ឯកសារមហាបុរសខ្មែរ/ផែនដីព្រះរាមជើងព្រៃ
ព្រះរាមជើងព្រៃឡើងគ្រងរាជ្យនៅឆ្នាំម្សាញ់ បញ្ចស័ក ពស.២១៣៧ គស.៥៩៣ ចស.៩៥៥ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៤៩ ឆ្នាំ ហើយទ្រង់ព្រះនាមជាព្រះរាមាធិបតីគ្រងរាជ្យបរមរាជាធិរាជ ព្រះអង្គរើសយកសុទ្ធតែព្រះរាជត្រកូលមកតាំងធ្វើជាសេនាបតីទាំង ៤ សំរាប់ផែនដីនោះ។ ក្នុងរាជ្យនោះ ព្រះរាជត្រកូលថ្កុំថ្កើងណាស់។ បើមន្ត្រីត្រកូលណាមិនកោតខ្លាចស្ដាប់បង្គាប់ ឬ ធ្វើការណ៍អ្វីមិនសមគួរនឹងព្រះរាជត្រកូលទេ នោះនាម៉ឺនក្នុងព្រះរាជត្រកូលតែងសង្កត់សង្កិន យកទោសតូចទៅជាទោសធំ ម៉្លោះហើយមន្ត្រីត្រកូលនោះតែងតែមានមនុស្សកោតខ្លាចជាច្រើន។ លុះមកដល់ឆ្នាំមមី ឆស័ក ពស.២១៣៨ គស.១៥៩៤ មស.១៥១៦ ចស.៩៥៦ សម្ដេចព្រះរាមាធិបតីគ្រងរាជ្យបរមរាជាធិរាជ ទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់សេនាបតី មន្ត្រីទាំងជើងទឹកជើងគោក ឱ្យកេណ្ឌពលបាន២០០០០ នាក់ ហើយចាត់ឧកញ៉ាក្រឡាហោមឱ្យឃុំពល ៥០០០ នាក់លើកទ័ពទៅស្ទាក់ផ្លូវខេត្តទ្រាំង មិនឱ្យព្រះមហាក្សត្រសៀមចុះទៅសមុទ្ទរត់ទៅស្រុកបានឱ្យចៅឧកញ៉ាចក្រីឃុំពល ៥០០០ នាក់លើកទៅស្ទាក់ផ្លូវឯខេត្តនគរវត្ត បាត់ដំបងកុំឱ្យព្រះមហាមន្ត្រីសៀមរត់ទៅតាមជើងគោករួច។ ឯខ្លួនសម្ដេចព្រះរាមជើងព្រៃឯងលើកទ័ពទូក ឃុំពល ១០០០០ នាក់មកឡើងជើងគោកនៅភ្នំពេញ។ ព្រះមហាមន្ត្រីសៀមដែលនៅរក្សាស្រុកឧដុង្គនោះ កាលបានដឹងថាព្រះរៀមជើងព្រៃនឹងលើកមកហើយ ហើយយល់ថាពលខ្លួនមានតែ ២០០០ នាក់ ឃើញថាពុំធួនការណ៍ទេ ទើបចាត់សំបុត្រឱ្យឃុំពលខេត្តសំរោងទង លង្វែក រលាប្អៀរបានពល ៥០០០ នាក់ទៀត រួមត្រូវជា ៧០០០ នាក់ ហើយលើកចេញពីស្រុកឧដុង្គមានជ័យ មកជួបប្រទះ នឹងទ័ពខ្មែរនៅដំបូកមានល័ក្ខណ៍។ ពលទ័ពខ្មែរខាងឯនាយ ឃើញទ័ពខ្មែរខាងឯនាយ លើកទៅដល់ក៏រត់ចោលមេកងទ័ព សៀមអស់។ មហាមន្ត្រីគង់នៅសល់តែពលសៀមលាវ ២០០០ នាក់ប៉ុណ្ណោះ សំរាប់តតាំងនឹងទ័ពខ្មែរ។ ទ័ពខ្មែរច្រើនលើសកំលាំងពេក ដេញចាក់កាប់ទ័ពសៀមលាវស្លាប់បាត់បង់ជីវិតអស់ជាច្រើន អ្នកដែលនៅរស់ហើយរត់រួច បានទៅដល់ស្រុកវិញនោះតិចណាស់។ ទ័ពឧកញ៉ាចក្រី ដែលលើកទៅស្ទាក់ផ្លូវសៀមនោះទៅមិនទាន់ ទើបសម្ដេច ព្រះរាមាធិបតីគ្រងរាជ្យប្រើចៅហ្វាយស្រុកបរិបូណ៌ ឱ្យលើកទ័ពដេញតាមព្រះមហាមន្ត្រីសៀម ទាល់តែផុតដែនកម្ពុជា រួចហើយសម្ដេចព្រះរាមាធិបតីត្រឡប់ទៅគ្រងនៅស្រីសន្ធរវិញ។ លុះដល់ ពស.