោះ? មន្ត្រីទាំងអស់ខ្លាចអំណាចព្រះរាមាជើងព្រៃពុំហ៊ានស្រដីថាអ្វីឡើយ ថ្វាយបង្គំនៅតែស្ងៀមពុំហ៊ានឆ្លើយតបនឹងព្រះរាជឱង្ការថាដូចម្ដេចឡើយ។ លុះទ្រង់ត្រាស់តន្ថើនណាស់ទៅ ទើបមានមហាតលិកម្នាក់ឈ្មោះជេតអាយុ ២១ ឆ្នាំក្រាបបង្គំទូលថា: "គ្មានប្រទេសឯណាមានមនុស្សក្លាហាន ប្រមាថចង់បានដល់ព្រះអគ្គមហេសី និងព្រះទេពីយ៉ាងនោះទេ។ ទោះជាមាន មោហ៍បាំងងងឹតយ៉ាងនេះក្ដី ដូចជាក្រុងទសក័ណ្ឌ ដែលចង់បានព្រះភគវតី ជាអគ្គមហេសីនៃសម្ដេចព្រះឥសូរនោះពុំយូរឡើយក៏គង់តែនឹងបានរលាយខ្លួនទៅដែរ"។ អ្នកព្រះរាមាជើងព្រៃឮចំលើយនេះហើយខឹងណាស់ ក៏ហូតដាវអាជ្ញាសឹក គ្រវីហើយស្រែកថា: "ព្រះករុណាជាអម្ចាស់ផែនដីទ្រង់ប្រោសអញឱ្យពេញអំណាចជាអាជ្ញាសឹកឯងឬ ! ក្មេងប៉ុនមេដៃ ហ៊ានស្ដីទទឹងនិងសំដីអញ យករឿងព្រះទសក័ណ្ឌមកប្រៀបធៀបដូច្នេះ អញនឹងមិនទុកជីវិតឱ្យឯងទេ"។ ថាហើយ ព្រះរាមជើងព្រៃក៏ស្ទុះទៅចាប់ឈ្មោះជេត កាត់ក្បាលចំពោះព្រះភ័ក្ដ្រសម្ដេចព្រះស្រីជ័យជេដ្ឋា ហើយក៏ឡើងទៅនៅលើព្រះពន្លាវិញ រួចក៏តាំងតែឱ្យគេលេងប្រគុំតូរ្យតន្ត្រីធ្វើព្រងើយ។ សម្ដេចព្រះស្រីជ័យជេដ្ឋាទ្រង់យល់ថា : ព្រះរាមជើងព្រៃបែរចិត្តគិតក្បត់ប្រទុស្តរ៉ាយយដូច្នោះហើយ គិតថានឹងច្បាំងតនឹងព្រះរាមជើងព្រៃនោះ ក៏ច្បាំងមិនបាន ព្រោះព្រះអង្គមានពួកពលតិច ទើបព្រះអង្គស្ដេចយាងទៅប្រថាប់ក្នុងព្រះទីនាំងដែលចតនៅកោះឫស្សីស្រុក។ ទ្រង់គិតថា នឹងកេណ្ឌបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកស្រុកនៅទីនោះឱ្យបានច្រើនសិន សឹមលើកទៅចាប់អ្នកព្រះរាមាជើងព្រៃរួចហើយនឹងបានលើកទៅសន្ធប់រក្សាបន្ទាយលង្វែកវិញ។ ចំណែកខាងការសង្គ្រាមដែលសៀមលើកមកចោមបន្ទាយបរិបូរណ៍នោះ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជព្រះអង្គចេញត្រួតត្រារក្សាខេត្តបរិបូរណ៍នោះ ព្រមដោយនាយកង នាយទ័ពយ៉ាងមាំមួន។ ទ្រង់បញ្ជាឱ្យបាញ់កាំភ្លើងធំតូចចេញទៅតតាំងនឹងទ័ពសៀម។ សៀមក៏តាំងច្បាំងបន្ទាយព្រះអង្គ អស់ពេល ១៣ ថ្ងៃ។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជទ្រង់យល់ថា កងទ័ពគ្រប់ចៅហ្វាយស្រុក នៅក្នុងបន្ទាយនោះរសាប់រសល់ ពុំយកចិត្តទុកដាក់នឹងការសង្គ្រាមសោះ ម៉្លោះហើយរេហ៍ពលក៏ស្លាប់ច្រើនទើបព្រះអង្គដោះទ័ព នាំចៅហ្វាយស្រុកទាំងនោះ មកសន្ធប់ នឹងទ័ពចៅហ្វាយស្រុកខេត្តរលាប្អៀរវិញ ហើយតាំងបន្ទាយនេះយ៉ាងមាំមួន។ សៀមក៏លើកទ័ពចោមបន្ទាយព្រះអង្គទៀត ហើយចែករំលែកកងទ័ពឱ្យដើរ សង្កត់សង្កិនរាស្ត្រគ្រប់ស្រុកគ្រប់ភូមិឥតមានត្រាប្រណីសោះឡើយ។ ខណៈនោះ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ព្រះអង្គទ្រង់តែងព្រះរាជបន្ទូល ចាត់ឱ្យចូលមកក្រាបបង្គំទូល ព្រះបរមបពិត្រក្នុងបន្ទាយលង្វែកសុំឱ្យរំលែកកងទ័ពទៅជួយទៀត។ ចំណែកឯ ព្រះបរមបពិត្រនោះ ស្ដេចកំពុងតែទន្ទឹងរង់ចាំ ព្រះរាមជើងព្រៃដែលបានសន្យាថា នឹងចេញទៅកេណ្ឌរាស្ត្រមកធ្វើជាកងទ័ពឱ្យបានច្រើននោះ មិនទាន់ឃើញមកដល់សោះ។ ស្ដេចទ្រង់ទន្ទឹងព្រះស្រីជ័យជេដ្ឋា ដែលទ្រង់បានត្រាស់ប្រើឱ្យទៅតឿនព្រះរាមាជើងព្រៃនោះ ក៏បាត់ឈឹងពុំទាន់ឃើញត្រលប់មកវិញដែរ។ ឯទ័ពសៀមក៏កាន់តែមកដល់ជិតបន្ទាយលង្វែករាជធានីណាស់ទៅហើយ ទើបព្រះអង្គទ្រង់នាំព្រះរាជបុត្រពីរព្រះអង្គ គឺព្រះបរមរាជាពញាតន់មួយ ពញាយោមមួយ និងព្រះភាគិនេយ្យោពញាអនមួយ ដែលជាព្រះរាជបុត្រសម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ មហាឧភយោរាជនិងសម្ដេចព្រះទេវីក្សត្រី ជាព្រះរាជបុត្រី នៃសម្ដេចព្រះមហាខត្តិយាចន្ទរាជា ដែលត្រូវជាសម្ដេចព្រះបិតុច្ឆា ព្រមទាំងព្រះរាជវង្សានុវង្ស ព្រះស្នំក្រមការ ចុះព្រះទីនាំងនាវាស្ដេចចេញទៅគង់នៅក្រុងស្រីសន្ធរវិញ។ ចំណែកឯពញានៅជារាជបុត្រពៅ នៃសម្ដេចខត្តិយាមហាចន្ទរាជានោះ ព្រះអង្គរត់ដោះខ្លួនទៅគង់នៅថ្មគោល ខេត្តអាសន្ទុក។ រីឯ សម្ដេចព្រះស្រីជ័យជេដ្ឋា ដែលស្ដេចទៅគង់កេណ្ឌទ័ពនៅកោះឫស្សីស្រុកនោះ ទ្រង់កេណ្ឌបានតិចណាស់ ពុំទាន់បានចាត់ចែងជាប៉ែក ឆ្វេង ស្ដាំ មុខ ក្រោយនៅឡើយផង ក៏ស្រាប់តែព្រះរាមាជើងព្រៃ លើកទ័ពទៅដេញព្រះអង្គ ព្រះអង្គរត់រួចក៏ចូលទៅក្រាបបង្គំទូលសម្ដេចព្រះមាតាបិតា ក្នុងក្រុងស្រីសន្ធរនោះ ហើយកេណ្ឌរេហ៍ពលទៅរក្សាព្រះនគរតាមបន្ទាល់។ ឯអាតិប្បញ្ញា និង អសុប្បញ្ញោ ដែលសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ទ្រង់ទុកព្រះទ័ពឱ្យទៅជួយត្រួតត្រាការរាជការនោះ លុះមកដល់វេលាយប់ ក៏យកដែកគោលទៅបោះហៀវកាំភ្លើងធំៗ នៅលើក្បាលបន្ទាយ និងកាំភ្លើងធំដែលដាក់តំរង់ទៅផ្លូវជាច្រកធំតូចនោះជិតអស់។ លុះវាចាត់ការបានសំរេចដូច្នេះហើយ វាទាំងពីរនាក់ក៏រត់ចេញពីបន្ទាយ សំដៅភ្នំព្រះរាជទ្រព្យទៀត។ នៅទីនោះវាតាំងពិធីស្រូបខាបហៅអ្នកតាដំបងដែក ហើយក៏ឆក់យកកែវនាគពីភ្នំព្រះរាជទ្រព្យនោះចុះដើរទៅដើម្បីនឹងចូលទៅរកព្រះចៅនរេឝ្វរក្នុងទ័ពសៀម។ លុះដល់ទៅជ្រោះប្រលាយ ដែលសម្ដេចចៅហ្វាដុង ជីកបង្ហូរ ទឹកពីភ្នំទំលាក់ទៅក្នុងស្ទឹងក្រាំងពន្លៃនោះ អ្នកតាឃ្លាំងមឿង និង អ្នកតាដំបងដែក បានរើខ្លួនរួចពីចំណងហើយ គឺចំណងដែលអតិប្បញ្ញោនិងអសុប្បញ្ញោស្រូបខាបនោះ ហើយក៏ដេញតាមទៅទាន់អាទាំងពីរនាក់នោះ នៅមាត់ជ្រោះប្រលាយនោះ ហើយក៏វាយបំបាក់កស្លាប់ទាំងពីរនាក់ទៅ ធ្លាក់ទាំងកែវនាគនៅក្នុងទឹកទៅទៀត។ រួចហើយអ្នកតាទាំងពីរទៅសណ្ឋិតក្នុង រូបដែលស្លាប់នោះ នាំអស់ប្រជានុរាស្ត្រឱ្យរាវរកកែវនោះ លុះឃើញហើយក៏នាំយកទៅទុកឯទីដើមវិញ។ តាំងពីថ្ងៃនោះ មកទីនេះក៏មានឈ្មោះថា "ស្រះបាត់បានកែវ" តែយូរមកពាក្យនេះយារៗនៅតែត្រឹមពាក្យថា "ស្រះកែវ" រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ នេះនឹងនិយាយអំពីអស់មន្ត្រីក្នុងក្រុងលង្វែកឯកធានីវិញ។ ក្រោយដែលព្រះមហាក្សត្រ គេចព្រះអង្គ សម្ដេចចុះព្រះទីនាំងដោះព្រះអង្គទៅនោះ សម្ដេចចៅហ្វាទឡ្ហៈ និង សេនាបតីដែលនៅចាំរក្សាព្រះបរមរាជវាំង បកសំបុត្រក្រាបទូលទៅសម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ មហាឧភយោរាជដែលតាំងទ័ពនៅបន្ទាយខេត្តរលាប្អៀរថា: សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា បរមបពិត្រ និង ព្រះបរមរាជវង្សានុវង្ស រត់ចាកព្រះនគរលង្វែកអស់ហើយ។ កាំភ្លើងធំៗទាំងប៉ុន្មានអាតិប្បញ្ញោ និង អាសុប្បញ្ញោបោះហៀវនិងដែកគោល ណែនពេញទាំងអស់និងគាស់យកចេញពុំបានឡើយ។ ដូច្នេះសូមអញ្ជើញស្ដេចចូលទៅតាំងរាំងទ័ពក្នុង ព្រះនគរដើម្បីនឹងបានជាទីកក់ក្ដៅ ដល់បណ្ដាជាខ្ញុំក្រមការទាំងពួង។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ ស្ដេចទ្រង់ជ្រាបហើយ ទ្រង់ព្រះវិតក្ក ជាទុក្ខទោមនស្សណាស់។ ទ្រង់ត្រាស់ថា : សម្ដេចព្រះអយ្យកោ និង សម្ដេចព្រះបិតាមហារាជាធិរាជ ព្រះអង្គខំសន្សំសេនាទាហាន ហើយតាំងសាងព្រះនគរបវររាជសីមា ដោយទ្រង់ព្រះចិន្តាថានឹងឱ្យប្រទេសថ្កើង រុងរឿងឡើងវិញជាលំដាប់តទៅទៀត មកយូរហើយ ទ្រង់ព្រះចិន្តានេះបានសំរេចដូចព្រះហឫទ័យ ត្រឹមតែ ៧៨ ឆ្នាំគត។ ឥឡូវនេះជាគ្រោះព្រះនគរមកដល់ហើយ។ ទ្រង់ត្រាស់ តែប៉ុណ្ណេះហើយ ទ្រង់ក៏ស្រក់ជលនេត្រាសោកពន់ប្រមាណ បន្ទាប់មកទ្រង់ខំទប់ព្រះស្មារតី ទើបទ្រង់ត្រាស់នឹងមន្ត្រី សេនាបតីទាំងឡាយថា: គ្រានេះយើងមានអាសន្នដល់ទីហើយ សូមអ្នកទាំងឡាយនឹកគិតដល់ព្រះគុណសម្ដេចព្រះអយ្យកោ និង សម្ដេចព្រះវររាជបិតា សុំជួយព្រួតរក្សាព្រះនគរឱ្យបានសេចក្ដីសុខផង។ ក្នុងខណៈនោះ អស់សេនាទាហាន បានស្ដាប់ព្រះរាជតំរាស់ហើយក៏ស្រក់ទឹកភ្នែក ចូលឱបព្រះបាទាក្រាបបង្គំទូលថា : ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំនេះតូចចិត្តណាស់ តែទប់ចិត្តជាយូរអង្វែងមកហើយ ព្រោះសម្ដេចព្រះមហាមហិន្ទរាជាជាអម្ចាស់ផែនដី ទ្រង់សោយរាជ្យហើយទ្រង់ ថ្វាយរាជ្យទៅមហាក្សត្រទាំងពីរ។ ព្រះអង្គនេះមួយ ទ្រង់ឱ្យរំលាយព្រះពុទ្ធអដ្ឋរស្ស នៅវត្តត្រឡែងកែងនេះមួយ ទ្រង់ប្រោសប្រណី អាតិប្បញ្ញោ អាសុប្បញ្ញោ ដែលជាអ្នកក្រៅសាសន៍ហើយទ្រង់ធ្វើទុក្ខទោសខ្ញុំរាជការខ្មែរនេះមួយ ទ្រង់មិនឱ្យធ្វើសក្ការបូជាទេពារ័ក្ស ដែលសម្ដេចព្រះខត្តិយាមហាចន្ទរាជា និង សម្ដេចព្រះមហាបរមរាជាពញាយ៉ាត ទ្រង់ប្រតិស្ថានទុកជាអន្សាព្រះនគរនេះមួយ ខាតខានពុំបានទៅដាស់តឿនឱ្យក្រុមព្រះរាជបុរោហិតពលិការព្រះខ័នជ័យមង្គល ដែលសម្ដេចព្រះឥន្ទ្រាធិរាជ ទ្រង់ប្រតិស្ថានទុកឱ្យមកឱ្យបានគ្រប់ថ្ងៃអង្គារ ព្រហស្បតិ៍ សៅរ៍នេះមួយ ប្រមាថមើលងាយបន្ទាបព្រះរាជកូលនេះមួយ ការបង់ព្រះចរិយាចាកគន្លងត្រូវទាំង ៧ ប្រការនេះ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ និង ខ្ញុំរាជការទាំងឡាយ អស់កំលាំងនិងតាំងចិត្តឆ្លងព្រះតេជគុណពុំបាន។ ឥឡូវនេះបើសម្ដេចព្រះជេដ្ឋាធិរាជ ស្ដេចរត់ចោលព្រះនគរទៅហើយ រាជធានីផែនដីនេះស្រេច លើទ្រង់ព្រះករុណាពិសេសវិញ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំទាំងឡាយ និងប្រុងចិត្ត ប្រុងគំនិតធ្វើរាជការថ្វាយឱ្យបានដូចកាលផែនដី សម្ដេចព្រះអយ្យកោ និង សម្ដេចព្រះវររាជបិតា។ ប៉ុន្តែមកទញ់ទាល់ និង ឫស្សីដែលដាំជាទ័ពរាយបាំងរាំង ព្រះនគរនោះរលីងរលំអស់ទៅហើយ ហើយនិងកាំភ្លើងធំៗនោះ សៀមវាមកធ្វើឧបាយកល បោះហៀវអស់ទៅហើទៀតក្រែងទប់វាពុំឈ្នះ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើរាជ្យផែនដីនេះនៅក្នុងព្រះសុរិយោពណ៌ជាអម្ចាស់វិញ ទោះម្ដេចម្ដា ក៏ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំរាជការទាំងឡាយ នឹងខំយកចិត្តទុកដាក់យកកេរ្តិ៍យកឈ្មោះម្ដងនេះឱ្យ អស់ពីកំលាំងតំរិះប្រាជ្ញាដែរ។ សម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ មហាឧភយោរាជ ទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់សេនា ទាហានក្រាបបង្គំទូលហើយ ទើបទ្រង់មានព្រះអំណរក្នុងព្រះរាជហឫទ័យជាខ្លាំង។ មួយរំពេចនោះទ្រង់ត្រាស់ថា: បន្ទាយរលាប្អៀរនេះតូចណាស់ ទ័ពយើងពិតមែនតែមានកាំភ្លើងធំ និងមានកាំភ្លើងបាញ់ចំនួន ១៥០ ដើមមែនហើយបន្ទាយលង្វែកនោះធំ ហើយខ្ពស់ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែកាំភ្លើងធំនោះ អាតិប្បញ្ញោនិងអាសុប្បញ្ញោស្លង់ហៀវអស់ទៅហើយ បើដូចនេះ តើយើងនឹងធ្វើដូចម្ដេច? ពេលនោះពញាតេជោ "សាំង" ចៅហ្វាយស្រុកសំរោងទងមួយ ព្រះពញាសួគ៌ាលោក "ទិត" ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តពោធិ៍សាត់មួយ ឧកញ៉ាស្រេន្យសេនាឫទ្ធី "អន" ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តលង្វែកមួយ ពញាមនោរាត្រី "ពេជ" ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាត់ដំបងមួយទូលថា : ចៅពញាមឿងដែលអនិច្ចកម្មទៅហើយបានជា ឃ្លាំងមឿងនោះ លោកបានបូជាជីវិតដើម្បីជូយផែនដី។ បើដូចនេះទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំទាំង ៤ នាក់នេះក៏សុខចិត្តបូជាជីវិតថ្វាយផែនដីដែរ។ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះសៀមបោះទ័ពចោមបន្ទាយយើង ៨ ថ្ងៃហើយ។ យើងនឹងដឹកជញ្ជូនកាំភ្លើងធំ យកទៅតាក់តែងក្នុងបន្ទាយលង្វែកក្រែងសៀមវាដឹងវានឹងលើកទ័ពមកវាយលុកលុយក្នុងបន្ទាយយើងជាមិនខាន។ តាមគំនិតទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំទាំង ៤ នាក់យល់ថា: សូមអញ្ជើញល្អងធូលីព្រះបាទនាំចៅហ្វាយស្រុកឯទៀត ជញ្ជូនកាំភ្លើងធំទាំងយប់នេះទៅតែងតាំងរៀបចំក្នុងបន្ទាយលង្វែកចុះ។ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំសូមនៅ រក្សាបន្ទាយនេះចំនួន ៣ ថ្ងៃល្មមទ្រង់ព្រះករុណាពិសេសរៀបចំព្រះនគរស្រេច សឹមទូលបង្គំលើកទ័ពតាមទ្រង់ព្រះករុណា ពិសេសទៅពីក្រោយ ហើយខ្ញុំព្រះករុណាពិសេស នឹងគិតការសង្គ្រាមតទៅទៀត។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជស្ដេចយល់ថា គំនិតចៅហ្វាយស្រុកទាំង៤ នាក់នេះត្រូវណាស់ហើយទើបត្រាស់ថា: ការណ៍ដែលយើងលើកទ័ពថយទៅនេះ តើនរណានឹងទទួលយកអាសាការពារកងទ័ពពីក្រោយបាន។ ពញាធម្មាតេជោ "សោម" ចៅហ្វាយស្រុកបាភ្នំមួយ ពញានរាធិបតី "កោ" ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តព្រៃវែងមួយក្រាបបង្គំទូលថា : ទូលព្រះបង្គំយើងខ្ញុំទទួលធ្វើការថ្វាយឱ្យស្រេចពុំឱ្យព្រួយព្រះរាជហឫទ័យឡើយ។ លុះយប់ទី២ ក្នុងថ្ងៃ១០ រោច ខែផល្គុន នោះសម្ដេចព្រះឧភយោរាជនាំអស់ចៅហ្វាយស្រុកនិងនាយកងទ័ពរំលាកកាំភ្លើងធំ - តូច និងស្បៀងអាហារចេញពីបន្ទាយរលាប្អៀរ ទៅរៀបចំនៅបន្ទាយលង្វែក។ ឯចៅហ្វាយស្រុកសំរោងទងមួយ ចៅហ្វាយស្រុកលង្វែកមួយ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តពោធិ៍សាត់មួយ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាត់ដំបងមួយ ទាំង ៤ នាក់នាំកងទ័ពទៅយកមេស្មឹងមួយមកជួបជុំ តាំងពលិការដល់គុណពញាជាបិតា នឹងគុណពញាចក្រី "ទេព" មួយ ពញាសួគ៌ាលោក "សួន" មួយជាបិតានោះ បិសាចពញាមឿងសណ្ឋិតក្នុងរូបពញាមេស្មឹងថ្លែងសេចក្ដីប្រាប់ថា : ព្រះមហារាជបានធ្វើឱ្យសៀមរឹបរឹតព្រះនគរមកយូរហើយ យើងនិងខាំងខាពុំបាន​តែក្នុងគ្រាលើកទៅប្លន់ទ័ពសៀម ៣ ថ្ងៃនេះយើងនឹងជួយយកកេរ្តិ៍ឈ្មោះឱ្យបាន។ ចៅហ្វាយស្រុកទាំង ៤ ខេត្តឮហើយ ក៏នាំសេនាទាហានទៅតាំងហ៊ោបាញ់កាំភ្លើងពីក្រោយទ័ពសៀម។ ខណៈនោះសៀមពុំដឹងកល ក៏រាច្បាំងតនឹងចៅហ្វាយស្រុកទាំង ៤ ខេត្តពុំបានគិតពីទ័ពខ្មែរក្នុងបន្ទាយរលាប្អៀរនោះឡើយ។ ទំរាំតែសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ស្ដេចត្រឡប់ទៅរៀបចំបន្ទាយលង្វែកបាន។ លុះដល់យប់ជាគំរប់ ៣ ថ្ងៃពញាធិរាជសង្គ្រាមមេទ័ពសៀមបានចោលបន្ទាយខាងឦសានមួយ ពញាកោសាធិរាជ មេទ័ពសៀមដែលនៅចោមបន្ទាយទិសនិរតីមួយ ឃើញកងទ័ពខ្មែររំលាកស្បៀងអាហារ សាស្ត្រាវុធចេញដូច្នេះហើយ ក៏ដេញពលឱ្យចេញទៅដណ្ដើមយករបស់ទាំងនោះមកវិញ។ ខណៈនោះពញាធម្មាតេជោ ចៅហ្វាយស្រុកបាភ្នំមួយ ពញានរាធិបតីចៅហ្វាយស្រុកខេត្តព្រៃវែងមួយដែលជានាយទ័ព រក្សាទ័ពរំលាកនោះ ក៏នាំកងទ័ពខ្មែរឱ្យចាក់កាប់ទ័ពសៀម បណ្ដាលឱ្យស្លាប់ជាច្រើន។ ពញាធិរាជសង្គ្រាម និងពញាកោសាធិរាជ ក៏បរសេះចូលមកតនឹងពញាធម្មាតេជោ និងចៅហ្វាយស្រុកខេត្តព្រៃវែង។ ទាំង ៤ នាក់នេះចាក់កាប់លើខ្នងសេះរហ័ស នឹងរហ័សពន់ប្រមាណណាស់។ ខណៈនេះពញាកោសាធិរាជយារដាវកាប់ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តព្រៃវែង តែដាវនោះទៅទាក់នឹងមែកឈើកាប់មិនបាន ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តព្រៃវែងឃើញថាបានចំណាប់ហើយ ក៏យកដំបងវែងទាត់ថែមទៀតទៅ ធ្លាក់ដាវពីដៃពញាកោសាធិរាជ ទើបចៅហ្វាយស្រុកខេត្តព្រៃវែងបានចំណាប់ហើយ ក៏កាប់ពញាកោសាធិរាជ ធ្លាក់ពីលើខ្នងសេះស្លាប់មួយរំពេចទៅ។ ពញាធិរាជសង្គ្រាមដែលត និងចៅហ្វាយស្រុកបាភ្នំនោះ ក៏បានប្រយុទ្ធគ្នាអស់ប្រមាណជាបីបួនភ្លេងដែរ តែមិនចាញ់ មិនឈ្នះសោះ។ មួយរំពេចនោះជើងសេះរបស់ ពញាធិរាជសង្គ្រាមផុង និងរណ្ដៅដែលក្មេងអ្នកស្រុកជីកជាស ជីកក្ដាមនោះ ខ្លួនពញាធិរាជសង្គ្រាមថ្លស់ធ្លាក់ពីលើខ្នងសេះភ្លាម នោះពញាធម្មាតេជោ ចៅហ្វាយស្រុកបាភ្នំ ឃើញហើយក៏ចូលទៅចាក់ត្រូវកណ្ដៀតក្អមពញាធិរាជសង្គ្រាម ធ្លុះពីម្ខាងទៅម្ខាងស្លាប់មួយរំពេច។ ទាហានកងទ័ពសៀម ឃើញនាយរបស់ខ្លួនទាំងពីរនាក់ស្លាប់ដូច្នេះហើយ ក៏បែរទ័ពរត់ប្រាសតែអាយុរៀងៗខ្លួន។ ទាហានខ្លះទៀតរត់ទៅក្រាបទូលព្រះនរេឝ្វរ តាមសព្វប្រការ។ ព្រះនរេឝ្វរទ្រង់ជ្រាបហើយ ទ្រង់ព្រះពិរោធណាស់ ទើបព្រះអង្គឡើងគង់លើទីនាំងគជេន្ទ្រ ទ្រង់នូវអាវុធដ៏មុតថ្លានាំពញារាជភេរី ជានាយកងទ័ពស្ដាំ ពញាវិជិតគុជសារជានាយកងទ័ពឆ្វេង នាំពលចេញពីបន្ទាយសំដៅទៅរក ព្រះពញាធម្មាតេជោ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាភ្នំ។ នៅពេលដែលព្រះអង្គ កំពុងតែលើកពលទ័ពទៅនោះ ពញាតេជោ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តសំរោងទង ពញាសែន្យ សេនាឫទ្ធី ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តលង្វែក ស្ទុះមកទទួលតាំងច្បាំងនឹងទ័ពសៀមជាខ្លាំង។ ក្នុងពេលដែលពញាខ្មែរទាំងពីរនាក់ កំពុងតែតតាំងនិងទ័ពសៀម ពញាឧទ័យធិរាជ ចៅហ្វាយស្រុកខែត្រអាសន្ទុក ស្ទុះចុះពីលើខ្នងសេះផ្កាប់ខ្លួនទៅនឹងក្រោមម្លប់ឈើ។ លុះព្រះទីនាំងគជេន្ទ្រ របស់ព្រះនរេឝ្វរ ទៅដល់ហើយពញាឧទ័យធិរាជ ក៏លោតទៅកាប់មន្ត្រីដែលជិះនៅខាងកន្សៃ ព្រះទីនាំងនោះដាច់ក្បាលធ្លាក់ពីលើកន្សៃព្រះទីនាំងគជេន្ទ្រស្លាប់មួយរំពេច។ ខណៈនោះពញារាជភេរី និង ពញាវិជិតគុជសារ ឃើញហើយក៏បរសេះចូលទៅចោមកាប់ចាក់ពញាតេជោ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តសំរោងទង។ ពញាតេជោ ទ្រាំមិនបានក៏រាទៅបៀតកងទ័ពខ្មែរ។ មួយរំពេចនោះពញាសែនសេនាឫទ្ធី ^(១) ក៏បរសេះចូលទៅជួយបានជាពីរកំលាំងទើបពញាឧទ័យធិរាជ ពញាតេជោរាត និង ពញាវិជិតគជសារ កាប់ចាក់គ្នារហ័សនឹងរហ័ស ដូចជាផ្លេកបន្ទោរទាំងសងខាងប្រមាណជា ២ ឬ ៣ ភ្លេងក្រោយមក មេទ័ពសៀមទាំងពីរគឺ ពញារាជភេរីមួយ ពញាវិជិតគជសារមួយ ត្រូវនឹងអាវុធរបស់ពញាខ្មែរ ធ្លាក់ពីលើខ្នងសេះ តែទាហានសៀមចូលទៅជួយគ្រានាំចូលទៅក្នុងបន្ទាយវិញបាន។ ក្នុងខណៈដែលព្រះចៅនរេឝ្វរ ឃុំពលទៅតតាំងច្បាំងនឹងពញាខ្មែរនោះ ពញាចក្រីមេទ័ពសៀមយប់នោះឮសូរចំបាំងនៅបន្ទាយព្រះនរេឝ្វរ ទើបចៅពញាចក្រីជិះដំរីសឹកនាំរេហ៍ពលចេញពីបន្ទាយទៅ ឃើញព្រះចៅនរេឝ្វរគង់លើដំរីច្បាំងតតាំងនឹងទ័ពខ្មែរ ហើយឃើញកងទ័ពខ្មែរកំពុងតែចោមរោមព្រះចៅនរេឝ្វរយ៉ាងប្រកិត។ ចៅពញាចក្រីឃើញដូច្នេះហើយ ក៏បរដំរីចូលទៅជួយព្រះនរេឝ្វរ លុះត្រាតែព្រះអង្គដោះរួចព្រះអង្គចេញពីចំណោមមកហើយក្រាបទូលអញ្ជើញស្ដេចឱ្យចូលទៅក្នុងបន្ទាយវិញ ដើម្បីនឹងគិតគូរសង្គ្រាមសាជាថ្មី។ ព្រះចៅនរេឝ្វរក៏ព្រមតាមហើយក៏ចូលទៅប្រថាប់ ក្នុងបន្ទាយវិញ។ ក្នុងគ្រានោះទាហានសៀមស្លាប់អស់ ៣ ភាគគង់នៅតែ ៧ ភាគ។ ឯទាហានខ្មែរស្លាប់តែ ១ ភាគគង់នៅ ៩ ភាគ។ សម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ មហាឧភយោរាជ ព្រះអង្គឃុំកងទ័ព នាំកាំភ្លើងធំតូច ទៅដល់បន្ទាយលង្វែកហើយទ្រង់រៀបឱ្យរាយកាំភ្លើងធំៗ នោះលើភាគបន្ទាយ។ ប៉ុន្តែកាំភ្លើងមានចំនួនតិចមិនគ្រប់គ្រាន់ ទើបទ្រង់ឱ្យរកជាងមកដោះដែកគោលពីកាំភ្លើងធំៗ ដែលអតិប្បញ្ញោ អសុប្បញ្ញោស្លង់នោះរួចបានខ្លះ។ កាំភ្លើងណាដែលដោះដែកស្លង់បានក៏លើកទៅដាក់លើភាគបន្ទាយថែមទៀត។ ប៉ុន្តែកាំភ្លើងធំយ៉ាងឯកទាំង ១៦ សំរាប់ដាក់ឱ្យនៅចាំទ្វារបន្ទាយនោះក៏ត្រូវស្លង់ជាប់យ៉ាងខ្លាំងជាងនដោះពុំរួចសោះ។ រួចរៀបចំកាំភ្លើងរួចហើយ ទ្រង់ត្រួតរាប់រេហ៍ពលតាមបញ្ជីទៅឃើញនៅសល់តែពីរម៉ឺននាក់ ទាហាននៅតិចណាស់ព្រោះទាហានខ្មែរបានត្រូវចាប់ឱ្យទៅនៅប្រចាំការនាទីខេត្តអង្គរវត្តមួយអន្លើ កំពតមួយអន្លើ និងនៅខេត្តសម្បុកសម្បូណ៍មួយអន្លើ អស់ពលជាច្រើនណាស់ហើយ។ ទ្រង់ត្រាស់បន្តថាបើ ឱ្យបន្ថយទ័ពពីនោះ មកក៏មិនទាន់ទើបទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យចេញកេណ្ឌក្នុងខេត្តជិត នេះបានពល ២០០០ នាក់ទៀតរួមត្រូវជាពល ២៦០០០ នាក់ហើយទ្រង់ចាត់ឱ្យឡើងរក្សានាទីបន្ទាយ។ ព្រះចៅនរេឝ្វរលុះព្រឹកឡើងទ្រង់ត្រាស់ឱ្យរាប់ពលទាំង ៣៤០០០០ នាក់នោះទៅឃើញស្លាប់និងពិការអស់ ១៣០០០ នាក់គង់នៅតែ ៣២៧០០០ នាក់។ ព្រឹកនោះកងសឹកចូលទៅក្រាបទូលថា : ពញាខ្មែររត់ចោលបន្ទាយរលាប្អៀរទៅ ៣ ថ្ងៃហើយ។ ព្រះចៅនរេឝ្វរទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយ ទ្រង់គ្នាន់ក្នុងព្រះរាជហឫទ័យណាស់។ ទ្រង់ត្រាស់ថា : ពញាខ្មែរដែលចូលមកប្លន់បន្ទាយសៀមនេះ គឺជាឧបាយនិងអស់កងទ័ពសៀមដើម្បីនឹងរត់ដោះចេញពីបន្ទាយតែប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះដែលពញាខ្មែររត់ទៅម្ដងនេះឃើញថាសង្គ្រាមនឹងចូលទៅវែងឆ្ងាយណាស់។ ថាបើនឹងពិនិត្យមើលទៅតំរិះប្រាជ្ញា ព្រះស្រីសុរិយោពណ៌នោះ ក៏នឹងប្រហែលដូចចៅពញាចន្ទរាជា ជាព្រះអយ្យកោនោះដែរ។ យើងទាំងអស់គ្នានឹងមិនដល់ចៅពញាស្រីសុរិយោពណ៌សោះ។ ទ្រង់មានព្រះបន្ទូលថា ប្រសិនបើតជាតាំងពីដើមរៀងមកពញាសុរិយោពណ៌ នេះសំរេចរាជការ ផែនដីវិញនោះយើងមិនអាចចូលមកដល់ទីនេះបានទេ។ ទើបទ្រង់ទំនាយថា : ទោះដូចម្ដេចៗក្ដីការផែនដីនេះនឹងបានយើងហើយព្រោះសេនាទាហានខូចចិត្ត ទ័ពក៏អន់ថយមកយូរហើយ នេះមួយខ្មែរឆោតឱ្យទាហានទៅប្រចាំការនៅទីផ្សេងៗ នៅរក្សាព្រះនគរតែតិចតួចនេះមួយ។ ទ្រង់ត្រាស់តែប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏ឡើងគង់លើព្រះទីនាំងគជេន្ទ្រ ហើយបរទៅចោមព័ទ្ធបន្ទាយលង្វែកជា ៣ ផ្លូវ។ ពេលនោះទ័ពខ្មែរ និង ទ័ពសៀមបាញ់គ្នាដោយកាំភ្លើងធំតូចទៅវិញទៅមកអស់ ៣ ខែសៀមចូលយកបន្ទាយលង្វែកមិនបានសោះ ព្រោះឫស្សីដែលគាស់កាលពីមុននោះពិតមែនតែងាប់តែនៅមានបន្លាជាច្រើនណាស់ ចូលខុសច្រកមិនចំផ្លូវធ្លា នោះចូលមិនបានដល់បន្ទាយទាល់តែសោះ។ វេលានោះព្រះចៅនរេឝ្វរ ទ្រង់រំខានក្នុងព្រះរាជហឫទ័យណាស់ ទ្រង់មិនដឹងថា បើនឹងគិតឧបាយកលយ៉ាងណានឹងយកបន្ទាយនេះបានទេ។ វេលាថ្ងៃមួយនោះ ព្រះអង្គឡើងគង់លើព្រះទីនាំងគជេន្ទ្រា លើកទ័ពដំរីបើកបរទស្សនានូវទីឋានជុំវិញបន្ទាយទៅក៏យល់ហេតុគ្រប់ប្រការ ទើបទ្រង់ថយមកចូលក្នុងបន្ទាយព្រះពន្លាវិញ។ លុះព្រឹកឡើងនៅថ្ងៃទី៣ កើត ខែពិសាខ នោះទើបត្រាស់បង្គាប់ឱ្យមេកងទ័ពសៀមយកចំបើងជ្រលក់ជ័រទឹកហើយឱ្យយកទៅដាក់ត្រង់ឫស្សីដែលងាប់នោះ ទ្រង់ឱ្យយកភ្លើងដុតពីទិសខាងជើង ខាងលិច ខាងត្បូងឱ្យព្រមគ្នា។ ខណៈនោះ ទាហានសៀមក្រាបបង្គំលារួចធ្វើតាមព្រះរាជបញ្ជាការ។ កាលទាហានសៀមធ្វើបានដូចព្រះរាជបញ្ជាការហើយភ្លើងក៏ឆេះពីចំបើងរាលដល់ឫស្សីដែលងាប់ទាំង ៣ ទិសនោះ ៣ យប់ ៣ ថ្ងៃ ឆេះអស់ឫស្សីគ្មានសល់។ ទាហានខ្មែរទាល់គំនិតនឹងចេញលត់ពុំបានឡើយ។ លុះមកដល់ថ្ងៃ ១៣ កើត ខែជេស្ឋ ឆ្នាំ ម្សាញ់ បញ្ចស័ក ពស.២១៣៧ គស.១៥៩៣ មស.១៥១៥ ចស.