២១៣៩ គស.១៥៩៥ មស.១៥១៧ ចស.៩៥៧ ឆ្នាំមមែ សប្តស័ក សម្ដេចព្រះរាមាធិបតីគ្រងរាជ្យ អាយុបាន ៥២ ឆ្នាំគ្រងរាជ្យសម្បត្តិបាន៣ ឆ្នាំ។ នេះនឹងនិយាយពីបារាំងព័រទុយហ្កាល់ម្នាក់វិញ។ បារាំងនេះមានស្ម័គ្របក្សពួកជាច្រើនចូលមកនៅក្នុងក្រុង កម្ពុជានេះឈ្មោះល្វីវ៉េឡូហ្សូ ជាមិត្រនឹងសម្ដេចព្រះមហាមហិន្ទរាជាដែលស្ដេចទៅសុគតឯស្ទឹងត្រែងនោះ។ ក្នុងពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងកើតចលាចលនោះ ល្វីវ៉េឡូហ្សូបានទៅស្រុកកំណើតរបស់ខ្លួន។ លុះដល់ ពស.២១៤០ គស.១៥៩៦ មស.១៥១៨ ចស.៩៥៨ ឆ្នាំវក អដ្ឋស័ក ល្វីវ៉េឡូហ្សូត្រឡប់មកវិញ។ លុះដឹងថា ព្រះនគរបែកនឹងសៀមហើយ ហើយព្រះរាមាជើងព្រៃ ជ្រែករាជសម្បត្តិព្រះអង្គ ទាល់តែព្រះបរមបពិត្រ ទ្រង់សុគតឯខេត្តស្ទឹងត្រែងទៀត ម្សៀរល្វីវ៉េឡូហ្សូ ក៏ក្រេវក្រោធពន់ប្រមាណណាស់ គិតនឹងធ្វើគតព្រះរាមជើងព្រៃ។ សម្ដេចព្រះរាមាធិបតីគ្រងរាជ្យ ទ្រង់ក៏បានជ្រាបនូវគំនិតនេះដែរ ទ្រង់ក៏គិតនឹងឧកញ៉ាក្រឡាហោម ឧកញ៉ាចក្រីសេនាសឹកព្រះអង្គ នឹងរកកលឧបាយចាប់ម្សៀរល្វីវ៉េឡូហ្សូនោះឱ្យបាន។ ក្នុងគ្រាដែលទ្រង់ជំនុំគិតការណ៍នោះមានស្រីពីរនាក់ឈ្មោះនាងម៉ៅ ១ នាងម៉ា១ ដែលត្រូវជាកូនចៅជាទីប្រោសប្រាណ អំពីសម្ដេចព្រះមហាមហិន្ទរាជា មកស្ដាប់ ឮ ហើយក៏ លបទៅប្រាប់ ម្សៀរល្វីវ៉េឡូហ្សូ ឱ្យបានដឹងអំពីស្ដេចជំនុំកិច្ចការនោះ។ ម្សៀរល្វីវ៉េឡូហ្សូ បានដឹងហើយក៏នាំគ្នា ២៤ នាក់តែងខ្លួនបង្កប់កាំភ្លើងលាក់ដាក់កប់នៅក្នុងហោប៉ៅខោជាឧបាយកលទើបនឹងមកពីស្រុកបានគ្រឿងបណ្ដាការល្អវិសេស និងកាំភ្លើងក្រំមាសយ៉ាងល្អយកមកថ្វាយ ដើម្បីសូមជ្រកក្រោមព្រះបុណ្យបារមីតទៅ។ កិត្តិសព្ទនេះ ទ្រង់បានជ្រាបដល់សម្ដេចព្រះរាមាធិបតីគ្រងរាជ្យ ស្ដេចមានប្រាថ្នាចង់បានតែព្រែ ទួន គៀត និង កាំភ្លើងក្រំមាសនោះពន់ប្រមាណ ទើបទ្រង់ត្រាស់ប្រាប់ឱ្យល្វីវ៉េឡូហ្សូនាំគ្រឿងបណ្ដាការទាំងនោះ ចូលទៅថ្វាយព្រះអង្គចុះ។ ម្សៀរសុទ្ធតែកាំភ្លើងសំរាប់ខ្លួនទាំង ២៤ នាក់ក្នុង ហិប ហើយឱ្យទាហានទាំង ២៤ នាក់សែងចូលទៅក្នុងវាំងជា ១២ ស្នែង។ ខណៈដែលទៅដល់ហើយម្សៀរល្វី វ៉េឡូហ្សូ ក៏ថ្វាយកាំភ្លើងទាំងនោះ ដោយយកស្វាយកាំភ្លើងទៅមុន។ លុះសម្ដេចព្រះរាមគ្រងរាជ្យ លូកព្រះហស្ថមកទទួល ម្សៀរល្វីវ៉េឡូហ្សូ ក្រឡាស់ថ្វាយពីត្រែកាំភ្លើងវិញ ហើយសល់តែកាំភ្លើងគ្រាប់ចេញទៅត្រូវត្រង់ព្រះឱរាព្រះរាមជើងព្រៃ ហើយស្ដេចក៏សុគតក្នុងពេលមួយរំពេចនោះទៅ។ ឯសេនាមន្ត្រីទាំងពួង ដែលគាល់នៅទីនោះ ឃើញហើយក៏ព្រួតគ្នាស្ទុះទៅចាប់ទាហានបារាំង។ ទាហានបារាំងទាំង ២៤ នាក់នោះក៏ហូតយកកាំភ្លើងខ្លីបាញ់ទៅត្រូវសេនាបតីខ្លះ។ ខណៈនោះទាហានរក្សាព្រះអង្គ ក៏ស្ទុះចូលទៅជួយទៀតតែទាហានបារាំងដកយកកាំភ្លើងវែង ពីក្នុងសំណុំបណ្ដាការនោះ បាញ់ទៅត្រូវមន្ត្រីព្រះអង្គ និងក្រុមរក្សាព្រះអង្គនោះស្លាប់អស់ជាច្រើន។ លុះបានជ័យជំនះហើយ ម្សៀរល្វីវ៉េឡូហ្សូ ក៏អោយមន្ត្រីខ្មែររៀបធ្វើបុណ្យព្រះសពនេះ ដោយព្រះមេរុ សំពត់ជាប្រញាប់ហើយម្សៀរល្វីវ៉េឡូហ្សូ នាំទាហានសេនាបារាំង ៤ នាក់ និង សេនាទាហានខ្មែរជាច្រើនទៅអញ្ជើញ សម្ដេចព្រះបរមរាជាអង្គតន់ ជាព្រះរាជបុត្រកណ្ដាលនោះ ពីខេត្តស្ទឹងត្រែងចូលសោយរាជសម្បត្តិទៅក្នុងស្រុកស្រីសន្ធរ។ ព្រះអង្គតន់ជាសម្ដេចព្រះរាជបុត្រកណ្ដាល ឡើងសោយរាជ្យ ពីឆ្នាំរកា ឯកស័ក ពស.២១៤១ គស.១៥៩៧ មស.១៥១៩ ចស.៩៥៩ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ១៦ ឆ្នាំ ទ្រង់ព្រះនាមថា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះរាជឱង្ការបរមរាជាធិបតី។ បាន១១ឆ្នាំ និងនៅស្រុកស្រីសន្ធរជាន់មុន ៣ ខែ ជាន់ក្រោយនេះព្រះអង្គសោយរាជ្យក្នុងស្រុកស្រីសន្ធរ ៣ ឆ្នាំទៀត បូករួមទាំងអស់សោយរាជ្យបាន ១៤ ឆ្នាំ ៣ ខែ។ ក្នុងរាជ្យព្រះអង្គនេះ ព្រះអង្គមិនសូវយកព្រះទ័យទុកដាក់ ក្នុងកិច្ចការរាជការផែនដីទេ ទ្រង់បណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យតែមន្ត្រីធ្វើការរាជការ។ មន្ត្រីក្រាបទូលដូចម្ដេច ក៏ទ្រង់យកតាមពាក្យតាមសំដីមន្ត្រី ដែលសរថ្លរក្រាបបង្គំទូលនោះ។ លុះដល់មកឆ្នាំច សំរិទ្ធិស័ក ពស. ២១៤២ គស.១៥៩៨ មស.១៧២០ ចស.