៩៥៥ ព្រះចៅនរេឝ្វរ ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យកងទ័ពសៀមចាប់ចងជណ្ដើរ លើកទៅចោមព័ទ្ធបន្ទាយលង្វែកបានចាប់បានទាំងសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជទៀត។ ពេលនោះសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជព្រះអង្គមានព្រះជន្មវស្សា ៣៧ ឆ្នាំ។ សម្ដេចព្រះជ័យចេស្ដាជាព្រះរាជបុត្រច្បងមានព្រះជន្ម ១៤ ឆ្នាំសម្ដេចព្រះឧទ័យជា ព្រះរាជបុត្របន្ទាប់មានព្រះជន្ម ៥ ឆ្នាំ។ លុះសៀមចាប់ព្រះអង្គទាំង ៣ បានហើយព្រះចៅនរេឝ្វរកុំឱ្យដាក់ក្ដីព្រះអង្គឡើយ។ ទ្រង់ត្រាស់សួរព្រះអង្គថា : អ្នកបង ព្រមទៅក្រុងទេពបុរីនិងយើង ព្រមទាំងក្មួយពីរព្រះអង្គនេះឫទេ។ បើព្រមទៅខ្ញុំនឹងថ្វាយឱ្យរួចទោសព្រោះអ្នកបង និងខ្ញុំឥតមានទោសពៃរ៍អ្វីនិងគ្នាទេ។ ទោសទាស់ទាំងអស់នេះកើតមកតែពីសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា។ បើអ្នកបងទៅនៅជាមួយនិងយើងហើយ ថ្ងៃក្រោយយើងនឹងគិតជួយយករាជសម្បត្តិនេះថ្វាយអ្នកបង ឬរាជបុត្រអ្នកបងពុំខានឡើយ។ សម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ កាលទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ សម្ដេចព្រះនរេឝ្វរដូច្នេះហើយ ព្រះអង្គគ្មានត្រេកអរនិងរាជសម្បត្តិនោះដល់តិចឡើយ។ ទ្រង់នឹកតែពីខ្មាសគេ និងស្ដាយព្រះកិត្តិយសដោយស្មោះប្រាកដ ទើបទ្រង់ឆ្លើយតបទៅថា: យើងជាឈ្លើយរបស់ព្រះអង្គហើយ ព្រះអង្គនឹងសំលាប់ឫទុកឱ្យរស់ក៏តាមតែសព្វព្រះរាជហឫទ័យចុះ។ យើងមិនត្រេកអរ និង រាជសម្បត្តិស្រុកនេះ ជារាជសម្បត្តិក្រុងកម្ពុជា ដែលព្រះអង្គប្រុងនឹងលើកមកឱ្យយើងនោះទេព្រោះរាជសម្បត្តិស្រុកនេះ ជារាជសម្បត្តិរបស់ស្ដេចស្រុកខ្មែរ។ ដូច្នេះស្ដេចខ្មែរព្រះអង្គណាមានបុណ្យ ព្រះអង្គនោះសោយរាជ្យទៅ។ ឯព្រះអង្គដែលមានបន្ទូលថា នឹងគិតយករាជសម្បត្តិឱ្យយើងនេះ ព្រះអង្គនឹងលើករាជសម្បត្តិស្រុកព្រះអង្គឱ្យយើងក៏ទេដែរ គឺលើកចំពោះតែរាជសម្បត្តិស្រុកខ្មែរនេះឯងទេ។ ខ្លួនយើងជាមនុស្សគ្មានបុណ្យ គ្មានវាសនានឹងត្រូវបានរាជសម្បត្តិនេះទេ គឺថារាជសម្បត្តិនេះ ត្រូវបានទៅសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ជាសម្ដេចព្រះបរមជេដ្ឋារបស់យើងរួចស្រេចទៅហើយ។ ឥឡូវ សម្ដេចព្រះបរមជេដ្ឋាស្ដេចរត់បាត់ទៅ គឺព្រះអង្គអស់បុណ្យទៅហើយ ដូច្នេះរាជសម្បត្តិនេះត្រូវបានទៅព្រះរាជបុត្រព្រះអង្គគឺព្រះជេដ្ឋាដែលជាក្មួយយើងនោះ។ ព្រះអង្គនឹងឱ្យយើងជែងរាជសម្បត្តិរបស់ក្មួយយើងនោះយើងមិនប្រាថ្នាធ្វើយ៉ាងនេះឡើយ។ ព្រះចៅនរេឝ្វរ ទ្រង់ស្ងើចក្នុងព្រះហឫទ័យថា : ព្រះអង្គឧភយោរាជនេះមានព្រះសត្យសុចរិតណាស់ទាំងតំរិះប្រាជ្ញាសោត ក៏មាំមួនដែរ ថាបើតទៅមុខយើងទំនុកបំរុងព្រះអង្គទៅនោះ ក៏ឃើញប្រាកដថា ព្រះអង្គពុំបោះបង់ចោលយើងសោះឡើយ។ ព្រះចៅនរេឝ្វរគង់នៅក្នុងបន្ទាយលង្វែកនេះបាន ២ ខែ ហើយក៏ឱ្យយោធាទាហានទៅសង់ព្រះពន្លាគង់នៅស្រុកឧត្តុង្គមានជ័យមួយខែប្លាយទៀត។ លុះស្ដេចស្ដាប់កិច្ចការស្រុកខ្មែរយល់ថា ស្ងប់ស្ងាត់បាត់គ្មានសឹកគ្មានសត្រូវហើយព្រះអង្គក៏ចាត់មន្ត្រី និង ពលសៀម លាវ ២០០០ នាក់ឱ្យនៅរក្សាស្រុកឧត្តុង្គនោះ ទើបព្រះអង្គនាំសម្ដេចព្រះឧភយោរាជ និង ក្មួយទាំងពីរព្រះអង្គ គង់គជេន្ទ្រដែលទ្រង់ត្រាស់មន្ត្រីខ្មែរឱ្យរៀបចំរេហ៍ពលនាំស្ដេចទាំងបីព្រះអង្គទៅក្រុងទេពបុរី។ កាលដែលព្រះចៅនរេឝ្វរ ស្ដេចនាំស្ដេចខ្មែរទាំង ៣ ព្រះអង្គទៅនោះ ទ្រង់ត្រាស់ឱ្យផាត់កៀរគ្រួខ្មែរយកទៅ ៨០០០ គ្រួ។ លុះដល់ទៅក្រុងទេពបុរីហើយ ទ្រង់ត្រាស់ឱ្យមន្ត្រីសៀម បើកបៀវត្សថ្វាយស្ដេចទាំង ៣ ព្រះអង្គគង់សោយជាសុខ។ នេះនឹងនិយាយអំពីព្រះរាមជើងព្រៃដែលចេញទៅកេណ្ឌកងទ័ពនោះវិញ។ ព្រះរាមជើងព្រៃកេណ្ឌបានកងទ័ពជាច្រើនចំនួន ២០០០០ នាក់។ លុះដឹងថាសម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋាចូលទៅមូលនិងសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជាក្នុងក្រុងស្រីសន្ធរហើយ ព្រះរាមជើងព្រៃក៏លើកទ័ពទៅចោមព្រះអង្គនៅទីនោះទៀត។ ព្រះមហាមហិន្ទរាជាស្ដេចឱ្យសេនាទាហាន ទទួលច្បាំងរក្សាបន្ទាយអស់ ៣ ថ្ងៃ។ លុះឃើញថាទ្រាំពុំបានហើយសម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋាធិរាជស្ដេចក្រាបង្គំទូលសម្ដេចព្រះវររាជ មាតាបិតាសូមអញ្ជើញស្ដេចទៅគង់នៅខែត្រស្ទឹងត្រែងសិន។ ទ្រង់ទូលថា កាលណាស្ដេចយាងទៅដល់ហើយ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំនឹងត្រលប់មកកេណ្ឌរេហ៍ពល ធ្វើសង្គ្រាមយកព្រះនគរវិញ។ សម្ដេចព្រះមហាមហិន្ទរាជាទ្រង់យល់ព្រមផង។ លុះវេលាយប់ ស្ដេចនាំព្រះជ័យជេដ្ឋាជាព្រះរាជបុត្រច្បងមួយ សម្ដេចព្រះបរមរាជាអង្គតន់ជាព្រះរាជបុត្រកណ្ដាល និងព្រះអគ្គមហេសី ស្រីស្នំក្រមការ ចុះពីព្រះទីនាំងនាវាទៅគង់នៅខេត្តស្ទឹងត្រែង។ នៅទីនោះទ្រង់ព្រះរោគចាញ់ សម្ដេចព្រះមហាមហិន្ទរាជា និង សម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋាស្ដេចសុគតទៅនៅតែសម្ដេចព្រះបរមរាជាអង្គតន់ គង់នៅរក្សាព្រះសពព្រះមហាក្សត្រទាំងពីរព្រះអង្គនោះ។ ឯសម្ដេចព្រះទេវីក្សត្រីពញាញោម ជាព្រះរាជបុត្រនៃសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជាមួយ ពញាអនជាព្រះរាជបុត្រនៃសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជមួយ រត់បែកទៅនៅភ្នំពានជាំងមួយចំណែកទៅ។ បណ្ដាព្រះមហាក្សត្រទាំង ៣ ព្រះអង្គដែលសោយរាជ្យនៅបន្ទាយលង្វែកនោះ សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជាស្ដេចសោយរាជ្យបាន ១៨ ឆ្នាំសម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋា និង សម្ដេចព្រះបរមរាជាអង្គតន់បាន ១០ ឆ្នាំ។ ព្រះមហាក្សត្រទាំង ៣ ព្រះអង្គនេះបានមកសោយរាជ្យនៅស្រីសន្ធរពីខែផល្គុន ដល់ខែជេស្ឋ ទៀត។ បើគិតរហូតមកដល់ខែនេះទៀត សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជាព្រះជន្មាយុបាន ៤៣ ឆ្នាំសោយរាជ្យបាន ១៨ ឆ្នាំ។ ព្រះជ័យជេដ្ឋាព្រះជន្មបាន ២៣ ឆ្នាំសោយរាជ្យបាន ១១ ឆ្នាំហើយសុគតនៅខែត្រស្ទឹងត្រែងទាំងពីរព្រះអង្គ។ ឯព្រះរាមាជើងព្រៃកាលបើឈ្នះសង្គ្រាមហើយក៏ឡើងរាជ្យនៅក្រុងស្រីសន្ធរ។ (អំពីរឿងបែកបន្ទាយលង្វែកនេះព្រះរាជពង្សាវតាររបស់ព្រះរាជបណ្ណាល័យភាគ ៤ លេខ ៥៣ = ៤ ទំព័រពី ២៤១ រៀងទៅនិយាយប្លែកគ្នាពីសាស្ត្រាខាងលើនេះដូចតទៅនេះ) : ដល់ឆ្នាំជូត សំរឹទ្ធិស័ក មានសំបុត្របកចូលមកថាព្រះចៅក្រុងសៀមលើកទ័ពមកវាយព្រះនគរ សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ជាអម្ចាស់ទ្រង់ប្រឹកស្សានឹងសេនាបតី មានសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ជាប្រធានពុំមានឈ្មោះណាអាចហ៊ានចេញទទួលច្បាំងនឹងទ័ពសៀម។ ព្រះនរេឝ្វរស្ដេចសៀមលើកមកវាយបានស្រុកនគររាជសីមា ស្រុកបស្ចឹមបុរីទៅវិញហើយចាត់នាយទ័ព ឱ្យនៅឈររក្សាខេត្តទាំងនោះ ហើយលើកទ័ពត្រលប់ទៅស្រុកសៀមវិញ។ មន្ត្រីខ្មែរដែលនៅឈររក្សាខេត្តទាំងនោះ ហើយលើកទ័ពត្រឡប់ទៅស្រុកសៀមវិញ។ មន្ត្រីខ្មែរដែលនៅឈររក្សាខេត្តទាំងនោះ ហើយលើកទ័ពត្រឡប់ទៅស្រុកសៀមវិញ។ មន្ត្រីខ្មែរដែរ នៅឈរខេត្តនោះ ពុំឈ្នះទ័ពសៀមក៏ដោះថយត្រលប់មកក្រាបបង្គំទូលរឿងគ្រប់ប្រការ។ ដល់ឆ្នាំឆ្លូវ ឯកស័ក សម្ដេចព្រះសុជាតក្សត្រី ជាទេពីសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ប្រសូតបានព្រះរាជបុត្រាមួយ ព្រះអង្គទៀតនាមថា ព្រះឧទ័យ។ ដល់ឆ្នាំរោង ចត្វាស័ក ព្រះនរេឝ្វរលើកទ័ពចំនួន ១០០០០០០ នាក់ ដំរី ៨០០ សេះ ១៨០០ មកតាមផ្លូវវត្តព្រះពិចិត្រ ឱ្យព្រះរាជមារនូនាំពលចំនួន ៥០០០ នាក់ជាទ័ពមុខនោះចៅហ្វាយស្រុកប្រទល់ដែន បកសំបុត្រប្ដឹងមកសេនាបតីឱ្យយកសេចក្ដីក្រាបង្គំទូលតាមរឿង។ ទើបទ្រង់ចាត់ឧកញ៉ាបវរនាយកអ៊ិម ឱ្យកេណ្ឌទ័ព ២៥០០០ នាក់លើកទៅជួយឧកញ៉ាមនោមេត្រីរស់ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាត់ដំបង ចាត់ឧកញ៉ាសែន្យខាំងហ្វាចៅហ្វាយស្រុកបារាយណ៍ ឱ្យនាំពល ២០០០០ នាក់លើកទៅជួយឧកញ៉ាសួគ៌ាលោកចៅហ្វាយស្រុកខេត្តពោធិ៍សាត់ ចាត់សម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌មហាឧភយោរាជឱ្យនាំពល ២០០០០ នាក់ លើកទៅបោះនៅបន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍ ចាត់ពញាអន ជាព្រះអនុជឱ្យនាំពល ១៥០០០ នាក់លើកទៅតាំងរាំងទ័ពសៀមនៅព្រះមហានគរវត្ត ចាត់ព្រះជ័យជេដ្ឋា ជាព្រះរាជបុត្រច្បងឱ្យចេញទៅកេណ្ឌរាស្ត្រប្រមូលស្បៀងអាហារពីខេត្តបាទី ទ្រាំង ត្បូងឃ្មុំ បាភ្នំ បាសក្ដិ ព្រះត្រពាំង មកទុកបំរុងឱ្យសេនាទាហាន ក្នុងព្រះបរមរាជវាំងលង្វែក។ កងទ័ពដែលស្ដេចចាត់ឱ្យលើកទៅទទួលច្បាំងរាំងទ័ពសៀមនោះ ដោយតូចចិត្តនឹងព្រះបាទជាអម្ចាស់ទ្រង់ឱ្យព្រះរាជបុត្រាទាំងពីរព្រះអង្គសោយរាជ្យ ក៏ពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងកិច្ចការរាជការ ដោយធ្វេសប្រហែស លើកទៅច្បាំងនិងសៀមពុំឈ្នះសៀម។ សៀមវាយបានរហូតមកដល់ខេត្តបាត់ដំបង មហានគរ "សៀមរាប" ពោធិ៍សាត់ ហួសមកចោមព័ទ្ធបន្ទាយ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជនៅខេត្តបរិបូរណ៍ទៀត។ ខណៈនោះព្រះនរេឝ្វរស្ដេចសៀមឱ្យចោមបន្ទាយបរិបូរណ៍ ៣ ខែតែវាយមិនបែក។ កងទ័ពដែលច្បាំងចាញ់សៀមថយមកនៅក្នុងទ័ពសម្ដេចព្រះឧភយោរាជខ្លះ ថយមកដល់ព្រះរាជវាំងលង្វែកខ្លះ ខ្លះទៀតរត់ចូលព្រៃ។ ចំណែកព្រះនរេឝ្វរស្ដេចសៀមចាត់ព្រះរាជមារនូទ័ពមុខឱ្យលើកហួសមកចោមព័ទ្ធព្រះបរមរាជវាំងលង្វែក។ នោះសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ជាអម្ចាស់ស្ដេចឱ្យប្រមូលគ្រួ និង ស្បៀងអាហារ ដាក់ក្នុងព្រះបរមរាជវាំងស្រេច ទ្រង់ចាត់មន្ត្រីនាយកង ឱ្យកាន់កាប់សេនាទាហាន ឱ្យឡើងរក្សាប៉មបន្ទាយ កុំបីធ្វេសប្រហែស ឯសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ចាត់ឱ្យប្រមូលគ្រួ និងស្បៀងអាហារដាក់ក្នុងបន្ទាយអស់ ហើយទ្រង់ចាត់សេនាទាហានឱ្យរក្សាបន្ទាយឱ្យមាំមួន។ ទើបស្ដេចឱ្យនាំព្រះបន្ទូលមកថ្វាយ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជាជាអម្ចាស់ថា : ឱ្យទ្រង់រៀបបួងសួង ព្រះពុទ្ធបដិមាករ កាយសិទ្ធិនិងអ្នកតាឃ្លាំងមឿងតាមប្រពៃណី។ សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ទ្រង់ជ្រាបហើយ ទ្រង់ចាត់មុខក្រសួង ឱ្យរៀបពិធីបួងសួងព្រះពុទ្ធបដិមាករកាយសិទ្ធិវត្តព្រះឥន្ទទេព និង ព្រះពុទ្ធបដិមាករ វត្តត្រឡែងកែង អ្នកតាឃ្លាំងមឿងសាលទេពារ័ក្សទាំង ៨ ទិសអស់ ៧ ថ្ងៃ។ ដោយអំណាចព្រះពុទ្ធបដិមាករ កាយសិទ្ធិនឹងទេពារ័ក្ស កងទ័ពសៀមចោមព័ទ្ធបន្ទាយលង្វែក​ ៣ ខែ វាយពុំបែកកំលាំងក៏ថយឯង ដោយអត់ស្បៀងអាហារ និង សេនាទាហានកើតរោងគផ្សេងៗ។ ព្រះនរេឝ្វរ ស្ដេចសៀមជ្រាបថា ពលនិករអត់ស្បៀងអាហារហើយព្រមទាំងកើតរោគផ្សេងៗ ផង ដូច្នេះក៏ទ្រង់ប្រឹក្សានឹងសេនាបតីសៀមថា : យើងលើកមកជាន់នេះប្រយោជន៍ នឹងមើលកំលាំងខ្មែរឥឡូវយល់ថា : ស្រុកនេះមាំមួនដោយបន្ទាយឫស្សីហើយជីកគូជុំវិញមានទាំងព្រះពុទ្ធបដិមាការកាយសិទ្ធពូកែណាស់ផង។ ពលខាងយើងក៏អត់ស្បៀងអាហារ ហើយក្រុងកម្ពុជាក៏អត់ស្បៀងអាហារដែរ ព្រមទាំងកើតអហិតវាតរាគផង។ ឥឡូវយើងនឹងយកប្រាក់ដួងច្រកជាគ្រាប់កាំភ្លើងបាញ់ទៅក្នុងបន្ទាយឱ្យច្រើន តែកាលណារាស្ត្រអ្នកស្រុកវាឃើញហើយ វានឹងរើឆ្ការបន្ទាយយកប្រាក់មិនខាន បើយើងនឹងលើកទ័ពមកក្រោយទៀតនោះ អាចយកស្រុកនេះបានដោយងាយ។ ទើបទ្រង់ចាត់សេនាទាហានឱ្យទៅប្រាប់ព្រះរាជមារនូ តាមទ្រង់ព្រះរាជបញ្ជា។ ព្រះរាជមារនូ ក៏យកប្រាក់ដួងច្រកជាគ្រាប់កាំភ្លើងហើយបាញ់តាមព្រះរាជតម្រិះជាប្រញាប់។ វេលានោះ ព្រះមហាឧភយោរាជជាអម្ចាស់ ទ្រង់ជំនុំនឹងនាយកងទ័ពទាំងពួងថា : ឥឡូវ ទ័ពសៀមវាថយកំលាំងព្រោះហេតុពីរប្រការ: ប្រការ១ - ដោយអត់ស្បៀងអាហារ ប្រការ២ - ដោយមានជំងឺឈឺចាប់ផ្សេងៗ។ ដូច្នេះ គួរឱ្យសំឡិចទៅប្រាប់ពញាអន និងព្រះជេដ្ឋា ឱ្យលើកទ័ព ត្រើយឯកើតឯត្បូង មកផ្ទប់ពីក្រោយ ឯយើងៗនឹងលើកកងទ័ពចេញពីក្នុងបន្ទាយទៅវាយផ្ទប់គ្នា នឹងបានជ័យជំនះដោយងាយ។ នាយកងទ័ពទាំងពួងក៏យល់តាមទ្រង់ព្រះតំរិះនេះ។ ទើបព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ប្រើហ្លួងជ័យសេនាអុក ឱ្យលបទៅទូលចៅពញាអន ដែលគង់នៅខេត្តកំពង់ស្វាយ ព្រះជ័យជេដ្ឋានៅខេត្តបាទីថា : នៅថ្ងៃ ៥ ឆ្នាំ ម្សាញ់ បញ្ចស័ក ឱ្យកេណ្ឌកងទ័ពត្រើយខាងត្បូងខាងកើត លើកមកផ្ទប់ពីខាងក្រោយ ខាងសម្ដេចព្រះឧភយោរាជ និងលើកចេញពីក្នុងបន្ទាយមកវាយ បើកលើកមកដល់ឱ្យអុជកាំជ្រួចជាសន្យា ហ្លួងជ័យសេនាទទួលព្រះបន្ទូលហើយ វេលាយប់តែងគ្រឿងប្រដាប់សំរាប់ច្បាំង សៀតកាំបិតមួយគូហើយ រំលឹកវេទមន្តបើកទ្វារបន្ទាយលបចេញទៅ មិនឱ្យទ័ពសៀមដឹងឆ្លងទៅត្រើយឯកើតក្រាបទូលចៅពញាអន។ ចៅពញាអនស្ដេចចាត់ម៉ឺនរឿណរង្គសុខទៅទូលព្រះជ័យជេដ្ឋានៅខេត្តបាទីតាមហេតុគ្រប់ប្រការ។ ទើបចៅពញាអនឱ្យកេណ្ឌពលខេត្តកំពង់ស្វាយ បារាយណ៍ ជើងព្រៃ បញ្ចូលក្នុងកងទ័ពទៀត ហើយទ្រង់លើកទ័ពឆ្លងពីត្រើយឯជើង។ សម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋា និងចៅហ្វាយស្រុកទ្រាំង បន្ទាយមាស ព្រះត្រពាំង ក្រមួនស បាភ្នំ ត្បូងឃ្មុំ លើកទ័ពឆ្លងមកពីត្រើយឯកើតឯត្បូង។ ថ្ងៃ ៥ កើត ខែចែត្រ ឆ្នាំម្សាញ់ បញ្ចស័ក ត្រូវនឹងថ្ងៃសន្មត់ហើយ ទ័ពទាំង ៣ កង ក៏យល់ព្រមគ្នាហើយអុជកាំជ្រួចតាមដែលបានសន្យារួចនាំពលវាយទំលាយទ័ពសៀមផ្ទប់ពីក្រោយ។ វេលានោះ សម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ មហាឧភយោរាជទ្រង់ជ្រាបថា : ទ័ពទាំង ៣ កង លើកមកវាយផ្ទប់ពីខាងក្រៅដូច្នេះទ្រង់ចាត់ទ័ពរួម ឱ្យចេញពីបន្ទាយវាយទំលាយផ្ទប់គ្នា។ ខណៈនោះ ទ័ពព្រះនរេឝ្វរ​ស្ដេចសៀមដោយពុំដឹងខ្លួនក៏បែកទ័ពផាយថយទៅស្រុកវិញ ពលសៀមស្លាប់ច្រើនណាស់។ ទើបសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ និង ចៅពញាអន សម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋា លុះវាយទ័ពសៀមបែកខ្ចាត់ខ្ចាយរត់អស់ហើយ ស្ដេចឱ្យប្រមូលទ័ពរួចស្ដេចលើកកងទ័ពទាំង ៣ កង ទៅចោមព័ទ្ធព្រះរាជមារនូ នៅបន្ទាយលង្វែកតែលើកទៅពុំទាន់ ត្បិតព្រះរាជមារនូ ដឹងថាព្រះនរេឝ្វរបែកទ័ពហើយ ក៏លើករត់តាមព្រះនរេឝ្វរទៅអស់។ ទើបសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ចាត់នាយទ័ព ឱ្យលើកទ័ពដេញតាម ដរាបផុតដែនខ្មែរ។ ក្រោយនោះបណ្ដារាស្ត្រខ្មែរ ដឹងថាទ័ពសៀមបែកថយទៅអស់ ក៏មានចិត្តត្រេកអរពន់ប្រមាណ ហើយឃើញប្រាក់ដួងដែលសៀមបាញ់ទៅក្នុងបន្ទាយឫស្សីជាច្រើន ក៏មានចិត្តចង់បានរាល់គ្នា ទើបនាំគ្នាកាប់ឆ្ការបន្ទាយឫស្សីដើម្បីនឹងរើសយកប្រាក់ដួងទាំងនោះ។ ព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់ ស្ដេចឱ្យហាមប្រាមដូចម្ដេចក៏ពុំព្រមស្ដាប់។ រាស្ត្រខំឆ្ការបន្ទាយទាល់តែធ្លុះធ្លាយបន្ទាយឫស្សីនោះរាបអស់។ ឯព្រះនរេឝ្វរ ស្ដេចសៀមលុះត្រឡប់ទៅដល់ស្រុកវិញ តូចព្រះទ័យណាស់ គិតរកឧបាយកលនឹងលើកទ័ពមកវាយស្រុកខ្មែរឱ្យទាល់តែបាន។ ទើបទ្រង់ប្រជុំមុខមន្ត្រី សេនាបតីទាំងពួងហើយប្រឹក្សាថា : យើងលើកទ័ពទៅវាយក្រុងកម្ពុជា ចោមបន្ទាយអស់ ៣ ខែ តែពុំបែកដោយហេតុថា ក្រុងកម្ពុជាមានព្រះពុទ្ធបដិមាករ កាយសិទ្ធិមួយព្រះអង្គពូកែណាស់ បើមានហេតុអ្វីក្នុងស្រុកឱ្យរៀបបួងសួងនឹងបាត់ទៅឯង។ យើងធ្វើម្ដេចនឹងបានអ្នកឯណា ទៅកំចាត់ព្រះពុទ្ធបដិមាករ កាយសិទ្ធិនោះ ឱ្យអន្តរធានទៅ ហើយយើងនឹងលើកទ័ពទៅវាយទៀតប្រហែលជានឹងបានឈ្នះដោយងាយ។ វេលានោះ មានខ្ញុំរាជការពីរនាក់ មួយឈ្មោះតិក្កប្បញ្ញោ ^(១) មួយទៀតឈ្មោះ សុប្បញ្ញោចូលមកសុំទទួលយកអាសាព្រោះខ្លួនចេះមន្តវិទ្យាគមអាចប្រើបានតាមចិត្តប្រាថ្នា។ ទើបព្រះនរេឝ្វរឱ្យឈ្មោះទាំងពីរនាក់នេះផឹកទឹកពិភ័ទ្ទសច្ចាហើយឈ្មោះទាំងពីរនាក់ក៏ថ្វាយបង្គំលា ក្លែងខ្លួនជាសង្ឃដើរធុតង្គ ចេញពីស្រុកសៀមចូលទៅស្រុកលាវហើយត្រឡប់ចូលមកក្នុងដែនកម្ពុជានៅក្នុងឆ្នាំមមី ឆស័ក នោះអស់អាណាប្រជានុរាស្ត្រក្នុងក្រុងកម្ពុជា កើតមានចលាចលពីរប្រការគឺ : - រោគអន្តវកប្បកើតជំងឺផ្សេងៗ ប្រការមួយ។ - ទុព្ភីក្ខអន្តរកប្បគឺអត់បាយប្រការមួយ។ ឯសង្ឃទ្រុស្តសីល តិក្កប្បញ្ញោនោះ ចេះវិជ្ជាការពូកែខាងធ្វើមនុស្សឱ្យឈឺ។ សង្ឃសប្បញ្ញោចេះខាងព្យាបាលរក្សាជំងឺឱ្យជា។ សង្ឃទាំងពីរ ដើររក្សាជំងឺក្នុងស្រុក ជារៀងៗទៅ។ អ្នកនគរជាច្រើនរាប់អានជឿដោយមិនដឹងរហូតមកដល់នៅសំណាក់ នៅខេត្តសំរោងទង។ រាស្ត្រអ្នកស្រុកសំរោងទងក៏ស្រុះស្រួលបបួលគ្នាសាងវត្តប្រគេនព្រះសង្ឃក្លែងទាំងពីរ ហើយឱ្យឈ្មោះវត្តនោះតាមសង្ឃទាំងពីរ ហៅថា វត្តតិក្កប្បញ្ញោ។ អ្នកស្រុកកាន់តែរាប់អាន ល្បីឮខ្ទ័រខ្ទាររោគក្នុងក្រុងកម្ពុជា ក៏ពុំស្រាកស្រាន្តសោះ។ សង្ឃក្លែងទាំងពីរនោះដើរមើលជំងឺរៀងទៅ ទៅដល់ក្រុងលង្វែក មើលអស់រាស្ត្រប្រជានិងរាជការធំ-តូច សឹងប្រកបល្បីជាខ្លាំង។ ដំណឹងនេះជ្រាបដល់ក្សត្រី អ្នករាជការខាងក្នុង ក្សត្រីនឹងរាជការផ្អើលសុំទឹកមន្តស្រោចរាល់គ្នា។ ដំណឹងនេះជ្រាបដល់ស្ដេចទៀត ស្ដេចជ្រាបហើយឱ្យនិមន្តសង្ឃទាំងពីរនោះ ទៅកាន់ព្រះរាជវាំងលង្វែក។ សង្ឃក្លែងក្លាយនោះក៏ចូលថ្វាយព្រះពរ សុំជួយរំងាប់រោគក្នុងព្រះនគរ។ ព្រះរាជាទ្រង់ ក៏សព្វព្រះរាជហឫទ័យ ជឿសង្ឃទាំងពីរនោះណាស់។ សង្ឃទាំងពីរថ្វាយព្រះពរ សូមស្នាក់អាស្រ័យនៅវត្តព្រះឥន្ទទេព។ ព្រះមហាក្សត្រស្ដេចប្រគេនតាមសុំ ទើបត្រាស់ឱ្យសង់កុដិនៅវត្តព្រះឥន្ទទេព ឱ្យសង្ឃទាំងពីរទៅមកអាស្រ័យ។ សង្ឃទាំងពីរលុះ បានឱកាសល្អហើយ សង្ឃមួយប្រើវេទមន្ត : ធ្វើព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់ឱ្យទ្រង់អាពាធ សង្ឃមួយព្យាបាលព្រះរោងគឱ្យជា ធ្វើយ៉ាងនេះច្រើនដង។ ថ្ងៃក្រោយ សង្ឃនោះ ប្រើវេទមន្តធ្វើនឹងស្លា ថ្វាយព្រះមហាក្សត្រសោយ។ លុះសោយហើយ ព្រះអង្គប្រែជាវិប្បល្លាសព្រះសតិ ភ្លីភ្លើភ្លាម។ សង្ឃទាំងពីរ ឃើញបានការណ៍យ៉ាងនេះ ក៏ថ្វាយព្រះពរថា : ដែលទ្រង់អាពាធហើយស្បើយ ស្បើយហើយអាពាធវិញនេះ ព្រោះព្រះពុទ្ធបដិមាករឱ្យទោស។ បើព្រះអង្គរើរំលាយចេញ ព្រះរោគនឹងជាស្រលះមិនខាន។ ទ្រង់បានព្រះសណ្ដាប់ដូច្នេះ ហើយដោយសេចក្ដីវង្វេងនិងត្រូវមន្តវិជ្ជាការរបស់សង្ឃទ្រុស្តសីលនោះ ក៏ទ្រង់ជឿតាម។ ទើបត្រាស់ឱ្យរើសព្រះពុទ្ធបដិមាករ សណ្ឋិត ចតុម្មុខ ក្នុងព្រះវិហារត្រឡែងកែង យកទៅចោលក្នុងបឹងជាឦសាន្តព្រះវិហារ។ ឯព្រះពុទ្ធព្រះបដិមាករ កាយសិទ្ធិ និងព្រះពុទ្ធបដិមាករ សំរឹទ្ធិទាំងប៉ុន្មានក្នុងព្រះវិហារព្រះឥន្ទទេពឱ្យយកទៅបំផ្លាញ ក្នុងទឹកទន្លេជ្រោយបាញ់លះ។ តែពាក្យចាស់ៗខ្លះថា : សង្ឃទ្រុស្តសីលទាំងពីរនោះ បង្គាប់ឱ្យដុតព្រះសណ្ឋិតដែលសម្ដេចព្រះបរមរាជា គឺព្រះចន្ទរាជាទ្រង់សាងនោះ គង់នៅតែថ្មរងព្រះបាទ។ ព្រះបដិមាករកាយសិទ្ធិនិងព្រះពុទ្ធបដិមាករ សំរឹទ្ធិទាំងប៉ុន្មាន ដែលនៅក្នុងវត្តព្រះឥន្ទទេពនោះ ឱ្យយល់សប្ដិថា : រំលាយព្រះពុទ្ធបដិមាករ ក៏បណ្ដាដោយឥទ្ធិបាដិហារ លឿនគឿនចុះពីបល្លង្ករហូតដល់ទន្លេហើយលិចបាត់ក្នុងទឹកទន្លេនៅជ្រោយបាញ់លះនោះទៅ។ ស្នាមដែលព្រះពុទ្ធបដិមាករលឿនគឿននោះក្លាយទៅជាព្រែកហៅថា : ព្រែកសេវនៅទល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ទើបសង្ឃទ្រុស្តសីលសុប្បញ្ញោព្យាបាលសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ឱ្យស្បើយព្រះរោគ។ វេលានោះ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជនិងខ្ញុំរាជការផងទាំងពួង ដឹងថាសង្ឃទាំងពីរ មិនមែនជាសង្ឃបរិសុទ្ធទេគឺជាសង្ឃក្លែងមកធ្វើឧបាយកលរំលាយព្រះពុទ្ធបដិមាករ ក៏ផ្អើលឆោរឡោនឹងចាប់សង្ឃទ្រុស្តសីលទាំងពីរនោះសំលាប់ តែសង្ឃទាំងពីរដឹងខ្លួនទាន់ក៏គេចរត់រួចទៅស្រុកសៀមវិញ។ ចាប់តាំងពីទ្រង់រំលាយព្រះពុទ្ធបដិមាករ ដែលពូកែទាំងអស់នោះមក ក្នុងព្រះនគរក៏កើតវិប្បរិតច្រើនប្រការ។ ស្រះទឹក នៅភ្នំបាណន់ ក៏រីងស្ងួតអស់ពីអាង ព្រះខ័នរាជ្យ ច្រែះចាប់ឡើងស្នឹមស្នាម ពីរត្រឹមដងដល់គល់ ស្ទេះមុខប៉ុនគ្រាប់ពោត។ បុរោហិត បូជាលាងដុះប៉ុន្មានដងក៏ពុំជ្រះសោះ។ ព្រះពុទ្ធបដិមាករ នៅព្រះវិហារសួគ៌ ប្រេះព្រះឱរាចេញព្រះលោហិត។ ដើមជ្រៃប្រផ្នូល រោយរុះរង្គោះស្លឹកអស់។ ក្នុងព្រះនគរកើតវិប្បិរតដោយជំងឺអាសន្នរោគ និង អត់បាយជាខ្លាំង។ ឯព្រះនរេឝ្វរ ស្ដេចសៀមកាលសង្ឃទ្រុស្តសីលទាំង ២ ទៅដល់វិញ ហើយទូលសេចក្ដី ដែលបានធ្វើគ្រប់ប្រការនោះទ្រង់មានព្រះអំណរណាស់។ ទ្រង់ប្រឹក្សានឹងសេនាបតីថា : ក្រុងកម្ពុជាកើតវិប្បរិតច្រើនប្រការ។ សេនាបតី ក៏ពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់ឈឺឆ្អាលនឹងផែនដីដែរ ដោយអន់ចិត្តនឹងព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា ឱ្យកូនក្មេងសោយរាជ្យ។ យើងលើកទ័ពទៅគ្រានេះ នឹងបានស្រុកដូចបំណងជាមិនខាន។ ទើបទ្រង់ចាត់កងទ័ព ជើងគោកចំនួន ១០០០០០ នាក់ដំរី ៨០០ សេះ ១៥០០ ចាត់ព្រះរាជមារនូជាមេកងពលឱ្យលើកទ័ព ១០០០០ នាក់ជាទ័ពមុខ ចាត់ពញាពេជ្របុរី នឹងចៅហ្វាយស្រុក ខេត្តនគរស្រីធម្មរាជ ខេត្តសង់ខ្លាមហាថៃឱ្យនាំពល ២០០០០ នាក់ចុះទូលចំបាំង ទូកស្បៀង ចំនួន ៤៥០ ជាទ័ពជើងទឹក លើកមកវាយខាងស្រុកបាសក្ដិ។ ទ័ពទូកមួយចំណែកទៀតចុះទូកចំបាំងលើកមកវាយខេត្តពាម បន្ទាយមាស ទ្រង់ចាត់ឱ្យព្រះឯកាទសរដ្ឋជាព្រះអនុជនៅរក្សាព្រះនគរ។ នៅថ្ងៃ ១១ កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំមមី ឆស័ក ស្ដេចសៀមឱ្យលើកទ័ពទាំងពីរកងចេញមកតាមផ្លូវសមុទ្រខាងព្រះនរេឝ្វរ លើកទ័ពជើងគោក មកត្រូវស្ពានទឹកស្ពានត្រែងដើម្បីនឹងវាយពីស្រុកបាត់ដំបង។ ចាត់ពញានគររាជសីមាលើកពល ៣០០០០ នាក់ឱ្យមកខាងផ្លូវមហានគរវត្ត តំរង់មកខេត្តកំពង់ស្វាយ "គឺកំពង់ធំសព្វថ្ងៃនេះ" ។ ឯមន្ត្រីខ្មែរដែលនៅរក្សាខេត្តព្រំប្រទល់ដែន ទាំងជើងទឹក ព្រះទាំងជើងគោក បានដឹងថាសៀមលើកទ័ពមកច្រើនណាស់ ក៏ចាត់ក្រមការឱ្យនាំសំបុត្រមកជំរាបសម្ដេចចៅហ្វាទឡ្ហៈ ឱ្យយកសេចក្ដីបង្គំទូល ព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់សូមទ្រង់ជ្រាប តាមរឿងគ្រប់សេចក្ដី។ ទើបព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់ ទ្រង់ព្រះរាជបញ្ជា ឱ្យកេណ្ឌពលប្រមូលស្បៀងអាហារ និង គ្រួដាក់ក្នុងបន្ទាយ ចាត់សេនាទាហានឱ្យចាំគយល្បាតដោយច្រកផ្លូវទាំងជើងទឹក ជើងគោករាល់ខេត្ត ហើយទ្រង់ប្រឹក្សានឹងសេនាបតី មន្ត្រីទាំងពួងថា : សៀមលើកទ័ពមកជាន់នេះដោយប្រកួតកែខ្លួននឹងជើងមុន វាមកគ្រានេះ ខែងរែងណាស់ បើយើងប្រហែសនឹងការពារពុំបាន។ ទ្រង់ឱ្យធ្វើបន្ទាយរាយចំរូងជាមាំមួន តែឈ្មោះណាធ្វេសប្រហែស ឱ្យរាជសត្រូវសង្កត់បាននឹងយកទោសដល់ជីវិត។ រួចទ្រង់ចាត់សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ឱ្យនាំពល ៣០០០០ នាក់លើកទៅបោះរាំងទ័ពសៀម នៅបន្ទាយខេត្តបរិបូណ៍។ ចាត់ចៅពញាអន ជាព្រះអនុជពៅ នឹងពញាចិនចុងតុក នាំសេនាទាហាន ១៥០០ នាក់ " ប្រហែលជា ១៥០០០ នាក់ទេដឹង? " លើកទៅបោះរាំងទ័ពសៀម នៅខេត្តបន្ទាយមាស។ ចាត់ព្រះជ័យជេដ្ឋាជាព្រះរាជបុត្រច្បងឱ្យនាំសេនាទាហាន ២០០០០ នាក់លើកទៅបោះរាំងទ័ពសៀមនៅខេត្តបាសក្ដិ។ ចាត់ឧកញ៉ាក្រឡាហោមពៅ ឱ្យនាំពលចំនួន ២០០០០ នាក់លើកទៅបោះរាំងទ័ពសៀមនៅខេត្តនគរសៀមរាប។ ចាត់ឧកញ៉ាវរនាយកអ៊ឹម ឱ្យនាំពល ២០០០០ នាក់លើកទៅជួយឧកញ៉ាមនោមេត្រីរស់ នៅខេត្តបាត់ដំបង។ នាយទ័ពទាំង ៦ កងក៏លើកទៅធ្វើបន្ទាយរាយចំរូង ដាក់គយល្បាយពុំមានធ្វេសប្រហែស។ ទ័ពសៀមខាងជើងទឹក លើកចូលមកខាងខេត្តកំពង់សោម មួយផ្លូវ ខេត្តព្រះត្រពាំងមួយផ្លូវ។ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តកំពត កំពង់សោម ក៏លើកទ័ពតតាំងច្បាំងនឹងទ័ពសៀមជាច្រើនដង តែពុំឈ្នះសៀម។ សៀមវាយបាន ខេត្តកំពង់សោមហើយលើកទ័ពមកចោមព័ទ្ធបន្ទាយខេត្តកំពតទៀត។ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តកំពត កំពង់សោម លើកទ័ពចេញទទួលច្បាំង ក៏បរាជ័យចាញ់សៀមទៀត ហើយក៏នាំសេនាទាហាន ដោះចេញរួចពីបន្ទាយ ថយមកបោះទ័ព នៅខេត្តបន្ទាយមាស ទូលចៅពញាអនគ្រប់ប្រការ។ កងទ័ពសៀម ក៏លើកដេញតាមមកដល់ខេត្តបន្ទាយមាស។ ពេលនោះចៅពញាអន ចាត់ពញាចិនចុងតុក ឱ្យនាំសេនាទាហាន ៥០០០ នាក់ ចេញទៅតទល់នឹងទ័ពសៀម។ ពញាចិន ចុងតុកលើកទ័ពទៅក៏ជួបប្រទះនឹងទ័ពសៀមនៅខាងលិចមាត់ស្ទឹងទូកមាស ក៏បរនាំពលចូលប្រកាប់ប្រចាក់ពុំរួញរា ពលស្លាប់ទាំងសងខាង។ ខណៈនោះ នាយទ័ពសៀមម្នាក់ឃើញពញាចិនចុងតុក ជិះសេះកាល់ពីខាងក្រោយ ក៏បន្លំចូលមកជិតពួយនឹងលំពែងត្រូវពញាចិនចុងតុកធ្លាក់ពីលើខ្នងសេះ ស្លាប់មួយរំពេចនោះទៅ។ សេនាទាហានខ្មែរបានហើយ នាយកងទ័ពរបស់ខ្លួនមរណៈក៏ច្បាំងរាថយចូលក្នុងបន្ទាយវិញ។ ទ័ពសៀមដោយមានជ័យជំនះក៏កើតមានសេចក្ដីក្លៀវក្លាណាស់ក៏លើកមកចោមបន្ទាយចៅពញាអនទៀត។ ចៅពញាអនទ្រង់ជ្រាបហើយ ទ្រង់ប្រឹក្សានឹងនាយទ័ពថា : វេលានេះទ័ពសៀមលើកទ័ពមកហើយៗ វាកំពុងតែហត់នឿយ ដោយវាបានច្បាំងពីពេលថ្ងៃ។ យប់នោះ វេលាស្ងាត់យើងត្រូវលើកទ័ពចេញទៅលុកវាខ្លះ ឱ្យនាំគ្រួថយចេញខ្លះ។ ទើបទ្រង់ចាត់ ម៉ឺនស្នេហារាជា ជាទ័ពមុខឱ្យនាំសេនាទាហាន ២០០០ នាក់ ចូលលុកទ័ពសៀម។ ចាត់ព្រះវង្សគជេន្ទ្រជានាយទ័ពក្រោយ នាំគ្រួចេញពីបន្ទាយថយមកនៅខេត្តទ្រាំងវិញ។ ចៅពញាអន ក៏ថយទ័ពមកបោះនៅខេត្តទ្រាំង ប្រមូលនាយកង នាយទ័ពឱ្យជួបជុំ។ ទ័ពសៀមមួយកង ដែលមកតាមផ្លូវព្រះត្រពាំង វាយយកបានខេត្តព្រះត្រពាំង ហើយលើកមកដល់ខេត្តបាសក្ដិទៀត។ ពេលនោះ សម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋា ទ្រង់បានចាត់ទ័ពឱ្យចេញទទួលច្បាំង តែច្បាំងចេះតែបរាជ័យ។ លុះទ្រង់ជ្រាបថា : ទ័ពខាងបន្ទាយមាស ពញាចិនចុងតុក ស្លាប់កណ្ដាលរឿណរង្គ ខូចបន្ទាយបានទៅគេហើយ ចៅពញាអនរត់រួច។ ទ័ពសៀមលើកមកចោមបន្ទាយយើងទៀត។ បើយើងខំទ្រាំនៅទៅឃើញថាពុំឈ្នះ ដូច្នេះត្រូវយើងដោះថយទៅជួបជុំគ្នានៅបន្ទាយខេត្តទ្រាំង។ នាយទ័ពក៏យល់ព្រមទើបទ្រង់ចាត់សេនាទាហាន ឱ្យវាយទំលាយទ័ពសៀមរួចចេញមកបានជួបនឹងពញាអន នៅខេត្តទ្រាំងបានចេញតតាំងច្បាំងនឹងទ័ពសៀមពីខែបុស្ស ដល់ថ្ងៃ ៣ កើត ខែមាឃ ឆ្នាំមមី ឆស័ក ក្នុងបន្ទាយអត់ស្បៀងអាហារនឹងទ្រាំរក្សាបន្ទាយពុំបាន ក៏ដោះរ៉ុយរត់មកខេត្តបាទី។ ទ័ពសៀមពុំហ៊ានលើកតាមមកក្នុងខេត្តបាទីទេ តែទ័ពខ្មែរក៏អត់ស្បៀងអាហារនឹង លៀងកងទ័ពដែរ ព្រោះកំណែនកេណ្ឌប្រមូលបញ្ជូនទៅខេត្តលង្វែកអស់។ ទ្រង់ទាំងពីរព្រះអង្គជំនុំគ្នាថា : វេលានេះគួរតែយើងថយឆ្លងទៅខេត្តស្រីសឈរជាទីជ័យភូមិល្អ នាយទ័ពក៏ព្រមតាមហើយទ្រង់ថយកងទ័ពទៅបោះនៅខេត្តស្រីសឈរ។ ឯទ័ពខាង បារៀ ដូនណៃ ព្រៃនគរ នឹងលើកមកជួយពុំទាន់ដ្បិតឮដំណឹងថា យួននឹងលើកទ័ពមកវាយយកស្រុកខ្មែរដែរ ទើបបានជារេរង់ពុំបានលើកមក។ កងទ័ពសៀមដែលវាយបានស្រុកបន្ទាយមាស បាសក្ដិ ហើយក៏ឱ្យសេនាទាហានដើរចាប់រាស្ត្រប្រជាដែលពឹងពួនព្រៃរឹបអូសយកទ្រព្យសម្បត្តិ ស្រូវ អង្ករ ស្បៀងអាហារ បានជាច្រើន។ ក្រៅពីនោះដុតផ្ទះសំបែង ស្រូវ អង្ករ មិនឱ្យសេសសល់ ហើយវាលើកទ័ពវាយខាងផ្លូវមាត់ជ្រូករៀងមក។ ចំណែក ខេត្តបាត់ដំបង នោះព្រះនរេឝ្វរចាត់ព្រះរាជមារនូឱ្យនាំពល ៥០០០ នាក់ លើកមកតាមផ្លូវស្រះកែវចុះមកស្រុកវឌ្ឍនារៀងមកមុន។ ព្រះនរេឝ្វរ លើកទ័ពធំមកជាក្រោយ។ ខណៈនោះ ទ័ពខ្មែរដែលឧកញ៉ាមនោមេត្រី ឱ្យលើកទៅបោះរាំងទ័ពសៀមប្រឹក្សាគ្នាថា : សៀមលើកទ័ពមកជាន់នេះមាំមួនណាស់យើងថយទៅទទេមិនគួរទេគួរតែយើងលើកវាយវាឱ្យដឹងកំលាំងសឹកសិន។ ជំនុំគ្នាព្រមហើយ ទើបទ័ពខ្មែរនាំគ្នាទៅបង្កប់នៅក្នុងព្រៃ ប្របមាត់វាលខាងត្បូង។ លុះទ័ពសៀមលើកមកដល់ ទ័ពខ្មែរក៏លើកវាយកាត់កណ្ដាលទ័ពសៀម។ ទ័ពខ្មែរឃើញថាទ័ពសៀមច្រើនលើសកំលាំង ក៏ដោះថយចូលព្រៃនាំគ្នារូតរះមកដល់ស្រុកបាត់ដំបង ហើយប្ដឹងឧកញ៉ាមនោមេត្រីថា : ទ័ពសៀមដែលលើកមកនេះ ជាទ័ពមហាក្សត្រ ព្រះនរេឝ្វរលើកមកផង។ ទ័ពស្រួចឈ្មោះព្រះរាជមារនូ ក្លៀវក្លាណាស់ សូមលោកប្រយ័ត្នឱ្យមែនទែន។ ទើបឧកញ៉ាមនោមេត្រី និងឧកញ៉ាបវរនាយក ចាត់នាយទ័ពនាំទាហាន ៧០០០ នាក់ទៅធ្វើបន្ទាយរាយចំរូង រាំងទ័ពសៀម នៅស្ទឹងត្នោតមួយអន្លើ នៅភ្នំព្រះនេត្រព្រះមួយអន្លើ។ ឯព្រះរាជមារនូមេកងទ័ពសៀមវាយតាំងពីស្រុកវឌ្ឍនារៀងមកដល់ក្បាលក្របី រហូតដល់ភ្នំព្រះនេត្រព្រះ ទើបបានច្បាំងនឹងទ័ពខ្មែរ។ ទ័ពខ្មែរឃើញថា ទ័ពសៀមច្រើនណាស់ ក៏ដកថយចូលព្រៃ។ សៀមវាយយកបានស្រុកសិរីសោភ័ណ ស្រុកសំណាត់ហើយកាត់ផ្លូវលើកមកចោមបន្ទាយខេត្តត្នោតទៀត ទ័ពខ្មែរដេញច្បាំងច្រើនដង ចេះតែចាញ់សៀមក៏នាំគ្នាដោះថយរត់មកដល់ស្រុកបាត់ដំបង។ ទ័ពសៀមយកបានបន្ទាយខេត្តត្នោតទៀតហើយ បោះទ័ពរង់ចាំទ័ពព្រះនរេឝ្វរនៅទីនោះព្រមទាំងដើរប្រមូលស្រូវអង្ករ ស្បៀងអាហារបានជាច្រើន និងដុតផ្ទះអាណាប្រជានុរាស្ត្រវិនាសអស់។ បណ្ដារាស្ត្រទាំងពួងនាំគ្នារត់ចោលភូមិទៅចូលពឹងពួនព្រៃ។ ចំណែកឧកញ៉ាមនោមេត្រី ចៅហ្វាយស្រុកបាត់ដំបង និង ឧកញ៉ាបវរនាយក ដឹងថាទ័ពទាំងពីរកងដែលឱ្យលើកទៅបោះរាំងទ័ពសៀមនោះចាញ់សៀម ហើយសៀមវាយយកបានខេត្តសិរីសោភ័ណ សំណាត់ រួចមកបោះទ័ពនៅបន្ទាយខេត្តត្នោត ក៏ប្រឹក្សានឹងនាយទ័ពថា : ទ័ពសៀមលើកមកជាន់នេះក្លៀវក្លាណាស់ ដ្បិតជាទ័ពមហាក្សត្រឥឡូវវាចូលកាន់តែជិតមកដល់ខេត្តយើងហើយយើងត្រូវទទួលច្បាំងឬដូចម្ដេច? នាយទ័ពទាំងពួងឆ្លើយថា : ទ័ពដែលព្រះបាទជាអម្ចាស់ត្រាស់ប្រើមកនេះ ដើម្បីឱ្យធ្វើសង្គ្រាមនឹងសៀមឥឡូវមិនទាន់ទាំងបានច្បាំងផងហើយស្រាប់តែលើកទ័ពថយចេញទៅ ឱ្យបានស្រុកទៅរាជសត្រូវទទេនោះមិនគួរសោះ ឃើញថាខុសនឹងព្រះរាជអាជ្ញាស្រឡះ គួរតែច្បាំងមើលកំលាំងសិន បើមិនឈ្នះទេ នឹងដោះថយទៅតតាំងច្បាំងនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ទៀត។ នោះឧកញ៉ាមនោមេត្រី និង ឧកញ៉ាបវរនាយកចាត់ព្រះសែន្យសេនាគល់ ១ ហ្លួងភក្ដីអនុជិតទុយមួយ ១ ម៉ឺនស្នេហារាជាកែវ ១ ឱ្យនាំពល ៥០០០ នាក់លើកទៅចោមបន្ទាយព្រះរាជមារនូនៅស្ទឹងត្នោត។ ព្រះរាជមារនូឃើញជាទ័ពខ្មែរលើកមកដូច្នេះក៏ឱ្យសេនាទាហានចេញទទួលច្បាំងជាបណ្ដើរទំរាំទ័ពព្រះនរេឝ្វរលើកមកដល់ និងបានច្បាំងគ្នា ៣ ទៅ ៤ ថ្ងៃលុះទ័ពព្រះនរេឝ្វរមកដល់ឃើញទ័ពខ្មែរចោមបន្ទាយក៏ត្រាស់ឱ្យនាយទ័ពវាយទំលាយទ័ពខ្មែរ។ ព្រះរាជមារនូ ឃើញថា ព្រះនរេឝ្វរ ស្ដេចលើកទ័ពមកដល់ហើយ ក៏តឿនពលឱ្យវាយទំលាយទ័ពខ្មែរ។ ទ័ពខ្មែរទ្រាំពុំបានក៏ដោះរត់មកស្រុកបាត់ដំបង។ ឯព្រះនរេឝ្វរ ក៏បោះទ័ពធំនៅបន្ទាយត្នោតឱ្យព្រះរាជមារនូលើកទ័ព ២០០០០ នាក់ដេញតាមទ័ពខ្មែរមក។ ឧកញ៉ាមនោមេត្រី និង ឧកញ៉ាបវរនាយក ដឹងថាទ័ពសៀម លើកតាមមកហើយក៏ចាត់សេនាទាហានឱ្យឡើងរក្សាប៉មបន្ទាយជាមាំមួន ឱ្យព្រះរក្សានរង្គនៅចាំបន្ទាយហើយក៏លើកទ័ព ២០០០០ នាក់ចេញទទួលច្បាំងនឹងទ័ពសៀម លើកទៅដល់ស្ទឹងភាស។ ទ័ពខ្មែរបានប្រទះនឹងទ័ពសៀមសេនាទាហានចូលប្រកាប់គ្នាជាចលាចល។ កំពុងតែច្បាំងជាប់ដៃគ្នា ព្រះនរេឝ្វរលើកទ័ពមកទាន់ ឱ្យពលចូលចោម នោះទាហានទាំងសងខាងឱ្យបាញ់កាំភ្លើងធ្នូ ស្នាចាក់កាប់គ្នាទៅវិញទៅមក។ ពលស្លាប់ទាំងសងខាង។ ឧកញ៉ាបវរនាយកត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើងស្លាប់ក្នុងសង្គ្រាម។ ឧកញ៉ាមនោមេត្រីឃើញឧកញ៉ាបវរនាយកស្លាប់ តូចចិត្តណាស់ឱ្យមកទង់ជ័យថយទ័ពចូលបន្ទាយបាត់ដំបងវិញ។ ព្រះនរេឝ្វរក៏លើកទ័ពដេញតាមមក ឱ្យទ័ពវាយបន្ទាយបាត់ដំបង។ នោះបណ្ដារាស្ត្រអ្នកស្រុកដោយបានឃើញទ័ពមហាក្សត្រលើកមកជាច្រើនមានសេចក្ដីភិតភ័យជញ្ជូនទ្រព្យសម្បត្តិកូនចៅរត់ចូលព្រៃអស់។ ទ័ពសៀមឃើញផ្ទះអ្នកស្រុកពុំមានមនុស្សនៅក៏ដើររើយកទ្រព្យសម្បត្តិដែលនៅសេសសល់ស្រូវអង្ករ ស្បៀងអាហារបានជាច្រើន ហើយដុតផ្ទះសំបែងទាំងនោះចោលអស់ ផ្សែងងងឹតអ័ព្ទ ពាសពេញមេឃ។ ឧកញ៉ាមនោមេត្រី កាលទ័ពព្រះនរេឝ្វរលើកមកចោមបន្ទាយហើយ ពុំមានខ្លាចស្រែកប្រកាសប្រាប់សេនាទាហានថា : ព្រះចៅក្រុងស្រីអយុធ្យាលើកទ័ពមកជាន់នេះដោយបំណងនឹងយកក្រុងកម្ពុជាចំណុះឱ្យបាន។ ខេត្តយើងនេះជារនាំងព្រះនគរបើបែកហើយមុខជានឹងដល់ក្រុងជាពុំខានឡើយ។ មួយទៀតយើងជាប់ក្នុងចំណោមគេប្រៀបដូចជាដំរីជាប់ប្រកាំនឹងស្ងៀមនៅពុំបានទេ យើងត្រូវគិតដោះប្រកាំឱ្យរួចទើបហៅថាដំរីសា។ ជាតិជាប្រុសត្រូវកុំខ្លាច សង្គ្រាមទើបហៅថាប្រុស វេលានេះយើងកុំស្ដាយជីវិត សូវយកឈាមលាបផែនដីទុកឈ្មោះឱ្យសេនាទាហានខាងក្រោយដឹងថាឧកញ៉ាមនោមេត្រី មានចិត្តកត្តញ្ញូនឹងព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់ ស៊ូប្ដូរជីវិត។ ត្រូវយើងលើកទៅទល់នឹងទ័ពមហាក្សត្រឱ្យអស់តំរិះអ្នកទាំងពួងយល់ដូចម្ដេច? នាយកងទ័ពក៏ឆ្លើយថា : យើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាក៏មិនស្ដាយជីវិតដែរ។ ទ័ពសៀមជាទ័ពក្សត្រ យើងជាទ័ពខេត្តក្រៅតនឹងក្សត្រពុំបានតែស៊ូច្បាំងឱ្យឃើញថ្វីដៃសិន។ ឧកញ៉ាមនោមេត្រីឮហើយ មានចិត្តត្រេកអរណាស់ ក៏ចាត់សេនាទាហាន ១០០០០ នាក់ស្រេចពាក់គ្រឿងប្រដាប់សំរាប់សឹកជិះដំរី នាំពលចេញពីបន្ទាយចូលតយុទ្ធនឹងទ័ពសៀម។ ទាហានសៀមបាញ់កាំភ្លើង ធ្នូ ស្នា ខ្ទ័រខ្ទារ។ សម្ដេចព្រះនរេឝ្វរគង់លើព្រះទីនាំងគជេន្ទ្រ កាលទតពីចំងាយឃើញឧកញ៉ាមនោមេត្រីក្លាហានពុំមានភ្លឹក ក៏មានព្រះទ័ពស្នេហាណាស់។ វេលានោះ ទាហានសៀមបាញ់កាំភ្លើងទៅត្រូវដំរី ដែលឧកញ៉ាមនោមេត្រីជិះដួល។ ឧកញ៉ាមនោមេត្រី ក៏លោតចុះពីលើដំរី ហើយហូតដាវនាំពលចូលប្រកាប់នឹងទាហានសៀម។ ព្រះនរេឝ្វរឱ្យនាយទ័ព នាយពលកាត់កណ្ដាលទ័ព ចោមឧកញ៉ាមនោមេត្រីឱ្យជាមាំមួន។ ឧកញ៉ាមនោមេត្រីក៏ចូលប្រកាប់ដោះខ្លួនតែដោះចេញពុំរួច ចេះតែជ្រុលទៅជិតទៅមុខព្រះទីនាំងព្រះនរេឝ្វរ។ ព្រះនរេឝ្វរទ្រង់ឱ្យចាប់ទាំងអស់ កុំឱ្យអន្តរាយ។ ទ័ពសៀមចោមឧកញ៉ាមនោមេត្រីតាំងពីថ្ងៃត្រង់ដល់ព្រលប់ ពលស្លាប់ជាច្រើនទាល់តែឧកញ៉ាមនោមេត្រី អស់ដៃចុះអង្គុយ ច្រហោងទើប ទាហានសៀមឃើញថាបានការណ៍ហើយ ក៏ចូលចាប់ឧកញ៉ាមនោមេត្រីបានចង ៥ ប្រការនាំមកថ្វាយ ព្រះនរេឝ្វរ។ ស្ដេចចូលទតទៅឃើញហើយ ទ្រង់មានព្រះអំណរណាស់ទ្រង់សួរថា : អ្នកឯងងារជាអ្វី? ឧកញ៉ាមនោមេត្រីទូលថា : ទូលព្រះបង្គំងារជា : ឧកញ៉ាមនោមេត្រី ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាត់ដំបងនេះ។ ទ្រង់សួរទៀតថា : អ្នកឯងមិនដឹងយើងជាមហាក្សត្រទេឬ? បានជាហ៊ានលើកទ័ពមកច្បាំងនឹងយើង? ឧកញ៉ាមនោមេត្រីទូលថា : ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំគិតឃើញថា ធម្មតាជាខ្ញុំផែនដី គួរតែយកចិត្តកតញ្ញូនឹងអម្ចាស់ត្រូវយកជីវិយឆ្លងព្រះតេជគុណ ហើយទូលព្រះបង្គំជាមន្ត្រីធ្លាប់មានថ្វីដៃ ដែលគិតស្ដាយជីវិតដូចជាស្រីនោះ មិនពេញជាប្រុសទេ។ អស់ទាំងខ្ញុំរាជការដែលកើតមកនេះ គង់តែស្លាប់ដូចគ្នា ល្អ អាក្រក់ តាមកុសលនិងអកុសលចុះ។ ធម្មតាការធ្វើសង្គ្រាមមានចាញ់និងឈ្នះខ្ញុំផែនដី គួរតែយកជីវិតប្ដូរនឹងផែនដី ទើបពេញជាមន្ត្រី។ ព្រះនរេឝ្វរបានទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយ ទ្រង់មានព្រះអំណរពន់ប្រមាណ ទើបទ្រង់សរសើរថា : ឧកញ៉ាមនោមេត្រីនេះ មានចិត្តក្លៀវក្លាណាស់ ប្រកបដោយសត្យកតញ្ញូគួរតែចិញ្ចឹមទុក។ ទើបទ្រង់ត្រាស់ថា : វេលានេះជីវិតអ្នកឯងនៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃយើងហើយ តែយើងអាណិត យើងមិនសំលាប់ទេ គប្បីអ្នកឯងនាំ អពយព "អពយព" មើលថា (អប់ព្យប់សំដៅសេចក្ដីថា : នាំគ្រួសារឬលើកគ្នាទាំងពួង ទាំងក្រុមចេញចោលទីកន្លែងដែលធ្លាប់នៅ ទៅនៅក្នុងទីដទៃ) គ្រប់គ្រួមកថ្វាយបង្គំយើង ដោយស្រួលចុះយើងមិន ធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់អាណាប្រជានុរាស្ត្រទេ។ ឧកញ៉ាមនោមេត្រីបានស្ដាប់ព្រះតំរាស់ហើយគិតថា : វេលានេះ ជីវិតអញនៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃរាជសត្រូវហើយគួរអញទទួលចុះ ព្រោះសត្រូវជាក្រស័ត្រ ដើម្បីនឹងបានរក្សាប្រជានុរាស្ត្រក្នុងខេត្ត។ បើសៀមធ្វើការថយដៃអញនឹងលើកវាយផ្ទប់ពីខាងក្រោយ។ គិតដូច្នេះហើយ ទើបទូលដោយផ្លូវឧបាយថា : ដែលទ្រង់ព្រះមេត្តាលែងជីវិតក្នុងគ្រានេះ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំទទួលតែសូមទ្រង់ព្រះរាជានុញ្ញាតិ កុំឱ្យកងទ័ពធ្វើបាបបណ្ដារាស្ត្រ។ ស្ដេចសៀមក៏អនុញ្ញាតិ។ ទើបព្រះនរេឝ្វរ ឱ្យឧកញ៉ាមនោមេត្រីទទួលទឹកពិភទ្ទសច្ចាស្រេចឱ្យទៅនាំក្រមការនិងនាយទ័ពមកគាល់។ ឧកញ៉ាមន្ត្រីក៏ថ្វាយបង្គំលាចូលទៅក្នុងបន្ទាយ ប្រជុំអស់ក្រមការ បណ្ដារាស្ត្រហើយប្រាប់ថា : វេលានេះយើងទាល់តំរិះ ហើយត្រូវចុះចាញ់គេសិន រួចសឹមគិតតាមតំរិះប្រាជ្ញាជាក្រោយទៀត។ ប្រាប់រួចហើយឧកញ៉ាមនោមេត្រីក៏នាំក្រមការទាំងពួងទៅគាល់ព្រះនរេឝ្វរ។ ព្រះនរេឝ្វរ ទ្រង់ប្រលោមថា : យើងមកនេះមិនបំរុងឱ្យអ្នកទាំងពួងបានក្ដី ក្ដៅក្រហាយ ទេត្បិតយើងឮថា : ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាពុំសូវប្រកបដោយទសពិតរាជធម៌ ដុតរំលាយព្រះពុទ្ធបដិមាករអំពីបុរាណចោល អស់ធ្វើព្រះពុទ្ធសាសនាឱ្យសៅហ្មង។ យើងលើកទ័ពមកប្រយោជន៍ និងឱ្យផែនដីនៃព្រះនគរទាំងពីរឱ្យជាប់ជាស្ពាន ព្រះរាជមេត្រី នឹងគ្នាដូចកាលពីដើម ដែលជាទីញ៉ាំងព្រះពុទ្ធសាសនា ឱ្យរុងរឿងឡើងវិញ។ ចំណែកអ្នកទាំងអស់គប្បីនាំគ្នា ត្រឡប់ទៅនៅភូមិលំនៅរៀងខ្លួនវិញចុះ។ ព្រះនរេឝ្វរដែលទ្រង់មានព្រះតំរាស់នេះ ក្នុងគោលបំណងថា និងប្រមូលគ្រួខ្មែរយកទៅស្រុកសៀមឱ្យបានច្រើន។ អាណាប្រជានុរាស្ត្រខ្មែរបានឮហើយ ត្រេកអរណាស់ទើបនាំគ្នាត្រឡប់មកនៅតាមភូមិលំនៅនៃខ្លួនវិញ។ ព្រះនរេឝ្វរវាយស្រុកបាត់ដំបងនោះ តាំងពីថ្ងៃ ៩ កើតដល់ថ្ងៃ ២ កើត ឆ្នាំមមី ឆស័ក បែកបន្ទាយខេត្តបាត់ដំបង។ ចំណែកឧកញ៉ាវិបុលរាជនង ដែលបោះទ័ពនៅនគរសៀមរាប បានឮដំណឹងថា : ស្រុកក្រោម និង ស្រុកបាត់ដំបង បានធ្លាក់ទៅលើកណ្ដាប់ដៃរាជសត្រូវអស់ហើយព្រះនរេឝ្វរឱ្យលើកទ័ពចូលមកវាយខេត្តពោធិ៍សាត់ទៀតក៏នឹកតូចចិត្តថយកំលាំងអស់។ លុះកងគយល្បាត ដែលឱ្យទៅស៊ើបការណ៍នោះ លុះត្រឡប់មកវិញប្រាប់ថា: ទ័ពពញានគររាជសីមា លើកមកជិតណាស់ហើយ ចៅហ្វាយស្រុករៀងតាមផ្លូវ ទទួលចុះចូលទៅខាងសត្រូវអស់ហើយ កេណ្ឌពលពុំបានទេ។ ឧកញ៉ាវិបុលរាជ ប្រឹក្សានិងនាយកងទាំងពួងថា : ខេត្តទាំងនោះបានទៅសត្រូវអស់ហើយ នៅតែខាងយើងតើយើងគិតដូចម្ដេច? នាយកងទាំងពួងឆ្លើយថា : យើងច្បាំងក៏បាន តែជាការឥតប្រយោជន៍ទេ ព្រោះព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់យើងពុំតំរង់តាមផ្លូវព្រះរាជបវេណីសោះ។ ស្ដេចឱ្យព្រះរាជកុមារដែលមានទឹកដោះនៅក្នុងមាត់នៅឡើយ ឡើងសោយរាជសម្បត្តិ ហើយទ្រង់ឱ្យរំលាយព្រះពុទ្ធបដិមាករជាទីចារឹកនគរទៀតផង។ ព្រះពុទ្ធសាសនាក៏អាប់ឱន ទាល់តែបណ្ដាលឱ្យកើតជាចលាចលពាសពេញព្រះនគរ មួយគ្រា ពីរគ្រាមកហើយ ដូច្នេះមិនត្រូវយើងស៊ូប្ដូរជីវិតទេគួរតែនាំគ្នាថយទៅរក្សាព្រះនគរ។ បើព្រះនរេឝ្វរ លើកទៅដល់ក្រុងហើយ សឹមយើងប្រឹក្សានិងសេនាបតីទៀត បើសេនាបតី យល់ដូចម្ដេច យើងនឹងធ្វើតាម។ ឧកញ៉ាវិបុលរាជ លុះឮនាយទ័ពថាដូច្នោះ ក៏ទ័លគំនិត។ លុះទ័ពសៀមលើកមកដល់ខ្លួនពុំបានប្រុងប្រៀបនឹងតតាំង ក៏លើកទ័ពថយ កេណ្ឌទូករាស្ត្រ បញ្ចុះកងទ័ពមកគាល់សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ នៅបន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍ហើយទូលតាមហេតុគ្រប់ប្រការ។ ទ័ពសៀមក៏លើកចូលមកដល់ ស្រុកនគរសៀមរាបនៅថ្ងៃ ១ រោច ខែមាឃ ឆ្នាំមមី ឆស័ក ហើយលើកទ័ពចូលមកដល់ខេត្តកំពង់ស្វាយទៀត។ ឯគយល្បាតនៅស្ទឹងដូនកែវដឹងថា សៀមវាយស្រុកបាត់ដំបងបែកហើយ លើកទ័ពចូលមកទៀតក៏ប្រញាប់រត់មកប្ដឹងឧកញ៉ាសួគ៌ាលោកឱ្យបានជ្រាប។ ឧកញ៉ាសួគ៌ាលោកឱ្យបំរើជិះសេះមកក្រាបបង្គំទូលសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជតាមរឿង។ ទើបសម្ដេចទ្រង់ចាត់សេនាទាហាន ៨០០០ នាក់ឱ្យលើកទៅជួយហើយទ្រង់ប្រឹក្សានិងសេនាបតីនាយទ័ពទាំងពួងថា : ឧកញ៉ាវិបុលរាជនេះ ព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់ចាត់ឱ្យជាមេកងចេញទៅរាំងសត្រូវ មិនគួរនឹងលើកទ័ពថយមកវិញ ឱ្យបានស្រុកទៅសៀមសោះ គប្បីតែឱ្យប្រហារជីវិតតាមបទព្រះអាជ្ញាសឹក។ ទើបនាយកងទាំងពួង ក្រាបបង្គំទូលអង្វរករថា : ដែលឧកញ៉ាវិបុលរាជលើកទ័ពថយមកវិញនេះ ដ្បិតនាយទ័ពពុំព្រមច្បាំង ខ្លួនតែម្នាក់ឯងនិងច្បាំងដូចម្ដេចបាន។ មួយទៀតស្រុកនគរសៀមរាបនោះជាក្រុងចាស់មែន តែបើក្រុងបាត់ដំបងបែកហើយ ស្រុកនគរសៀមរាបនោះ គង់តែនឹងបែកជាមិនខាន។ ថាបើនឹងយកទោសឧកញ៉ាវិបុលរាជក៏បានដែរតែបើសៀមដឹង នោះគេនឹងគរហានិន្ទាដល់ព្រះអង្គជាពុំខាន។ សេចក្ដីនេះសូមទ្រង់ប្រទានជីវិតឧកញ៉ាវិបុលរាជ និង នាយកងនាយទ័ពទុកមួយអន្លើសិនដើម្បីនឹងបានធ្វើការរាជការ កែខ្លួនឱ្យបានទៀតត្រង់តទៅ។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយ ក៏ទ្រង់ព្រះមេត្តា ប្រោសតាមសូម ហើយទ្រង់ចាត់ឱ្យឧកញ៉ាវិបុលរាជនេះ ឱ្យលើកពល ៥០០០ នាក់ទៅជួបឧកញ៉ាសួគ៌ាលោក លោកនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ឱ្យធ្វើការរាជការដើម្បីនឹងកែខ្លួន។ ឯព្រះនរេឝ្វរ កាលវាយយកស្រុកបាត់ដំបងបានហើយ ទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យព្រះរាជមារនូ លើកពល ១០០០០ នាក់ចូលមកវាយខេត្តពោធិ៍សាត់ទៀត។ ទ័ពខ្មែរដែលបង្កប់តាមផ្លូវក៏លើកចេញមកតច្បាំងនឹងទ័ពសៀមជាច្រើនដង តែទ័ពខ្មែរតិចពេក ក៏បែករត់មកដល់បន្ទាយពោធិ៍សាត់ ហើយជំរាបសេចក្ដីគ្រប់ប្រការ។ ឧកញ៉ាសួគ៌ាលោកចាត់ទាហាន ១០០០០ នាក់ឱ្យលើកចេញពីបន្ទាយជាមួយនិងទាហាន ៧០០០ នាក់ដែលលើកមកជួយផ្សំគ្នាទៅត្រូវជា ១៧០០០ នាក់។ ទ័ពខ្មែរ ទ័ពសៀមក៏ប្រទះគ្នានៅខាងជើងបឹងខ្នា។ ពលទាំងសងខាងចូលប្រយុទ្ធចាក់កាប់សំលាប់គ្នា ខ្លះបាញកាំភ្លើង ធ្នូ ស្នាទៅវិញទៅមក។ កំពុងតែច្បាំងគ្នាជាប់ដៃ ទ័ពព្រះនរេឝ្វរក៏លើកមកដល់នោះទ័ពខ្មែរចែកជា ២ កងចេញតនឹងទ័ពសៀម។ វេលានោះពេលស្លាប់ទាំងសងខាងច្រើនជាអនេក។ ឧកញ៉ាវិបុលរាជ ដោយចង់បានកេរ្តិ៍ឈ្មោះកែកំហុសខ្លួន ក៏កាន់ដាវនៅដៃទាំងពីរ ចូលទៅប្រកាប់នឹងទ័ពសៀម សម្លាប់ច្រើនណាស់ ទាល់តែអស់កំលាំងត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើងសៀម ស្លាប់ ក្នុងទីសមរភូមិនោះទៅ។ ឯឧកញ៉ាសួគ៌ាលោក ចូលប្រកាប់ជាមួយនឹងទ័ពព្រះចៅរាជមារនូតែឃើញថា ទ័ពគេមានចំនួនច្រើនលើសលប់ពេក នឹងទ្រាំច្បាំងតទៅពុំមាន ក៏នាំអស់សេនាទាហានថយ ចូលព្រៃរត់កាត់តំរង់មកបន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍។ ព្រះនរេឝ្វរក៏លើកទ័ពចូលក្នុងបន្ទាយខេត្តពោធិ៍សាត់នៅថ្ងៃ ៤ រោច ខែមាឃ ឆ្នាំមមី ឆស័ក នោះ ហើយ ទ្រង់ចាត់ព្រះរាជមារនូ ឱ្យលើកទ័ពចូលខេត្តក្រគរក្រង។ អស់បណ្ដារាស្ត្រភិតភ័យ នាំគ្នារត់ចោលភូមិលំនៅស្ថាន ព្រាត់កូន ព្រាត់ចៅ។ ខ្លះរត់មកទូលសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជនៅបន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍។ ទ្រង់ជ្រាបហើយព្រះមហាឧភយោរាជ ស្ដេចចាត់ទ័ព ១០០០០ នាក់ឱ្យលើកទៅទល់នឹងទ័ពសៀមទៀត។ ទ័ពទាំងនោះលើកទៅបានប្រទះគ្នានៅស្ទឹងត្នោតខេត្តក្រគរក្រង ហើយក៏ចូលប្រកាប់គ្នាជាចលាចល។ កំពុងតែច្បាំងគ្នាព្រះនរេឝ្វរក៏លើកទ័ពមកដល់ទៀត ហើយនាំពលចូលប្រកាប់ ពលស្លាប់ទាំងសងខាងអស់ជាច្រើន។ ទ័ពខ្មែរកាលបើបានឃើញទ័ពព្រះនរេឝ្វរលើកមកដល់ ហើយមានរេហ៍ពលច្រើនពេក ទ្រាំពុំបានក៏រាថយក្រោយ។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ចាត់ឱ្យឧកញ៉ាភិមុខវង្សា ឱ្យលើកទ័ព ១៥០០០ នាក់ទៅជាក្រោយទៀតដើម្បីឱ្យជួយគ្នា តែនឹងជួយពុំទាន់ព្រោះទៅទាន់តែទ័ពដែលបែកទៅហើយត្រលប់មកវិញ ដូច្នេះឧកញ៉ាភិមុខវង្សាក៏ឱ្យបញ្ឈប់រេហ៍ពលសួរសព្វសេចក្ដីសិន។ កាលបើបានដឹងថាបែកទ័ពរត់មកវិញនោះឧកញ៉ាភិមុខវង្សាក៏ឱ្យបោះទ័ពឈប់នៅទីនោះដើម្បីស្ទង់ចាំមើលកំលាំងសិន។ មួយរំពេចនោះព្រះរាជមារនូ សៀមក៏លើកមកដល់ហើយក៏តយុទ្ធគ្នាឥតរួញរា។ ព្រះនរេឝ្វរ ក៏លើកទ័ពមកទាន់ក្នុងពេលដែលកំពុងតែច្បាំងគ្នា នោះទ័ពខ្មែរដោយរអារដៃ នឹងទ័ពសៀម ទ្រាំពុំបានក៏បែករត់មកខេត្តបរិបូរណ៍វិញ ហើយទូលថា : បានធ្វើសង្គ្រាមគ្រប់ប្រការដែរ តែទ្រាំ និងកំលាំងកងទ័ពសៀមពុំបាន។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជទ្រង់ជ្រាបហើយខ្ញាល់ណាស់ បំរុងនឹងយកទោស ឧកញ៉ាភិមុខវង្សាដល់ជីវិត តែទ្រង់ព្រះចិន្តាឈ្វេងយល់ថា ពេលនេះកំពុងតែកើតចលាចលខ្លាំង ក៏ទ្រង់ លើកទោស នោះចោល។ ឯទ័ពព្រះនរេឝ្វរ ក៏លើកតាមមកដល់បន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍ នៅថ្ងៃ ៩ រោច ខែមាឃ ឆ្នាំមមី ឆស័ក ទ្រង់ចាត់ឱ្យកងទ័ពធ្វើបន្ទាយរាយចំរូង ឆ្ងាយពីគ្នា ៥០០ សិន។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជទ្រង់ជ្រាបថា : ទ័ពសៀមលើកមកដល់ហើយ ទ្រង់ចាត់សេនា ទាហានឱ្យឡើងរក្សាប៉មបន្ទាយ យ៉ាងមាំមួន តែអ្នកឯណាធ្វេសប្រហែស នឹងយកទោសដល់ជីវិត ហើយទ្រង់ចាត់ឱ្យឧកញ៉ាភិមុខវង្សានិងឧកញ៉ាសួគ៌ាលោកឱ្យនាំពលចេញតតាំងច្បាំងនឹងទ័ពសៀម។ ទ័ពទាំងសងខាងបាញ់គ្នាទៅវិញទៅមក ពល ស្លាប់ទាំងសងខាងហើយលើកទ័ពចូលមកបន្ទាយវិញ។ ទើបសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ចាត់នាយទ័ពឱ្យនាំសេនា ទាហានទៅបោះតាមរយៈផ្លូវ ដរាបដល់ក្រុងបន្ទាយលង្វែក។ ឯសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជាកាលទ្រង់ជ្រាបថា : ខេត្តកំពត ទ្រាំង ពាម បាសក្ដិ ព្រះត្រពាំង បន្ទាយមាស និង ខេត្តបាត់ដំបង ពោធិ៍សាត់ នគរសៀមរាបបានទៅរាជសត្រូវអស់រលីង ហើយពញាអន និង ព្រះជ័យជេដ្ឋាថយទៅបោះទ័ពនៅខេត្តស្រីសឈរ ទ័ពសៀមក៏លើកចូលមកវាយទៀត។ ឥឡូវស្ដេចសៀមលើកមកបោះទ័ព ទល់នឹងទ័ពសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជទៀតហើយ។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ក៏ស្ដេចចាត់ឱ្យឧកញ៉ាចក្រសូរ ឧកញ៉ាតេជសៅ ឧកញ៉ាមហាមន្ត្រីសំ និងនាយទ័ពឱ្យលើកពលចេញទៅ បោះទ័ពរាំងទ័ពសៀម នៅខេត្តបាទីមួយអន្លើនៅមាត់ទន្លេព្រែកតូចមួយអន្លើ នៅខេត្តសំរោងទងមួយអន្លើ ហើយទ្រង់ចាត់ទាហានឱ្យនៅរក្សាព្រះបរមរាជវាំងយ៉ាងមាំមួន។ ឯសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ កាលទ័ពសៀមលើកមកធ្វើបន្ទាយប្រទល់គ្នា ហើយទ្រង់ចាត់សេនាទាហានឱ្យលើកទ័ពចេញទៅទទួលច្បាំងជាច្រើនដង។ ស្ដេចជ្រាបថា កំលាំងទ័ពសៀម ក្លៀវក្លាណាស់ ក៏ទ្រង់ប្រឹក្សានឹងនាយកងនាយទ័ពទាំងពួងថា : ទ័ពសៀមលើកមកជាន់នេះ ក្លៀវក្លាពន់ប្រមាណ សេនាទាហានខាងយើងដែលធ្លាប់ទុកចិត្តក្នុងការសង្គ្រាមក៏បានដៃគេអស់។ សេនាទាហាន ដែលសល់នៅខ្លះ ក៏រអារដៃថយកំលាំង ទាំងនេះដោយហេតុ ព្រះពុទ្ធបដិមាករដែលពូកែៗនោះ អាតិប្បញ្ញោ និង អាសុប្បញ្ញោ វាប្រើឧបាយឱ្យរំលាយអស់ហើយ។ មួយទៀតព្រះបរមរាជវាំងនេះស្ថិតនៅជិតមាត់ទន្លេណាស់ តែកាលណាសៀមវាលើកទ័ពមកដល់ហើយ យើងមុខជានឹងរើខ្លួនបានដោយកំរ។ ដូច្នេះ គួរតែអញ្ជើញព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់ ឱ្យស្ដេចយាងចេញពីព្រះបរមរាជវាំងទៅគង់នៅឯបន្ទាយបាសានសិន ស្ថិតទីបាសាន មានព្រៃ មានបឹង ល្មមតាំងខ្លួនបានហើយ។ ពញាអន និង ព្រះជ័យជេដ្ឋាក៏បានបោះទ័ពនៅទីនោះស្រាប់ផង។ ទើបឧកញ៉ាភិមុខវង្សាក្រាបបង្គំទូលថា: ទូលបង្គំជាខ្ញុំយល់ឃើញថា វេលានេះទ័ពសៀមវាយបានទាំងស្រុកលើ ព្រមទាំងស្រុកក្រោម សល់នៅតែត្រើយខាងកើត ដែលនឹងឱ្យស្ដេចយាងចេញចោលព្រះបរមរាជវាំងនោះ ក្រែងពុំស្រួលតែសៀមដឹង វានឹងព្រួតទាំងខាងជើង ខាងត្បូង លើកទ័ពមកវាយយកបានដោយងាយ។ បើសៀមចូលក្នុងព្រះបរមរាជវាំងបានហើយ នឹងអន្តរាយព្រះរាជទ្រព្យ តែការនេះស្រេចនៅទ្រង់ព្រះចិន្តាតាមការគួរចុះ។ នាយទ័ពទាំងពួង ក៏យល់ព្រមដូចឧកញ៉ាភិមុខវង្សា តែសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជទ្រង់ពុំព្រមស្ដាប់តាមទីប្រឹក្សាឡើយ ទើបទ្រង់ត្រាស់ប្រើម៉ឺនជំនិតក្សត្រអុន ឱ្យនាំព្រះបន្ទូល មកក្រាបទូលសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជាដោយសេចក្ដីថា: ទ័ពសៀមជាន់នេះ ក្លៀវក្លាណាស់ វាវាយបានស្រុកក្រៅអស់ហើយ។ ឧឡូវវាលើកមកធ្វើបន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍ហើយទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ យល់ឃើញថា: ព្រះបរមរាជវាំងនេះទើសទាស់ណាស់ សូមព្រះបាទអ្នកជាអម្ចាស់ នាំព្រះអគ្គមហេសី ព្រះស្នំក្រមការ និងព្រះរាជវង្សានុវង្ស និង បណ្ដាជាខ្ញុំភៀសចេញពីបរមរាជវាំង ចៀសពីមុខសត្រូវសិន។ សូមទ្រង់ទុកតែសេនាបតី និង សេនាទាហានដែលមានថ្វីដៃឱ្យនៅរក្សាព្រះរាជវាំង។ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំសូមធ្វើការរាជការថ្វាយលុះត្រាតែអស់ជីវិត។ គួរពុំគួរស្រេចនូវទ្រង់ព្រះតំរិះតាមការណ៍។ សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ទ្រង់ទតព្រះបន្ទូលជ្រាបសព្វសេចក្ដីហើយ ទ្រង់ប្រឹក្សានឹងសេនាបតីទាំងឡាយ ដែលព្រះមហាឧភយោរាជ ឱ្យយើងភៀសចេញនេះ ឃើញគួរខ្លះ មិនគួរខ្លះ ដ្បិតកាលរាជ្យសម្ដេចព្រះស្រីរាជានោះ ព្រះធម្មរាជាចូលគំនិតនឹងសៀមធ្វើឧបាយឱ្យសៀមចាប់ព្រះស្រីរាជា និង ព្រះសុរិយោទ័យនាំទៅស្រុកសៀមអស់ហើយ ឡើងសោយរាជ្យផ្ទាល់ព្រះអង្គវិញ។ សេនាបតីក៏ពុំយល់តាមព្រះរាជតំរិះនេះទេ បែរជាយល់តាមតែព្រះរាជបន្ទូល របស់សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជទៅវិញ។ ទើបព្រះមហិន្ទរាជា ទ្រង់ឱ្យហោរាចូលគាល់ ហើយទ្រង់ឱ្យមើលព្រះជតារាសី។ ហោរាទំនាយថ្វាយថា : ព្រះជតាត្រូវលើព្រះរាមដើរទសន៍ បើតាមទំនាយ រាសីត្រូវទៅលើមនុស្សកំបុតក្បាល។ សព្វថ្ងៃព្រះអង្គនៅក្នុងព្រះគ្រោះកាច នៅតែ ៦ ខែទៀតនឹងបានស្បើយព្រះគ្រោះនេះហើយ។ មួយទៀត ព្រះកេតុធ្លាក់ក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ខ្លាជាសត្វព្រៃ ក៏ចូលខាំមនុស្សក្នុងស្រុកភូមិទាំងថ្ងៃ ត្រូវឱ្យភៀសព្រះអង្គចេញក្នុងមួយគ្រាសិនទើបល្អ។ សម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយក៏ទ្រង់វិតក្កណាស់ តែដោយទាស់នឹងហោរាទាយថ្វាយហើយសេនាបតីក៏យល់ព្រមតាមដែរ។ ថ្ងៃ១៤ រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំមមី ឆស័កនោះ វេលាយប់ទ្រង់ចាត់សេនាទាហាន ដែលមានថ្វីដៃឱ្យនៅរក្សាព្រះបរមរាជវាំង ស្ដេចនាំព្រះទេវីក្សត្រី ព្រះមាតុច្ឆា និងព្រះអគ្គមហេសីសម្ដេចព្រះបរមរាជាចៅពញាតន់ ជាព្រះរាជបុត្រកណ្ដាល និង ពញាញោមជាព្រះរាជបុត្រាពៅ ព្រះស្នំក្រមការបណ្ដាជាខ្ញុំ អ្នគគាល់បំរើគ្រប់គ្រួ ព្រមទាំងមុខមន្ត្រីដែលទុកព្រះទ័យ និង ទាហានរក្សាព្រះអង្គ ៥០០ នាក់ចេញពីព្រះបរមរាជវាំងលង្វែក ឆ្លងទៅស្រុកស្រីសឈរ។ នៅថ្ងៃ ២ កើត ខែចែត្រ ឆ្នាំមមី ឆស័កនោះ ទ្រង់បានជួបនឹងសម្ដេចព្រះជ័យជេដ្ឋា ជាព្រះបុត្រាច្បងនឹងចៅពញាអន ជាព្រះអនុជពៅ ដែលថយមកពីខេត្តបន្ទាយមាស បាសក្ដិមកបោះទ័ពនៅទីនោះ។ ចំណែកព្រះនរេឝ្វរ ស្ដេចសៀមដែលចោមបន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍នោះទ្រង់ចាត់ព្រះរាជមារនូ ឱ្យលើកទ័ព ៤០០០០ នាក់មកវាយព្រះបរមរាជវាំងលង្វែក តែលើកទៅពុំទាន់ដល់ដោយមានទ័ពខ្មែរនៅរាំងផ្លូវជាច្រើនសង្កាត់ណាស់។ ព្រះនរេឝ្វរជ្រាបថា ទ័ពខ្មែរបានបោះរាំងផ្លូវជាច្រើនអន្លើនឹងលើកទៅវាយបន្ទាយលង្វែកពុំដល់វេលានេះត្រូវតែយើងលើកទ័ពទៅចោមបន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍ ដើម្បីនឹងចាប់ព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ឱ្យទាល់តែបាន ទើបទ័ពខ្មែរនឹងខ្លបខ្លាច ដល់យើងទៅចោមវាយបន្ទាយលង្វែកនោះនឹងបានដោយងាយ។ ប៉ុន្តែយើងត្រូវខំប្រឹងធ្វើការឱ្យខែងរ៉ែងបើឈ្មោះណាហើយរាថយនឹងប្រហារជីវិតបង់។ រួចហើយព្រះនរេឝ្វរ ត្រាស់ឱ្យសេនាទាហានលើកទ័ពទៅចោមបន្ទាយសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជតាមបង្គាប់។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យសេនាទាហានបាញ់កាំភ្លើងធំ តូចចេញពីក្នុងបន្ទាយមកបណ្ដាលឱ្យស្លាប់កងទ័ពសៀមជាច្រើន។ ទ័ពសៀមឡើងរបងបន្ទាយពុំបាន ក៏ថយទៅបោះទ័ពចោមព័ទ្ធជុំវិញ។ ទើបសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ប្រឹក្សានឹងនាយទ័ពទាំងពួងថា: អាសៀមវាលើកទ័ពមកជាន់នេះក្លៀវក្លាពេកណាស់ ព្រោះវាគំនុំនឹងយើងកាលដែលច្បាំងនឹងមន។ វានឹងយើងជាប់ជាសត្រូវនឹងគ្នាដូចអ្នកទាំងពួងដឹងស្រាប់ហើយ។ វាលើកមកចោមបន្ទាយក្នុងពេលនោះដោយបំណងតែខ្លួនយើងប៉ុណ្ណោះ យើងនឹងទ្រាំនៅក្នុងបន្ទាយក្រែងវាឡោមព័ទ្ធចាប់យើងបាន។ ដូច្នេះគួរតែវាយទំលាយបន្ទាយចេញទៅ ឯព្រះបរមរាជវាំងលង្វែកឱ្យបានជួបជុំសេនាទាហានដែលមានថ្វីដៃ ហើយសឹមគិតយកជ័យជំនះឱ្យបាន។ នាយទ័ពទាំងពួងក៏យល់ព្រមតាមព្រះរាជតំរិះ ដោយរអារដៃនឹងទ័ពសៀមហើយ ទើបទ្រង់ចាត់ឱ្យឧកញ៉ាយោធាសង្គ្រាមទុយ និង ព្រះរាជវរានុកូលម៉ី ឱ្យនាំពល ៥០០០ នាក់វាយទំលាយជាទ័ពមុខ។ ហ្លួងទិព្វសេនាកៅ ហ្លួងរាជាមាត្យសេក ឧកញ៉ាវង្សាធិបតីម៉ា ឧកញ៉ាកោសាធិបតីសោម ហ្លួងធានុការជុំ នាំពល ៥០០០ នាក់ ជាទ័ពក្រោយការពារកុំឱ្យសៀមវាយកាត់បាន ហើយស្ដេចនាំសេនាទាហាននិងនាយកង នាយទ័ពដែលមានថ្វីដៃសំរាប់រក្សាព្រះអង្គជាស្រេច។ នៅថ្ងៃ ១ រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំមមី ឆស័ក ស្ដេចឱ្យវាយទំលាយចេញពីក្នុងបន្ទាយ។ ទ័ពសៀមធននឹងដៃសេនាខ្មែរពុំបាន ក៏ធ្លាយដោយវេលាយប់ ទ័ពក្រោយក៏ច្បាំងបណ្ដើរ។ បន្ទាយខេត្តបរិបូរណ៍ក៏អន្តរាយបានទៅសៀម។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជក៏លើកទ័ពទៅព្រះបរមរាជវាំងលង្វែក ហើយទ្រង់ព្រះរាជបញ្ជា និងសេនានឹងសេនាបតីនាយកងនាយទ័ពទាំងពួង ឱ្យរក្សាប៉មបន្ទាយកុំបីធ្វេសប្រហែសឱ្យសោះ។ កងទ័ព ដែលបោះតាមរយៈផ្លូវទាំងប៉ុន្មានក៏ប្រមូលចូលក្នុងបន្ទាយអស់។ នៅក្នុងបន្ទាយមានរេហ៍ពលច្រើន តែមានស្បៀងអាហារពុំធួនការណ៍។ ខណៈនោះ ព្រះនរេឝ្វរជ្រាបថា : សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ស្ដេចវាយទំលាយចេញពីបន្ទាយរួចទៅហើយ ទ្រង់ខ្ញាល់ណាស់ក៏ប្រញាប់លើកទ័ពស្រូតរូតតាមទៅ តែតាមពុំទាន់ ទើបត្រាស់ឱ្យលើកទ័ព ចូលចោមព័ទ្ធព្រះបរមរាជវាំងលង្វែក។ នៅថ្ងៃ ៩ រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំមមី ឆស័ក ទ័ពសៀមត្រើយឯជើង ឯត្បូងក៏វាយទ័ពខ្មែរដែលលើកទៅចាំផ្លូវ។ ទ័ពបែករត់ចូលព្រៃអស់។ ចំណែកទ័ពព្រះនរេឝ្វរ ក៏លើកមកប្រជុំនិងកងទ័ពសៀម ដែលចោមព័ទ្ធព្រះបរមរាជវាំងលង្វែក។ ទើបព្រះនរេឝ្វរ ទ្រង់ឱ្យធ្វើបន្ទាយជាខាងលិចព្រះបរមរាជវាំង។ រីឯសេនា ទាហានក៏ចោមព័ទ្ធព្រះបរមរាជវាំងជុំវិញ។ កាលដែលទ័ពសៀមចោមព័ទ្ធក្នុងពេលនោះ គឺអស់ពេលមួយខែ មិនឱ្យខ្មែរណាម្នាក់ចេញបាន ឡើយតែនឹងវាយទំលាយសំរុកចូលក៏ពុំបាន ដ្បិតទាហានខ្មែរ បាញ់កាំភ្លើង ធ្នូ ស្នាពីខាងក្នុងបន្ទាយមកយ៉ាងច្រើន។ ទើបព្រះនរេឝ្វរស្ដេចសៀម ប្រឹក្សានឹងសេនាបតី នាយកង នាយទ័ពទាំងពួងថា ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាវេលានេះអស់កំលាំងហើយ មុខជានឹងបានកណ្ដាប់ដៃយើងហើយ។ ឥឡូវនេះបើយើងឱ្យសេនាទាហាន ឡើងឆ្ការបន្ទាយ ហើយទំលាយចូលទៅក៏បាន តែនឹងនាំឱ្យខូចសេនាទាហានទាំងសងខាង គួរយើងចាត់ឱ្យនាំយកព្រះបន្ទូលទៅប្រាប់ឱ្យចេញមកចុះ យើងនឹងឈប់ធ្វើសង្គ្រាមហើយ។ នាយកងក៏យល់ព្រមទើបតែងព្រះរាជសារប្រាប់ ឱ្យមន្ត្រីខ្មែរដែលចាប់បានក្នុងទ័ពនិងពួកសៀមនាំចូលទៅក្នុងបន្ទាយ។ លុះនាំព្រះរាជសារទៅដល់មន្ត្រីខ្មែរ ក៏ហៅនាយទ្វារឱ្យបើកទ្វារទទួលព្រះរាជបន្ទូលស្ដេចសៀម។ នាយទ្វារបានដឹងក៏ប្ដឹងដល់សេនាបតី ឱ្យនាំព្រះរាជសារថ្វាយសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជទ្រង់ជ្រាប ស្ដេចឱ្យមើលព្រះរាជសារថ្វាយ។ ព្រះរាជសារនោះមានសេចក្ដីថា : ព្រះរាជសារ ព្រះបាទព្រះនរេឝ្វរ ព្រះចៅក្រុងស្រីអយុធ្យា ដ៏ជាមោលីនៃ នរជាតិជនចម្រើនផ្លូវព្រះរាជមេត្រី មកព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាធិបតីបានជ្រាប។ ខ្ញុំព្រះចៅក្រុងស្រីអយុធ្យាលើកព្យូហយាត្រាមកចោមបន្ទាយមួយខែហើយ ដោយមានបំណងពីរជំពូកគឺ ចំពូកទីមួយ: ចង់មើលសេនាទាហានខ្មែរដែលល្បីថាមានថ្វីដៃ ចំពូកទីពីរ : បំណងនឹងទំនុកបំរុងព្រះពុទ្ធសាសនា។ ឥឡូវនេះម្ដេចក៏ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា ពុំបានឃើញចេញមកច្បាំង។ បើព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា ពុំហ៊ានចេញទៅច្បាំងទេឱ្យចងគ្រឿងសាស្ត្រាវុធ ហើយចេញមកទទួលថ្វាយបង្គំព្រះបាទយុគល ដោយស្រួលចុះដើម្បីកុំឱ្យលំបាកដល់សេនាទាហាន។ ឯហេតុដែលកើតមកអំពីពេលមុននោះ យើងលើកចោលទាំងអស់ សូមកុំឱ្យទ្រង់ព្រួយព្រះទ័យឱ្យសោះ។ មួយទៀតក្រុងកម្ពុជាក្នុងពេលនេះដូចជានៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃយើងទៅហើយ។ បើយើងនឹងឱ្យសេនាទាហានវាយតែមួយរំពេចក៏បែកទៅហើយ ឬ ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជាទ្រង់ព្រះចិន្តាដូចម្ដេចសូមឆ្លើយឱ្យទ្រង់ជ្រាបជាប្រញាប់។ លុះទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់នូវសេចក្ដីព្រះសារនោះចប់ហើយ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ជំនុំនឹងសេនាបតីនាយកង នាយទ័ពទាំងពួងតាមព្រះបន្ទូលស្ដេចសៀម។ ខណៈសម្ដេចព្រះមហាចៅហ្វាទឡ្ហៈក្រាបបង្គំទូលថា : ក្នុងរឿងនេះទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំយល់ឃើញថា: យើងជាន់នេះថយកំលាំងដោយហេតុ ៣ ប្រការ ប្រការមួយ : ព្រះពុទ្ធបដិមារដែលធ្លាប់តែពូកែសក្ដិសិទ្ធិ សៀមប្រើឧបាយកលឱ្យមករុះរើរំលាយចេញអស់ ប្រការពីរ : សេនាទាហានដែលធ្លាប់តែមានថ្វីដៃក៏បានទៅលើកណ្ដាប់ដៃសៀម។ សៀមវាបានប្រមូលស្បៀងអាហារដាក់ទុកបំរុងក្នុងកងទ័ពក៏មានច្រើន បើតយុទ្ធនឹងបានជ័យជំនះដោយកំរ។ ប្រការបី : ឯបន្ទាយនេះកាលពីដើមមាំមួនណាស់ តែកាលដែលសៀមលើកទ័ពមមកចោមពីជាន់មុនវាបានយកប្រាក់ដួងមកធ្វើជាគ្រាប់កាំភ្លើងហើយបាញ់មកក្នុងបន្ទាយរាស្ត្រទាំងឡាយបានឃើញប្រាក់ដួងទាំងនោះ ក៏នាំគ្នាកាប់គាស់ រើឆ្ការឫស្សីខូចអស់។ ឥឡូវបន្ទាយពុំមាំមួនសោះ ហើយទ័ពសៀមក៏លើកមកចោមព័ទ្ធជុំវិញ ស្រូវក្នុងស្រែក៏ទ័ពសៀមច្រូតកាត់យកធ្វើជាស្បៀងអស់ ខាងយើងឃើញថា ថយកំលាំងគ្រប់ជំពូក។ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំយល់ឃើញថា បើយើងចុះញ៉មគេសិនទៅ ឃើញថាងាយស្រួល ហើយសឹមយើងនឹងគិតការណ៍តទៅទៀត តែស្រេចនៅទ្រង់ព្រះចិន្តរាតាមការគួរ។ សេនាបតី នាយកង នាយទ័ពទាំងពួង ក៏យល់ព្រមតាមដូចសម្ដេចចៅហ្វាក្រាបបង្គំទូល។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយ ក៏ទ្រង់យល់ព្រមតាម។ ស្ដេចឱ្យនាំទូតចូលគាល់ទ្រង់ព្រះរាជទានរង្វាន់តាមការគួរ ទើបទ្រង់ឱ្យតែងព្រះរាជសារតបទៅព្រះនរេឝ្វរស្ដេចសៀមវិញ។ ព្រះរាជសារនេះមានសេចក្ដីថា: ព្រះរាជសារផុលផុះ ពីព្រះរាជហឫទ័យនៃសម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ ធម្មិកវរោត្តមបុរមមហាឧភយោរាជ សូមចំរើនផ្លូវព្រះរាជមេត្រីមក ព្រះបាទសម្ដេចព្រះនរេឝ្វរ ព្រះចៅក្រុងស្រីអយុធ្យាជាមហាក្សត្រដ៏ប្រសើរ។ សូមទ្រង់ជ្រាប។ ដ្បិតទ្រង់ព្រះឧស្សាហ៍លើកព្យូហមកជាន់ដែនក្រុងកម្ពុជាធិបតី ដោយព្រះទ័យបំណង នឹងផ្សាយព្រះរាជាណាខេត្រឱ្យធំទូលាយ ហើយមានព្រះទ័យករុណាដល់សមណៈជីព្រាហ្មណ៍អាណាប្រជានុរាស្ត្រក្នុងខេមរៈប្រទេស មិនមានព្រះទ័យចងអាឃាតព្យាបាទដោយហេតុខាងដើមនោះទេ។ ខ្ញុំព្រះមហាឧភយោរាជ មានព្រះទ័យអំណរណាស់ ដ្បិតទ្រង់នឹងចងជាផ្លូវព្រះរាជមេត្រី តាមបុរាណរាជប្រវេណី ខ្ញុំនឹងទទួលដោយផ្លូវព្រះរាជមេត្រី។ មួយទៀតសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជាធិរាជ ជាសម្ដេចព្រះរៀមខ្ញុំ ស្ដេចដោយព្រះអង្គចេញទៅជាយូរថ្ងៃណាស់ហើយ ពុំដឹងជាស្ដេចយាងទៅទីតំបន់ណាទេ។ សេចក្ដី នេះបើព្រះចៅក្រុងស្រីអយុធ្យា លើកព្យូហមកដោយផ្លូវព្រះរាជមេត្រីមែន ឱ្យរំលាយទ័ពចេញ កុំឱ្យចោមព័ទ្ធបន្ទាយទៀតឡើយ។ ទើបស្ដេចចាត់ឧកញ៉ាមហាសេនាមួយ ឧកញ៉ាធិរាជវង្សាមួួយឱ្យអញ្ជើញព្រះរាជសារនេះទៅថ្វាយព្រះនរេឝ្វរស្ដេចសៀមជាមួយនិងរាជទូតសៀម។ ដល់ហើយក៏ប្រញាប់ថ្វាយស្ដេចសៀម។ សម្ដេចព្រះនរេឝ្វរទ្រង់ទតសេចក្ដីព្រះរាជសារសព្វគ្រប់ហើយទ្រង់ព្រះអំណរណាស់ ហើយមានព្រះតំរាស់: ដែលសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជចុះញ៉មដោយផ្លូវព្រះរាជមេត្រីនោះ យើងមានចិត្តអំណរពន់ប្រមាណដូច្នេះសូមឱ្យសម្ដេចព្រះឧភយោរាជបើកទ្វារទទួលយើងចុះ យើងនឹងរំលាយទ័ពមិនឱ្យចោមព័ទ្ធបន្ទាយតទៅ។ រួចហើយព្រះនរេឝ្វរ ត្រាស់ឱ្យរំលាយទ័ពចេញ។ ចំណែកឧកញ៉ាមហាសេនា និង ឧកញ៉ាធិរាជវង្សា ក៏ត្រឡប់ចូលមកក្នុងបន្ទាយវិញ យកសេចក្ដីក្រាបបង្គំទូល សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ តាមព្រះបន្ទូលស្ដេចសៀមសព្វគ្រប់ប្រការ។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ជ្រាបហើយទ្រង់ពុំទុកព្រះទ័យទេ ទ្រង់ជំនុំនឹងចតុស្ដម្ភ នាយកង នាយទ័ព ទាំងពួងថា : យើងបើករាស្ត្រប្រជាឱ្យចេញទៅក្រៅបន្ទាយល្បងមើលសិន បើសៀមមិនធ្វើអ្វីនាំឱ្យអន្តរាយទេ នោះគួរយើងទទួលចុះ។ ហើយទ្រង់ត្រាស់ឱ្យរាស្ត្រប្រជាដែលនៅក្នុងបន្ទាយ អត់ឃ្លានឱ្យចេញទៅរកស្បៀង អាហារក្រៅបន្ទាយ។ ពេលនោះទ័ពសៀមក៏ពុំធ្វើអន្តរាយអ្វីដូចពាក្យដែលរាជទូតក្រាបបង្គំទូលមែន។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជជំនុះព្រម ស្រេច ស្ដេចឱ្យរៀបចំព្រះរាជរោងក្នុងបន្ទាយរួច ទ្រង់ត្រាស់ប្រើមន្ត្រី នាយកង នាយទ័ពមាន ឈ្មោះ ៥០ នាក់ឱ្យចេញទទួលទឹកពិភទ្ទសច្ចាជាមួយនិងនាយកង នាយទ័ពសៀម។ សៀមក៏ព្រមទទួល រួចចូលក្រាបទូលព្រះនរេឝ្វរ ឱ្យស្ដេចយាងចូលក្នុងបន្ទាយលង្វែក។ ថ្ងៃសៅរ៍ ៣ កើត ខែចែត្រ ឆ្នាំមមី សប្តស័ក ព្រះនរេឝ្វរយាងចូលក្នុងបន្ទាយលង្វែក។ ខ្មែរខូចបង់បន្ទាយលង្វែកក្នុងថ្ងៃនោះ។ កាលសម្ដេចព្រះនរេឝ្វរ ចូលមកដល់ទ្វារបន្ទាយហើយ ទ្រង់មានព្រះបន្ទូលថា : យើងលើកព្យូហមកពីរដងហើយ យើងទើបនឹងបានដល់ទ្វារបន្ទាយក្នុងថ្ងៃនេះ។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជទូលថា : ខ្ញុំព្រះអង្គក៏បានលើកទ័ពទៅវាយក្រុងស្រីអយុធ្យាពីរ បីដងដែរបានឃើញតែទ្វារបន្ទាយតែមិនបានចូល។ ទ្រង់លើកមកតែ ២ ដងក៏បានចូលមកបន្ទាយខ្ញុំព្រះអង្គ ព្រោះទ្រង់ ប្រកបដោយតេជានុភាពច្រើនជាងខ្ញុំព្រះអង្គ។ ក្សត្រទាំងពីរព្រះអង្គក៏ស្រុះស្រួលទៅវិញទៅមក ទើបសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជអញ្ជើញព្រះនរេឝ្វរឱ្យចូលក្នុងព្រះរាជរោង។ ពេលនោះព្រះនរេឝ្វរមានបន្ទូលថា : ខ្ញុំលើកទ័ពមកនេះ ប្រយោជន៍នឹងឱ្យមានព្រះរាជមេត្រីនឹងគ្នាដូចអំពីដើម ព្រោះក្រុងកម្ពុជាធិបតីលះបង់សត្យានុសត្យកាត់ព្រះរាជមេត្រីលើកទ័ពទៅចោមព្រះនគរសៀមក្នុងផែនដីព្រះបិតាដែលកំពុងតែជាប់ដៃច្បាំងនឹងមន។ ខ្ញុំមានបំណងនឹងឱ្យព្រះនគរទាំងពីរមាន មេត្រីនឹងគ្នាមិនឱ្យកើតបដិបក្សនឹងគ្នាតទៅ។ ឥឡូវសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ជាព្រះរៀមរត់ចេញបាត់ មិនសមនឹងបំណងខ្ញុំទេ។ សេចក្ដីនេះ ខ្ញុំសូមអញ្ជើញសម្ដេចចូលទៅក្នុងក្រុងស្រីអយុធ្យាសិន ខ្ញុំនឹងរៀបឱ្យអ្នកត្រឡប់មកគ្រងនគរវិញ។ មានបន្ទូលហើយស្ដេចសៀមឱ្យសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ប្រមូលព្រះម្នាង ព្រះរាជបុត្រា បុត្រី នាម៉ឺនសព្វមុខមន្ត្រី គ្រប់ក្រុម ខ្ញុំរាជការទាំងអស់។ សម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ទ្រង់ជ្រាបថា: ព្រះនរេឝ្វរនឹងយកព្រះអង្គទៅស្រុកសៀម ក៏ទ្រង់លាព្រះនរេឝ្វរចូលទៅក្នុងដំណាក់ ហើយទ្រង់ប្រឹក្សានិងនាម៉ឺនសព្វមុខមន្ត្រី ខ្ញុំរាជការទាំងពួងថា: វេលានេះយើងមិនទៅនឹង គេពុំបានគួរតែយើងទៅសិនចុះ សិមគិតត្រឡប់មកស្រុកវិញឱ្យបាន។ មានបន្ទូលហើយ ស្ដេចត្រាស់បង្គាប់ឱ្យព្រះរាជទេពីព្រះរាជបុត្រាទាំងពីរ គឺ ព្រះជ័យជេដ្ឋា១ ព្រះឧទ័យ១ និងព្រះរាជបុត្រីមួយព្រះអង្គ ព្រះនាមថាព្រះអង្គចន្ទបុប្ផា និងបណ្ដាជាខ្ញុំរាជការដែលស្ម័គ្រចិត្តតាមហែ។ នៅថ្ងៃ ៥ រោច ខែចែត្រ ឆ្នាំមមែ សប្តស័ក ពស. ២១៣៩ គស.១៥៩៥ មស.១៥១៧ ចស.៩៥៧។ ព្រះនរេឝ្វរ ស្ដេចសៀមចាត់មន្ត្រីសៀមមានងារជាមហាមន្ត្រី ឱ្យនៅរក្សាស្រុកខ្មែរ តែឱ្យនៅស្រុកឧដុង្គ ហើយព្រះនរេឝ្វរនាំសម្ដេចព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ មហាឧភយោរាជ ព្រះម្នាង ព្រះស្នំ បុត្រា បុត្រី និងព្រះរាជវង្សានុវង្សទៅស្រុកសៀម ឱ្យកងទ័ពសៀមកៀរគ្រួខ្មែរ ពីត្រើយទាំងសងខាងរៀង តាមផ្លូវតាំងពីខេត្តសំរោងទង លង្វែក រៀងទៅដល់ខេត្តនាងរងបានប្រមាណជាមនុស្ស ១២០០០០ នាក់។ នៅពេលនោះ បានជាទ័ពសៀមប្រញាប់ថយទៅវិញ ព្រោះមានដំណឹងថា: មននឹងលើកទ័ពមកទៀត។ កាលសៀមនាំគ្រួខ្មែរទៅដល់ខេត្តបាត់ដំបង ពួកគ្រួទាំងនោះបាននាំគ្នាបះបោររត់ត្រឡប់មកវិញ។ ប្រហែលជាពាក់កណ្ដាលដែលព្រាត់ប្រាសកូន ប្រពន្ធ មុខគួរឱ្យសង្វេគណាស់។ ឯព្រះនរេឝ្វរនាំសម្ដេចព្រះមហាឧភយោរាជ ព្រះស្រីសុរិយោពណ៌ ទៅដល់ក្រុងស្រីអយុធ្យាហើយស្ដេចឱ្យសង់ដំណាក់ថ្វាយគង់នៅភូមិឈ្មោះ ខកខ្វាយ។

---

• ១. ក.ក.ឧ ស្រែន្យសេនាឫទ្ធី នៅកន្លែងខ្លះប្រើ សែន្យសេនាឫទ្ធី ពាក្យទាំងពីរមានន័យដូចគ្នា
• ២. ក.ក.ន នៅកន្លែងខ្លះសរសេរថា "តិប្បញ្ញោ"

បោះនៅរោងពុម្ព អន្តរជាតិ ផ្ទះឡូត៍លេខ ១១ G ៥ ផ្លូវលេខ ៣៧១ ឧកញ៉ា ទេពផន សង្កាត់លេខ ៥ ទីសំណាក់ការលេខ ៧៦ ស.២ ផ្លូវលេខ ២៩៨ មហាវិថីព្រះបាទមុនីវង្ស សង្កាត់លេខ ៥ ភ្នំពេញ តម្កល់ទុកតាមលេខ ១៩៩ ចុះថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦៩ បោះចំនួន៣៥០០ច្បាប់។

(ក្រសួងឃោសនាការបានអនុញ្ញាតិឲ្យហើយ)