៩៦០ នោះមានចាមពីរនាក់ ម្នាក់ឈ្មោះប៉ោរ៉ាក់ ម្នាក់ទៀតឈ្មោះ លាក់ស្មើណា ដែលបានតាំងខ្លួនជាស្ដេចហើយក្បត់ព្រះអង្គ។ ចាមទាំងពីរនាក់លើកទ័ពតាំងព្រះវង្សចាម ជាសេនាបតីគ្រប់ក្រសួង ហើយបំបែកកងមេទ័ពលើកទៅសង្កត់បានត្រើយខាងកើតទិសខាងត្បូង។ ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តបាភ្នំ ពុំព្រមចំណុះចាមក៏កេណ្ឌរេហ៍ពល ចៅមឿង ខេត្តរំដួល១ ស្វាយទាប១ កោះ១ និងក្នុងខេត្តបាភ្នំលើកទ័ពតាំងច្បាំងនឹងចាម។ ចាមបានច្បាំងគ្នានឹងខ្មែរជាច្រើនដង។ ចាមពូកែខាងសិល្បវិជ្ជាការគង់ជាងទ័ពខ្មែរ បានសំលាប់ចៅហ្វាយស្រុកបាភ្នំ ចៅមឿងខេត្តរំដួល និងស្វាយទាបបានហើយក៏ តែងតាំងប៉ោអាងជាចៅហ្វាយស្រុកបាភ្នំ ប៉ោតែះជាចៅហ្វាយស្រុកខេត្តរំដួល តាំងប៉ោស៊ុនជាចៅមឿងខេត្តរមាសហែក តាំងភ្នូវស៊ុនជាចៅមឿងស្រុកស្វាយទាប។ លុះតាំងជាចៅហ្វាយស្រុក ចៅមឿងរួចហើយ មេចាមទាំងនោះក៏លើកទ័ពទៅសង្កត់ខេត្តរោងដំរី ព្រៃនគរ និងខេត្តព្រៃវែងទៀត។ ចៅហ្វាយស្រុកព្រៃវែងច្បាំងចាញ់ចាម ហើយក៏រត់ទៅថ្វាយទោសនឹងព្រះបរមបពិត្រ ក្នុងក្រុងស្រីសន្ធរ។ សម្ដេចព្រះបរមរាជាអង្គតន់ ទ្រង់ជ្រាបថាមានចាមបះហើយ ទើបទ្រង់ត្រាស់ឱ្យឧកញ៉ាចក្រីលើកទ័ពទៅតនឹងទ័ពចាម។ ឧកញ៉ាចក្រីថ្វាយបង្គំលាចេញមក ហើយចាត់ឧកញ៉ារាជតេជៈជាទ័ពមុខ ឧកញ៉ានរេន្ទ្រគជសារជាប៉ែកស្ដាំ ឧកញ៉ាគជសឹកជាប៉ែកឆ្វេង ឧកញ៉ាមន្ត្រីគជេន្ទ្រជាទ័ពក្រោម ឃុំពល ១០០០ ម្នាក់លើកចេញទៅ។ ឯប៉ោរ៉ាក់ និង លាក់ស្មើណា នឹងថាទ័ពខ្មែរលើកមកហើយ ក៏បង្គាប់ទៅប៉ោទី ប៉ោអោង ប៉ោស៊ុន និងភ្នូវស៊ុន ចែភ្នូវដែលរក្សាខេត្តទាំងនោះថា ឱ្យនាំកងទ័ពចូលបង្កប់ក្នុងព្រៃអស់។ កាលណាបើឮសូរកាំភ្លើងធំច្បាំងតគ្នាហើយ ឱ្យឈ្មោះទាំងនេះចេញព័ទ្ធពីក្រោយ ពីខាងឱ្យស្រុះគ្នា ហើយប៉ោឡោ១ ប៉ោកៅ១ ឱ្យចេញទៅតជន្លទ័ព។ លុះប៉ោឡោនិងប៉ោកែវចេញមកជន្លទ័ពហើយ នោះឧកញ៉ាចក្រីក៏បញ្ជាឱ្យកងទ័ពដេញតាមទៅ។ ខណៈនោះប៉ោឡោ ប៉ោកៅ ក៏ឃុំពលចេញទៅត នឹងទ័ពឧកញ៉ារាជតេជៈ ជាទ័ពមុខឧកញ៉ាចក្រីមួយ និងមេទ័ពកងទ័ពឆ្វេងស្ដាំ។ លុះច្បាំងគ្នាបានបន្តិចប៉ោឡោ និងប៉ោកៅ ក៏នាំពលរត់ចូលព្រៃ នៅភូមិបន្ទាយផ្ដល់អស់ទៅ។ មួយរំពេចនោះប៉ោរ៉ាក់ និងលាក់ស្មើណាក៏ លើកទ័ពចេញទៅទទួលច្បាំងបាញ់កាំភ្លើងធំតូចចេញទៅជាសន្ធឹកគឹកគង កោលាហល។ ខណៈនោះមេកងទ័ពចាមទាំង៦កង ដែលបង្កប់នៅក្នុងព្រៃនោះ ក៏ចេញមកព័ទ្ធដេញចាក់កាប់កងទ័ពឧកញ៉ាចក្រី។ កងទ័ពឧកញ៉ាចក្រីទ្រាំពុំបានក៏នាំគ្នារត់បែកទ័ពអស់ទៅ។ ពួកចាមសំលាប់បាន ឧកញ៉ារាជតេជៈមួយ ឧកញ៉ាចក្រីមួយ។ ពេលនោះកងទ័ពខ្មែរទាំងប៉ុន្មានក៏ចែកទ័ពរត់ខ្ចាត់ខ្ចាយអស់។ ដំណឹងនេះបានជ្រាបដល់ព្រះបរមបពិត្រ ជាអង្គម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង ព្រះអង្គទ្រង់ព្រះពិរោធណាស់ ទ្រង់ត្រាស់ថា : បានឱ្យធ្វើដល់ទៅសេនាបតី ពុំគិតឱ្យល្អិតម៉ត់ចត់ឱ្យសមនឹងងារសក្ដិសោះ ពុំសមឱ្យចាញ់កលឧបាយចាមយ៉ាងនេះឡើយ។ ទើបទ្រង់ត្រាស់ឱ្យរៀបកងទ័ព នឹងស្ដេចចេញព្យូហសង្គ្រាមដោយផ្ទាល់ព្រះអង្គឯងតែម្ដង។ ក្នុងគ្រានោះស្ដេចចាត់ឱ្យសម្ដេចចៅហ្វាទឡ្ហៈ សមុហនាយកនិងឧកញ៉ាវាំង ឱ្យនៅចាំរក្សាបន្ទាយព្រះនគរ។ ទ្រង់ចាត់ឧកញ៉ាក្រឡាហោមគង់ជាមេទ័ពមុខ ឧកញ៉ាវិបុលរាជកែវជាទ័ពស្ដាំ ឧកញ៉ានរិន្ទនាយកសួសជាប៉ែកឆ្វេង ឧកញ៉ាទេពវរជូនជាប៉ែកក្រោយឃុំពល១០០០នាក់។ ឯទ័ពហ្លួងមានពល ២០០០ នាក់លើកចេញទៅពីក្រុងស្រីសន្ធរ។ លុះដល់មកភូមិពាមជីលាំងទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យតាំងព្រះពន្លា បញ្ឈប់រេហ៍ពល ដើម្បីរង់ចាំស្ដាប់កិច្ចការនៅទីនោះ។ ខណៈនោះ ប៉ោរ៉ាក់ និងលាក់ស្មើណា បានដឹងហើយ ក៏ជំនុំនាយកង នាយទ័ពគិតរកកលឧបាយប្រយុទ្ធនឹងព្រះអង្គឱ្យទិវង្គត ដើម្បីនឹងយកផែនដី។ លុះជំនុំប្រឹក្សាព្រមគ្នាហើយ ពួកចាមក៏ចាត់ប៉ោកែវមួយ ចែសៀតមួយ ឱ្យនាំសំបុត្រចូលទៅក្រាបបង្គំទូលថ្វាយព្រះបរមបពិត្រ។ ប៉ោកែវ និង ចែសៀតទាំងពីរនាក់ ក៏នាំសំបុត្រទៅដល់ពាមជីលាំងហើយជូនសំបុត្រនោះទៅឧកញ៉ាចក្រី និងនាំឡើងក្រាបបង្គំទូលថ្វាយព្រះបរមបពិត្រ។ ខណៈនោះព្រះបរមបពិត្រ និង ក្រុងព្រះអាល័ក្សចាមប្រែសូត្រថ្វាយសេចក្ដីថា: ប៉ោរ៉ាក់ និង លាក់ស្មើណា ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ សូមក្រាបបង្គំចូលមកព្រះបាទបរមនាថបរមបពិត្រជាអម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង សូមទ្រង់ជ្រាប។ ដ្បិតទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ ដែលបានធ្វើសង្គ្រាមមកទល់នឹងទ័ពខ្មែរទាំងនេះ គឺត្រូវមានទោសដល់ប្រហារជីវិតហើយ។ កាលដែលព្រះមាតាបិតារបស់ទូលព្រះបង្គំ ច្បាំងចាញ់ទ័ពយួនហើយរត់ចូលមកសូមជ្រកកោននៅក្នុងដែនកម្ពុជានោះក៏ទ្រង់មានព្រះមេត្តាប្រោសឱ្យបានសេចក្ដីសុខក្សេមក្សាន្តតរៀងមក។ ឥឡូវនេះទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ ពុំទាន់បានតបស្នងឆ្លងព្រះតេជគុណនៅឡើយ។ ក៏ស្រាប់តែមកដល់ឥឡូវនេះ ទូលព្រះបង្គំត្រឡប់ជាមានមោហោមកគ្របសង្កត់ដូច្នេះទៅវិញការណ៍នេះក៏កើតមានឡើងដោយសារតែអស់លោកចៅហ្វាយស្រុកប្រមាថមើលងាយអស់ពួកសង្ឃរាជ ចាម ជ្វា ដែលចូលមកសូមជ្រកកោនពឹងបុណ្យព្រះបារមីតែប៉ុណ្ណោះ។ ពេលនេះ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ និងប៉ោចែដែលមានកងទ័ពចំនួន ១៥០០ នាក់សូមទ្រង់ព្រះអភ័យអត់ទោសម្ដងហ្នឹង ដើម្បីឱ្យបានគង់ខ្ញុំបំរើសំរាប់ព្រះបារមីតរៀងទៅ។ ប៉ោកែវ និងប៉ោចៃសៀតក្រាបបង្គំទូលបន្ថែមទៀតថា: ប៉ោរ៉ាត់ និងលាក់ស្មើណា ឱ្យក្រាបបង្គំទូលថា បើមិនទ្រង់ប្រោសប្រណីទេ នឹងចូលមកថ្វាយជីវិតឱ្យប្រហារជីវិតទាំង ១៥០០ នាក់ ទាំងប្រុស ទាំងស្រី ពុំគិតថានឹងធ្វើចំបាំងតនឹងបុណ្យព្រះបារមីនោះឡើយ ថាបើទ្រង់ព្រះអភ័យលើកទោសនោះ នឹងតាំងព្រះពន្លានៅពោធិ៍ជើងខាល ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ហើយសូមយាងល្អងធូលីព្រះបាទ ទៅប្រថាប់និត្យនៅកណ្ដាលខេត្តនឹងបានប្រមូលបក្សពួក ព្រះវង្សចាមជ្វាទាំងអស់ មកក្រាបបង្គំទូលលន់តួសុំទោស ហើយនឹងរៀបសេនារេហ៍ពលចំនួន ៣ ថ្ងៃ ឱ្យរបាំល្បែងលេងភ្លេងមហោស្រព អោយបានរន្ទឺព្រះកិត្តិយសខ្ពស់ថ្កើនថ្កាន។ ថាចាមជ្វាទាំងឡាយខ្លបខ្លាចព្រះបារមី ចូលមកក្រាបបង្គំសូមព្រះរាជទានទោសសន្តោសប្រាសប្រណី ឱ្យល្បីទូលទៅទាំងព្រះនគរ។ ព្រះបាទបរមនាថបរមបពិត្រជាអម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង ទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ចប់សេចក្ដីនោះហើយ ទ្រង់ពិគ្រោះតាមសេចក្ដីសំបុត្រ និង ពាក្យសំដីដែលទូលថ្វាយសេចក្ដីបន្ថែមទៀតនោះយល់ឃើញថាសុភាពរាបសេចក្ដីណាស់។ ថាបើនឹងច្បាំងក៏ស្លាប់វិនាសរាស្ត្រប្រជា ជាអាសារឥតប្រយោជន៍។ ថាបើសំលាប់មនុស្ស១៥០០ នាក់ចោល ក៏គ្មានប្រយោជន៍អ្វីដែរ។ ទើបព្រះបរមបពិត្រត្រាស់ថា: ចៅហ្វាយឯងគិតនេះគួរសមហើយ ឱ្យទៅរៀបទីសំរាប់ប្រថាប់ចុះ ៧ ថ្ងៃទៀតអញនឹងលើកទ័ពទៅប្រថាប់ក្នុងទីនោះហើយ ឱ្យព្រះវង្សចាមចូលគាល់ហើយកុំឱ្យមានគ្រឿងសាស្ត្រាវុធឱ្យសោះ។ រាជទូតទាំងពីរនាក់ថ្វាយបង្គំលាចេញទៅ ហើយទៅប្រាប់ប៉ោរ៉ាក់ និង លាក់ស្មើណា។ ទាំងពីរនាក់នេះបានដឹងសេចក្ដីហើយក៏បង្គាប់សេនាទាហាន រេហ៍ពលឱ្យធ្វើព្រះពន្លានិងដំណាក់ធំតូច ១៥ ខ្នងមានទ័ពនាយមានរោងភ្លើងមានកំណែនប្រចាំដុតភ្លើងតាមទំនៀម ហើយឱ្យតាក់តែងគ្រឿងលៀង និង ពួកល្បែងភ្លេងមហោស្រព ប្រចាំសៀមថ្វាយលេងជូនសេនាទាហាន។ វាទាំងពីរនាក់បានហាមប្រាមពួកទាំងអស់ថា បើព្រះវង្សណាពុំចេះគុន បានថ្វីដៃទេកុំឱ្យចូលមកគាល់ ឱ្យយកតែចាមជ្វាណាដែលមានថ្វីខាងគុន មកបង្គំគាល់ជាសេនាទាហាន ដែលមានក្នុងចំនួននោះឱ្យបង្កប់ក្រឹសគ្រឿងសាស្ត្រាវុធ ខ្លីស្រួចមានមុខទាំងពីរខាងសំរាប់ស៊កក្នុងស្រោម សៀតចង្កេះដូចកាំបិតស្នៀត ក្នុងអាវគ្រប់គ្នាកុំឱ្យកាន់អាវុធវែងឡើយ ហើយបង្គាប់ថា ដល់ទាហានខ្មែរភ្លើតភ្លើន មើលល្បែង និង ស្រវឹងស្រា ហើយឱ្យស្ដាប់សូរកាំភ្លើងធំ បើឮសូរកាំភ្លើងកាលណា ឱ្យចាមទាំងអស់គ្នាចូលលុកឱ្យបានសំរេច។ ព្រះបរមបពិត្រ លុះដល់ថ្ងៃ១៣ រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ពស.២១៤២ គស.១៥៩៨ ត្រូវត្រង់ថ្ងៃទី ៧ ដែលបានកំណត់នោះហើយ ទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឱ្យនាយកង នាយទ័ពលើកទ័ពទៅប្រថាប់ក្នុងព្រះពន្លាជើងខាល។ ខណៈនោះប៉ោរ៉ាក់ និងលាក់ស្មើណា ក៏នាំព្រះវង្សចាមទាំងអស់ចូលក្រាបបង្គំគាល់។ ពេលនោះពួកចាមឃើញ សេនាទាហានខ្មែរ ឈរកាន់គ្រឿងសាស្ត្រាវុធ ក៏វាពុំអាចលុកក្នុងមួយរំពេចនោះដែរ។ វាឱ្យលើកតែគ្រឿងបណ្ដាការថ្វាយនឹងគ្រឿងលៀងអស់មុខមន្ត្រីសេនាទាហានឱ្យបានច្រើន ហើយឱ្យកេណ្ឌល្ខោន លេងល្បែងគ្រប់ទិសទាំង បួន។ ព្រះបរមបពិត្រស្ដេចទតឃើញព្រះវង្សចាម ចូកក្រាបបង្គំគាល់ហើយ ទ្រង់ត្រាស់ដោយសាមគ្គីរស់ ទ្រង់ប្រោសឱ្យសេនាទាហានស៊ីផឹក មើលល្បែងមហោស្រពតាមចិត្ត។ តែនៅពេលនោះ ឧកញ៉ាក្រឡាហោមគង់ ដែលបានជាមេទ័ពមុខនោះ ឃើញហេតុដូច្នេះហើយ ក៏មានមន្ទិលក្នុងចិត្ត ទើបឱ្យហៅឧកញ៉ាវង្សាអគ្គរាជ និងអស់នាយកង នាយទ័ព ហើយនិងចៅហ្វាយស្រុកមកខ្សឹបប្រាប់ថា : កុំឱ្យធ្វេសប្រហែសឱ្យសោះ ត្រូវចាត់ឱ្យសេនាទាហានដែលមានថ្វីដៃ កាន់គ្រឿងអាវុធគ្រប់ដៃ នៅប្រចាំការប្របព្រះពន្លា ថាបើមានហេតុការណ៍អាក្រក់កើតឡើង ឱ្យទ័ពទាំងអស់ព្រួតគ្នាចាក់កាប់សំលាប់ឱ្យបាន។ ទាហានរក្សាព្រះអង្គខាងខ្មែរ លុះឮសូរល្បែងលេងសើចខ្ញៀវខ្ញារហ៊ឺហាហើយ ក៏រត់ចោលនាទីតែរាល់ខ្លួនទៅមើលល្បែងរបាំទាំងបួនទិសនោះ។ ឯប៉ោរ៉ាក់ និងលាក់ស្មើណា លុះយប់ជិតអាធ្រាត្រលបមើលទៅត្រង់ព្រះពន្លាដែលស្ដេចគង់នោះ ឃើញថាមានមនុស្សយាមល្បាតកាន់តែតិចទៅហើយ ក៏ឱ្យបាញ់កាំភ្លើងសន្យា ហើយឱ្យទាហានចាមចូលទៅចាក់លុកព្រះបរមបពិត្រសុគតក្នុងពេលនោះមួយរំពេច។ សេនាទាហានខ្មែរដែលឧកញ៉ាក្រឡាហោមគង់ចាត់ឱ្យយាមល្បាតនោះ លុះឮសូរអ៊ឹកអធឹកហើយ ក៏កាន់អាវុធវែង លីលំពែង ផ្គាក់ ដំបង ដាវ ចូលទៅកាប់ចាក់សេនាទាហានចាម ទាហានចាមដែលមានតែអាវុធខ្លីនោះ ធន់នឹងទាហានខ្មែរពុំបាន។ ទាហានខ្មែរចាក់កាប់សំលាប់ ប៉ោរ៉ាក់ លាក់ស្មើណា និង សេនាទាហានចាម ជ្វា ស្លាប់បាត់បង់ជីវិតអស់ជាច្រើន។ ព្រឹកឡើងឧកញ៉ាក្រឡាហោមគង់ និងមន្ត្រីសេនាទាហានខ្មែរលើកព្រះបរមសពដាក់ក្នុងព្រះបរមកោដ្ឋហើយ អញ្ជើញព្រះបរមកោដ្ឋនេះ មកក្រាបបង្គំទូលថ្វាយសម្ដេចព្រះមាតុច្ឆាបរមរាជាទេវីក្សត្រី ជាព្រះរាជបុត្រសម្ដេចព្រះខត្តិយាមហាចន្ទរាជា ដែលត្រូវជាសម្ដេចព្រះមាតុច្ឆាព្រះបរមរាជាអង្គតន់ដែលសុវណ្ណគតនោះ។ សម្ដេចព្រះមហាទេវីក្សត្រី និងអស់ព្រះបរមរាជវង្សាសោកាខ្សឹកខ្សួល អាល័យពន់ប្រមាណ ហើយព្រះអង្គឱ្យសាងព្រះមេរុរំលាយព្រះសពតាមប្រពៃណី។ ព្រះអង្គឱ្យអញ្ជើញពញាអនជាព្រះរាជបុត្រានៃសម្ដេចព្រះមហិន្ទរាជា ឱ្យគ្រងរាជសម្បត្តិស្នងសម្ដេចព្រះភាគិនេយ្យា "សាស្ត្រាខ្លះថា: ព្រះបាទពញាអននេះជាព្រះរាជបុត្រព្រះស្រីសុរិយោពណ៌។
បោះនៅរោងពុម្ព អន្តរជាតិ ផ្ទះឡូត៍លេខ ១១ G ៥ ផ្លូវលេខ ៣៧១ ឧកញ៉ា ទេពផន សង្កាត់លេខ ៥ ទីសំណាក់ការលេខ ៧៦ ស.២ ផ្លូវលេខ ២៩៨ មហាវិថីព្រះបាទមុនីវង្ស សង្កាត់លេខ ៥ ភ្នំពេញ តម្កល់ទុកតាមលេខ ១៩៩ ចុះថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦៩ បោះចំនួន៣៥០០ច្បាប់។